گفتنی است، جشنهای عید نوروز نخستین جشن ایرانیان است که از زمان پادشاهی جمشید مرسوم شده و در فرهنگ ایرانی به ثبت رسیده است.
نوروز یا به زبان محلی «بایرام» بزرگترین و شکوه مندترین جشن ایرانیان است که از هزاران سال پیش در نخستین روز سال نو با آیین های ویژه و با شکوه بسیار در گستره ایران زمین برگزار می شود.
در استان زنجان آداب نوروز همچون دیگر استان‌ها با مراسمهای چهارشنبه‌سوری، خانه تکانی، سبزه عید، چیدن سفره هفت سین، خرید لباس نو و آداب دید و بازدیدهای نوروزی همراه است.
*دید و بازدید از بزرگترها در عید نوروز
در کنار همه اعیاد و آداب و رسوم در استان زنجان، حفظ حرمت و احترام به بزرگترهای فامیل و منطقه زندگی از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار است به گونهای که اولین روز و اولین منزلی که مورد دید و بازدید در اعیاد به ویژه عید نوروز قرار میگیرد منزل و خانواده بزرگترین عضو خانواده بوده و پس از آن دید و بازدیدها بر حسب بزرگی و حرمت و در نهایت فامیل نزدیک صورت میگیرد.
*عید نوروز و مراسم «هدیه بران» به تازه عروسها
همزمان با عید نوروز در استان زنجان مرسوم است که برای تازه عروسها هدایایی به عنوان عیدی برده می شود.
در این مراسم خانواده عروس و داماد شادی کنان هدایای خود را در داخل سینی و پارچههای سنتی چیده و روی سر یکی از دختران مجرد فامیل می گذارند و به خانه زوج جوان می روند.
دادن هدیه به تازه عروسها در همه مناطق استان زنجان مرسوم است و هر منطقه و روستایی آداب ویژه خود را در این زمینه دارد.
*عید در خانوادههای داغ دیده
گفتنی است، مردم استان زنجان در ایام عید مراسمات دیگری نیز دارند که از جمله این مراسم ها می توان به روشن کردن آتش در روز چهارشنبه‌سوری در خانه ای فردی که یکی از اعضای خانواده اش از دنیا رفته است، اشاره کرد.
همچنین روز نخست عید نوروز خانواده صاحب عزا مجلسی را به عنوان عید متوفی برگزار می کنند و همه دوستان و آشنایان برای دلداری و ادای حرمت دور آن‌ها جمع می شوند.
*گره زدن سبزهها و آرزوهای جوانان
لازم به ذکر است که در پایان تعطیلات 13 روزه نوروزی اهالی استان زنجان به گردشگاههای طبیعی و به دامنه کوهها و باغها پناه برده و آخرین روز تعطیلیهای نوروز را با صرف ناهار در بیرون از خانه و گره زدن سبزه به پایان می رسانند.
در روز طبیعت یا 13 فروردین جوانان استان زنجان با نیت قلبی برای گره زدن سبزهها آرزوهای خود را از خداوند خواسته و برای برآورده شدن آن دعا می کنند.
گره زدن سبزه عید نوروز در روز طبیعت شادی و نشاط بسیار زیادی را در دل جوانان ایجاد کرده و این رسم محلی با وجود سپری شدن سالها همچنان پا برجا است.
مردم با گره زدن سبزهها غبارها را از دل خود بیرون کرده و خود را برای آغاز سال جدید آماده میکنند.
*آداب و رسوم مردم زنجان در اعیاد
مردم شهر زنجان با توجه به قدمت تاریخی و فراز و نشیبهای بسیار در طول زمان خود، آداب و رسوم، فرهنگ و خصلتهای ویژهای دارند.
گفتنی است، رسمهای مختلف و خلق و خوی اقوام مختلف طی سالهای طولانی شکل گرفته، سینه به سینه به افراد یک جامعه منتقل می‌شود و در طول سالها، زنده و پا برجا میماند.
مراسم اعیاد مذهبی و ملی، مراسم عمومی و عزا، نوع لباس پوشیدن و جشنهای محلی جزو آداب و رسوم مردم شهر زنجان به شمار میروند که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است./ج1