به گزارش خبرنگار دفاعی - امنیتی باشگاه خبرنگاران، یکی از اهداف دشمن نابودی توان اقتصادی، صنعتی و نظامی است که معمولا با حملات هوایی و موشکی انجام مي‌گيرد.
جمهوري اسلامي ایران تا سال 89 برای مقابله با این تهدیدات، به‌ویژه تهدید موشک‌های کروز و هوا به زمین، توان مناسبی نداشت و در واقع تعداد محدودي سامانه روسی تور ام-1 وظیفه دفاع از سایت‌های اتمی و مراکز حساس نظامی را بر عهده داشتند.
در سال 89 پدافند هوايي خاتم‌الانبيا(ص) سامانه‌ای به نام "مصباح 1" را برای مقابله با تهدیدهاي موشکي رونمایی کرد که دستيابي به اين دستاورد ارزشمند تعجب کارشناسان نظامي جهان را برانگيخت.
مصباح 1، یک توپ ضد هوایی کششی است که به‌وسیله یک سیستم هدایت، هدف را شناسایی، رهگیری و منهدم می‌کند. اجزای این سامانه به شرح است:
1: شاسی و پایه‌ها:
شاسی این سامانه مشابه سامانه سماوات(اورلیکن) يعني قادر به چرخش 360 درجه در اطراف و چرخش بین زوایای منفی 5 درجه تا 92 درجه به سمت بالا و پایین است و پس از جمع شدن نيز می‌توان آن را توسط کامیون روی 4 چرخ کشید.
2: توپ‌ها و خشاب‌ها:
مصباح-1 از 4 توپ دو تایی Zu-23-2 استفاده می‌کند که هر يک از توپ‌ها توانایی شلیک 1000 گلوله در دقیقه را دارند و با اندکی محاسبه عدد 8000 گلوله در دقیقه برای تمام سامانه محاسبه می‌شود، اما نرخ آتش مصباح 1 نصف این عدد یعنی 4000 گلوله در دقیقه اعلام شده که می تواند صرفا برای ذخیره مهمات باشد. جمعا 8 خشاب با ظرفیت هر خشاب 200 گلوله در وسط و کناره‌هاي سامانه قرار می‌گیرد. برد و ارتفاع توپ‌ها به ترتیب 2.5 و 2 کیلومتر و سرعت دهانه گلوله‌ها 970-980 متر بر ثانیه است.
3: سیستم کنترل آتش
یکی از نکات در مصباح 1 که اطلاعات کمی در مورد آن موجود است، سیستم کنترل آتش آن است.
این سیستم از یک رادار و یک سامانه الکترواپتیکی و حرارتی تشکیل شده که هر یک روی یک کانتینر نصب شده‌اند. مرکز کنترل و هدایت نيز درون خود کانتینرها موجود است. مشخصات سیستم الکترواپتیکی ساخت صاایران، که بعضی منابع از آن به عنوان "صافات" نام برده‌اند، نيز در دسترس نیست، اما با توجه به سامانه‌های مشابه ایرانی می‌توان بردی بین 15 تا 25 کیلومتر برای آن در نظر گرفت.
4: رادار
رادار سامانه مصباح از نوع آرایه صفحه‌ای است که به احتمال زیاد فقط وظيفه جستجو و کمک در هدف‌گیری را بر عهده دارد، البته تقریبا هیچ اطلاعاتی در مورد این رادار در دسترس نیست و تنها رادار شبيه به آن، رادار ارتفاع پست سامانه HQ-9 چینی بوده که بسیار بزرگ‌تر از رادار مصباح است.
احتمالا هدف‌گیری اصلی بر عهده سیستم الکترواپتیکی بوده و رادار تنها نقش جستجو و تا حدی کمک در هدف‌گیری را بر عهده دارد اما مطمئنا سیستم کنترل آتش توانایی هدایت چندین توپ را به طور همزمان دارد.
ويژگي‌هاي برجسته سامانه مصباح:
ارزآوري و به‌صرفه بودن: با توجه به اينکه توپ‌ها و شاسی از سال‌ها قبل با قيمتي پايين در ایران تولید می‌شدند، اين سامانه علاوه بر جلوگيري از خروج ارز بسيار به صرفه و ارزان قيمت تهيه مي‌شود بنابراین خط توليد آن به راحتي قابل راه‌اندازي است.
4000 گلوله در دقیقه نرخ آتشي برابر با سیستم فالانکس آمریکایی و از بالاترين نرخ‌هاي آتش در اين دست سامانه‌ها به شمار مي‌رود.
اتوماتیک بودن: این ویژگی نیاز به اپراتور برای هدف‌گیری را برطرف می‌کند و تنها با حضور یک نفر می‌توان دستور شلیک را صادر کند.
استفاده از چندین سیستم برای کشف و رهگیری هدف: در این صورت بقاپذیری سامانه به شدت افزایش می‌یابد.
نیمه متحرک بودن: انتقال قسمت‌های مختلف مصباح به نقاط دیگر با کامیون به راحتی امکانپذير است که قابلیتي بسیار ارزشمند در اين سامانه محسوب می‌شود.
در صورتی که این سامانه به همراه موشک‌های زمین به هوای "میثاق" یا "شهاب ثاقب" بر روی یک خودروی زرهی شنی نصب شود می‌تواند در پشتیبانی نزدیک نیروهای زرهی و پیاده مورد استفاده قرار گيرد که توان قابل ملاحظه‌ای به نیروی زمینی خواهد داد.
بايد گفت دستيابي به فناوري ساخت مصباح 1 در اوج تحريم‌هاي اقصادي سياسي و نظامي علاوه بر اينکه دستاوردي ارزشمند در دفاع از مراکز مهم نظامی و هسته‌اي کشور بوده، بستر ساخت جديدترين سامانه‌هاي پدافندي روز را هم در کشور امکانپذير کرده است.
گزارش از: مرضيه ارجمندي
انتهاي پيام/