به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران زنجان ،آثار وبقاياي اين شهر كوچك بيانگر عظمت آن در دوره هاي مختلف اسلامي است.
مسجد جامع سجاس را می توان یکی از آثار برجسته استان زنجان دانست که به سبک مساجد شبستانی ساخته شده است.
اين مسجد رامي توان يكي از آثار برجسته منطقه دانست .
اين مسجد به سبك مسجد شبستاني ساخته شده است بناي موجود شبستان داراي گنبدي است كه به سبك چهار طاقي احداث گرديده است .
اين مسجد از آجرهاي به ابعاد 5×21×21سانتي متر ساخته شده است .
گنبدي به نقش ستاره ایرانی
گنبد این مسجد که از نوع گنبدهای یک پوششی است با آجر اجرا شده و تزئینات آن منحصراً به نقش ستاره ایرانی (ستاره پنج پر) محدود بوده که از آجر پدیدار گردیده است. ورودی کنونی در جرز شمالی تعبیه شده و در جرزهای شرقی و غربی دو در بزرگ شبیه به ایوان، در ضلع جنوبی محراب مسجد در راستای قبله با خالی نمودن دیوار ایجاد شده است. قرینه محراب در جرزهای شرقی و غربی در حد فاصل در بزرگ، تزئیناتی نظیر محراب انجام گرفته که تنها جنبه تشریفاتی داشته و به لحاظ تکمیل قرینه سازی اجرا شده اند.
وجود چهار كتيبه در مسجد
این مسجد از نظر کتیبه ها بسیار ارزنده و قابل توجه است و چهار کتیبه در آن به چشم می خورد. ابتدا کتیبه ساقه گنبد است که به خط نسخ ابتدایی گچ بری گردیده و احتمالاً همزمان با احداث بنا بوده است.
کتیبه فیلپوشها با خط ثلث زیبا رقم گردیده. این کتیبه با توجه به سبک نوشتن احتمال دارد در دوران ایلخانی نوشته شده باشد. زیر فیلپوشها کتیبه بسیار ارزنده ای به عرض حداقل 50 سانتیمتر در گرداگرد مسجد نوشته شده، متن کتیبه سوره 67 قرآن کریم (سوره مبارکه تبارک) است.
کتیبه
کوچک دیگری به خط کوفی اوایل قرن پنجم نوشته شده است. در مجموع کتیبه های این مسجد
از نظر سبک و تکنیک گچ بری با کتیبه های مسجد جامع قزوین و مسجد جامع قروه قابل مقایسه
است.
محرابي با گچبري از طرح هاي اسليمي و گياهي
محراب مسجد سجاس با گچ بری های ارزنده متشکل از طرحهای اسلیمی و گیاهی طراحی و اجرا شده اند. تزئینات مسجد جامع سجاس با گچ بری های مساجد جامع اصفهان، قزوین و قروه قابل مقایسه است. این مسجد متعلق به قرن پنجم هجری است.
قبرستان تاریخی سجاس
قبرستاني که به قبرستان شهدا معروف گردیده در منتهی الیه شهرک سجاس قرار گرفته است.
این قبرستان جایگاه پیکر شهدا است. سنگ قبرهای این شهدا که مزین به نقوش اسلیمی، درخت زندگی، طرحهای هندسی، اسماء الله و سور قرآنی به خط کوفی، نسخ و ثلث است، حجاری شده اند./س