در نوروز کجای ایران رابگردیم؟

به گزارش خبرنگارباشگاه خبرنگاران بجنورد، رباط قلی در شرق جاده سنخواست وجنوب روستاي قلّي بازمانده كاروانسراي باشكوهي درگستره دشت سنخواست پديداراست .اين رباط روزگاري درمسيرراه كارواني گرگان به مشهدونيشابورقرارداشته است ازعمرآخرين تجديدبناي آن حدودپنج قرن مي گذرد.

اين رباط را«مك گريگور»درسفرنامه اش «رباط شاه»(احتمالاشاه عباس )ناميده است :«درفاصله 9مايلي جوشقان دردومايلي سمت چپ راه ويرانه هاي كاروانسراي قديمي به چشم مي خوردكه رباط شاه نام داردكاروانسرابرسرراه كاروان روي «استرآباد»به «نيشابور»قرارداشته كه ازگرگان مي گذشته وهم اكنون به سبب وجودتركمن هابه كلي متروك شده است .

درروزنامه اردوي همايون (نمره پنجم)رباط قلي چنين توصيف شده است :«نيزازقراي آن ده (سنخواست )ده قلّي است ،واقع دردامنه كوه موسوم به همين نام ،كه قسمتي ازصعلوك مي باشد...درنيم فرسخي اين قريه ،رباطي است موسوم به رباط قلّي ،دركمال متانت واستحكام ،بناي آن ازسنگ خاره وگچ خالص ودرساخت اين بناهيچ فروگذاشت نشده ،كتيبه به خط ثلث بسيارخوش دربالاي دربرروي سنگ سخت كبودنقاري نموده كه بعضي ازآن باقي است ولي تاريخ بناكه اصل است ريخته شده ،اين بناازابنيه قبل ازصفويه است وظن غالب آنكه درزمان آبادي گرگان ،اين رباط وبعضي رباطات ديگردرراهي كه ازخراسان به گرگان معمول بوده ساخته شده است .

ناصرالدين شاه عمراين بنارابه حدوددوران صفوي ياتيموريان ،تخمين مي زند:«اين رباط سابقاشارع عام ومحل عبورقوافل ومردم بوده است به اين معني كه درعهدسلاطين صفويه ياگوركانيه ياقبل ازآنهاازكالپوش ازراه دشت آلمودلومي آمده اندرباط عشق ،كه آنجاهم منزل وتوقفگاهي بوده است وازآنجابه اين «رباط قلّي»مي آمده وبه اسفراين رفته ازنيشابورسردرمي آورده وازآنجابه بلخ وحدودتركستان مي رفتند،يعني دروقتي است كه شهرجرجان آبادبوده است »(3)

صنيع الدوله نيزباشمردن نام رباطهاي مسيرگرگان –مشهدموقعيت رباط قلّي رامشخص مي سازد:«رباط قلي يكي ازرباطات بين راه گرگان ومشهداست به اين معني كه ازگرگان به مشهدشارع وشاهراه معتبري بوده ودراين شاهراه ازقرارذيل رباطات ساخته بوده انداول رباط شهرگرگان ،دويم رباط فرس ،سيم رباط دهنه گرگان ،چهارم رباط دهنه دشت ،پنجم رباط قره بيل ،ششم رباط عشق ،هفتم رباط قلي ،هشتم قره جه رباط ،نهم رباط نصيرآباد،دهم رباط سلطان ميدان ،يازدهم رباط حسن آبادچكنه ،دوازدهم رباط چنبرغربال ،سيزدهم رباط سيدآباد،چهاردهم رباط شانقله

این بنای تاریخی درفهرست آثار ملی به شماره 1806 به ثبت رسیده است.

موقعیت:5 کیلومتری جنوب شرق روستای قلی، جلگه سنخواست

رباط قلی یکی دیگر از کاروانسزاهای تاریخی شهرستان جاجرم است که احتمالا در دوره تیموری ساخته شده و احتمالا یکی از منزل گاه های کاروانیان بوده که در مسیر نیشابور به جرجان حرکت می کرده اند. این کاروان سرا با مسالح سنگ وساروج بنا شده است. دروازه کاروانسرا در میانه دیوار ضلع شرقی ایجاد شده و از طریق یک فضای سرپوشیده گنبد دار به حیاط مرکزی راه می یابد.

در گرداگرد حیاط مرکزی حجره های متعدد برای استراحت کاروانیان، یک نمازخانه و اصطبل هایی برای نگه دار ی احشام وجود دارد.

از مناطق دیدنی وقابل توجه در روستای ِقلّی می توان به موارد زیر اشاره کرد.

ـیخچال طبیعی در روستای ِقلّی واقع در کوههای سالوک

-آبشار های مختلف ومتفاوت موسوم به نام بیاق لی واقع در دره قلّی

ـکاروانسرای قلّی(رباط قلّی)

ـدو درخت در زبان محلی به نام مرخ که از آنها درخت شفا دهنده یاد می شود .

ـ۲درخت چنار که قدمتی بیش از ۲۰۰سال دارند./س