به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک، آثار و دژ هاي مادي در اين شهرستان فراوان به چشم مي خورد. اسامي اماكن آن ريشه اوستايي و پهلوي دارند تا قرن هشتم هجري قمري اين منطقه جزئي از ايالات جبال بوده كه عراق عجم ناميده مي شد و بعدها به ابر شيجان تغيير و جزء متصرفات همدان گرديد سپس ابر شيجان به آشتيجان تبديل شد و حرف ج را اهالي به صورت تخفيف به كار مي برند . از مراكز ديني آشتيان مي توان ازآتشكدة فراجان و فراهان، آب انبار آشتيان، آب انبار گركان ، امامزاده اسماعيل، امامزاده عبدالله، امامزاده فاطمه صغری، امامزاده محسن،علی نقي بيگ ،قلعه علي نقي بيگ ، امامزاده قاسم ،امامزاده سياوشان و منزل استاد دكتر قريب نام برد.
جغرافياي شهر :
شهرستان آشتيان در مركز استان مركزي و در شمال شهرستان اراك واقع ومركز آن شهر آشتيان است و در ارتفاع 1791 متري از سطح دريا قرار گرفته كه با مركز استان (اراك) 85 كيلومتر فاصله دارد.
اين شهرستان از شمال به تفرش و قم و از جنوب به اراك و محلات محدود گشته و 1348 كيلومتر مربع مساحت دارد كه از اين لحاظ كوچكترين شهرستان استان مركزي است. شهرستان آشتيان داراي 1 شهر، 1 بخش و 3 دهستان به مركزيت آشتيان است. اين شهرستان به علت ارتفاع نسبتاً زياد، داراي زمستانهاي سرد و تابستانهاي معتدل مي باشد . به طوري كه ميانگين دما در زمستان صفر و در تابستان 6/22 درجه سانتي گراد گزارش شده است. دماي ميانگين سالانه نيز برابر با 9/10 درجه سانتي گراد و تعداد روزهاي يخبندان نيز به 135 روز رسيده است. اين شهرستان از لحاظ تپوگرافي در دامنه ارتفاعات كوههاي مركز استان واقع شده و از جنوب به دشت فراهان و كوير ميقان منتهي مي شود . از ارتفاعات معروف آن كوه رفا قاسم كش » بين آشتيان و تفرش را مي توان نام برد. اين شهرستان در سال 75 حدود 21334 نفر جمعيت داشته كه 2/29 درصد آشتيان و مابقي در روستاها ساكن بوده اند . سوغات آن را صابون، انگور، گردو و بادام خشك تشكيل داده و كشاورزي، دامپروري، فعاليت غالب ساكن در روستا است.
امكانات اقتصادي :
كانيهاي فلزي موجود در شهرستان آشتيان معدن سرب و روي راونج، معدن سرب شمال خاوري، ماني سازي سرب آشتيان و معادن آهن، منگنز و مس، كانيهاي غير فلزي موجود در شهرستان آشتيان ،نمك، گچ، خاك رس، باريت، ماسه، سنگ آهن، تراورتن.
موقعيت طبيعي:
در منطقه بررسي شده شهر آشتيان و روستاهاي گرگان و بهارستان داراي موقعيت كوهپايه اي و بافت قديمي روستاي كرديجان در دامنه كوه و نقاطي چون محسن آباد تشكيل شده است.
عوارض طبيعي مهم:
آشتيان با ارتفاع 2100 متري يكي از مراتع ترين نقاط شهري استان بوده و معروفترين رشته كوههاي آن رشته كوههاي گرگان و هزار خاني ومرتفع ترين قلل آن كوه كلا به ارتفاع 3086 متر و قلل ميراب دو ميل ورف قاسم كشه ميباشند.
منابع آب:
مهمترين منابع آب منطقه رودخانه فصلي آشتيان آهو و چند رودخانه فصلي ديگر به همراه تعداد محدودي چشمه سار مي باشد. همچنين منابع زيرزميني اين منطقه شامل تعداد قابل ملاحظه اي رشته قنات و چاههاي عميق ونيمه عميق مي باشد.
پوشش گياهي:
گونه هاي غالب پوشش گياهي منطقه عبارتند از : ورك، جارو وحشي، گون، چرخك، اسپند، نعنا، پونه، تنگس، آبشان و اسپرس.
پوشش جانوري:
پوشش جانوري شهرستان آشتيام متشكل از حيواناتي چون:گرگ، شغال، خرگوش، گنجشك، مار، بلدرچين، كلاغ سياه، كبوتر، كبك و سار و پرندگان مهاجر
وجه تسميه نام آشتيان :
واژه آشتيان معرف معبد و قربان گاه است و مركب از دو جزء است : شت يعني پرستش ، قرباني، دعا ، سرود، مذهبي و يان كه معروف مكان و جايگاه است.
شهرستان آشتیان می تواند در ایام نوروز تفرجگاه مناسبی برای مسافران نوروزی باشد./س