به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران زنجان ،زنجان استاني است با پوشش هاي متنوع و منحصر به فرد كه تاثير عوامل اكولوژيكي ، بخصوص ميزان نزولات آسماني و پراكنش آن پستي و بلندي و وضعيت خاك بر پوشش گياهي آن كاملا مشهود است.
از مهمترين جوامع گياهي موجود استان مي توان به جوامع گياهي ذيل اشاره نمود:
جامعه گياهي درمنه
جامعه گياهي درمنه- گون- آويشن
جامعه گياهي گندميان – گون
جامعه گياهي بالشتكيها ( بوته هاي تيغدار پهن)
جامعه گياهي گندميان
درمنه (Artemisia) گیاهی از خانواده کاسنی ها از لحاظ داشتن خواص و موارد استفاده شاخص بوده و ارزشهای چند جانبه دارد . این گونه با توجه به سطح تاج، نقش به سزایی در جلوگیری از اثرات مخرب ریزش باران و کاهش روان آب داشته درنتیجه این ساز و کار به ممانعت از فرسایش سطحی خاک و نفوذ آب در زمین (افزایش سفره های زیر زمینی) کمک خواهد کرد.
گون با نام علمی Astragalus gummifer از خانواده ی Leguminosae (خانواده ی نخود) است. گیاهی است چند ساله، بوته مانند و دارای ساقه ی چوبی با برگ هایی مرکب از برگچه های متعدد که این برگ ها اکثرا فرد می باشند.
گونه های مختلف گون که کتیرا از آن ها تولید می شود دارای گل هایی به رنگ های صورتی، قرمز، آبی، بنفش، زرد و یا سفید هستند. گل ها به صورت مجتمع، خوشه یا سنبله مانند بوده و گاهی در محور ساقه قرار دارند.
آویشن (Thymus vulgaris) یکی از شناخته شده‌ترین گیاهان دارویی از تیره نعنا است. آویشن درختچه‌ای کوتاه و پرشاخه است که برگهای نازک و متقابل دارد. دارای گل‌هایی سفید چتری و منفرد است. آویشن برای درمان سرفه، سوء هاضمه و از بین بردن انگل‌های روده استفاده وسیعی دارد.
چمنیان یا گندمیان یا تیره گندم تیره‌ای از گیاهان گلدار می‌باشند، گیاهان این خانواده به نام علف شناخته می‌شوند. تخمین زده می‌شود که علفزارها و چمنزارها ۲۰ ٪ از پوشش گیاهی زمین را تشکیل می‌دهند.
سطح جنگل‌ها و مراتع استان زنجان 1292 هزار هكتار است كه معادل 56 درصد سطح استان است.كه 7/9 درصد عرصه‌های ملي و 4/4 درصد مساحت كل استان را مناطق جنگل طبيعي تشكيل می‌دهد و با احتساب مساحت حدود 17000 هكتاري جنگل‌های دست كاشت، سرانه جنگل در استان 0/12 هكتار براي هر نفر می‌باشد.
مناطق جنگلي استان با مساحت 97553 هكتار در ارتفاعات شمالي و جنوبي رودخانه قزل اوزن در شهرستان طارم، ارتفاعات شمال غربي شهرستان زنجان، ارتفاعات شمال شرقي شهرستان ماهنشان و ارتفاعات شمال شرقي شهرستآنهای ابهر و خرمدره واقعند.
گونه‌های غالب اين جنگل‌ها، ارس، بنه، زالزالك، سياه تلو، بادام كوهي، گيلاس وحشي و شير خشت می‌باشد.
استان زنجان يكي از قطب‌های توليد صنوبر به منظور تامین نياز سلولزي كشور به شمار می‌آید.
مهمترين منطقههاى حفاظت شده استان زنجان عبارتند از:
منطقه حفاظت شده سرخ آباد :
منطقه حفاظت‌شده سرخ‌آباد در حد فاصل شهرستان طارم ـ زنجان ‘جنوب‌غربی شهرستان طارم در امتداد رودخانه قزل‌اوزن و شمال‌غربی شهرستان زنجان در دشت سهرین’ با مساحتی معادل ۱۲۰ هزار هکتار واقع گردیده است.داراي پنج جامعه گياهي بشرح ذيل مي‌باشد:
- درختان و درختچه‌ها
- گون و بوته‌ها
- گندميان و شبه گندميان
- فوربها وپهن برگها
- بالشتكيها
پوشش گیاهی: اورس ,گردو, بلوط,سیاه تلو, بنه , زالزالك, گون , آویشن,درمنه و باریجه .
منطقه حفاظت شده انگوران :
منطقه حفاظت شده انگوران 90000 هكتار و پناهگاه حيات وحش انگوران
35000 هكتار مساحت دارد كه جمعا مساحتي معادل 125000 هكتار را دربر مي‌گيرد.
از نظر پوشش گياهي، منطقه مورد نظر در سه گروه به شرح ذيل طبقه‌بندي گرديده است.
-بوته‌ها و درختچه‌ها
-فوربها و پهن برگان (علفي)
-گندميان و شبه گندميان
براساس مطالعات انجام شده تعداد 29 گونه بوته و درختچه و 96 مورد علفي‌هاي پهن برگ و 46 مورد گرامينه و شبه گرامينه در محدوده مورد مطالعه وجود دارد.
همچنين تعداد 33 گونه پستاندار، 107 گونه پرنده، 23 گونه خزنده، 8 گونه آبزي (ماهي)، 7 گونه دوزيست و 78 گونه حشرات هوازي و خاكزي حيات وحش منطقه را تشكيل مي‌دهند كه عبارتند از:
. پستانداران: عمده پستانداران منطقه عبارتند از قوچ و ميش، كل و بز، خوك، خرس، سياگوش، گرگ، روباه، شغال،سياه گوش ،پلنگ و خرگوش .
. پرندگان: بعضي از پرندگان آبزي بومي منطقه بوده و مهاجرت نمي‌كنند مانند آنقوت، تنجه و چنگر و بعضي از مرغابي‌ها، لك‌لك سياه، فلامينگو، قو، درنا و پليكان از پرندگان مهاجري هستند كه در بين ساير پرندگان از اهميت برخوردارند. ساير پرندگان منطقه عباتند از: كبك دري، كبك معمولي، كبك چيل، باقري‌قره- قمري و فاخته.
. خزندگان و دوزيستان: عبارتند از: مار، مار آبي (سواحل قزل‌اوزن و رودخانه انگوران)، آگاما و جكو (مارمولك) و يك گونه لاك پشت.
. ماهيان: كپور، سس، سياه كولي، زردپر (سرخ پر)، سيم، اسپله، ماشگ ماهي در رودخانه‌هاي قزل‌اوزن، انگوران چاي و پري چاي زندگي مي‌كنند./س