امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 19 اسفند 1391 خورشیدی برابر با 26 ربیع الثانی 1434 هجری و 9 مارس 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
رحلت «سیدجمال الدین اسدآبادی» اندیشمند و مبارز مسلمان (1275 ش)
سیدجمال‌الدین اسدآبادی در سال 1217 ش در اسدآباد همدان در خانواده‌ای روحانی چشم به جهان گشود. در سال 1232 ش به دستور شیخ انصاری عازم هند شد تا مردم آن دیار به ویژه مسلمانان را علیه استعمار انگلستان بسیج کند. سپس در راستای این هدف به کشورهای عثمانی، مصر، فرانسه، افغانستان، انگلستان، عراق و ایران سفر نمود. از آنجا که سید، خود بنیانگذار اتحاد ملل اسلامی و وحدت شیعه و سنی بود، تعمداً ملیت خود را مخفی نگه می‌داشت. در اواخر عمر به خواسته سلطان عبدالحمید عثمانی به استانبول رفت و پس از مدتی مورد سوءظن سلطان قرار گرفت. پس از قتل ناصرالدین شاه توسط میرزا رضا کرمانی که از مریدان سیدجمال‌الدین بود، فشار بر روی سید افزایش یافت و به زندان افتاد.
سرانجام سیدجمال‌الدین به دستور سلطان عثمانی مسموم گشت و 19 اسفند 1275 ش برابر با 5 شوال 1314 در 58 سالگی بدرود حیات گفت. جنازه سید را در حالی که به جز چند نفر، کسی جرأت شرکت در تشییع را نداشت در قبرستانی در استانبول به خاک سپردند. او با نهضت عظیم خود، بیداری مشرق زمین را پایه‌گذاری کرد. نهضت استقلال هند و انقلاب مشروطه ایران را می‌توان از آثار جنبش و اندیشه او دانست.
تولد «عین الزمان قطان مروَزی» ریاضی‌دان، طبیب و فیلسوف مسلمان (465 م)
عین الزمان قطانِ مروَزی متولد شهر مَرو از شهرهای قدیم خراسان واقع در ترکمنستان فعلی است. او در ریاضیات، فلسفه، ادبیات، طب و علوم دینی مهارت داشت اما بیشتر به طب علاقمند بود. قطان مروزی که در مَرو به طبابت مشغول بود، کتب متعددی به رشتهٔ تحریر درآورد که از جملهٔ آن‌ها، کتاب «کیهان شناخت» در علم ریاضی است. قطان مروَزی در سال 548 ق در 83 سالگی درگذشت.
مرگ «حَسَن صَبّاح» داعی فرقهٔ اسماعیلیه در اَلَموت در نزدیکی قزوین (518 ق)
حَسن صبّاح پس از قبول مذهب اسماعیلی در سال 464 ق، مدتی در مصر بود و سپس به ایران بازگشت. حسن صبّاح توانست در ششم رجب سال 483 ق به قلعهٔ مستحکم و طبیعی الموت در نزدیکی قزوین دست یابد و به گسترش دایرهٔ دعوت خود بپردازد. کار صباح و دعوت اسماعیلیان با مرگ مَلِک شاه سلجوقی و به ویژه قتل نظام‌الملک، وزیر مقتدر سلجوقی، فرصت را بیش از قبل در اختیار این فرقه نهاد و شهرت آنان را عالمگیر کرد.
حسن، فداییانی تربیت کرده بود که حاضر بودند به اشارهٔ او، هر کاری انجام دهند. قتل‌های متعدد بزرگانی که مخالف فعالیت اسماعیلیان بودند توسط این فداییان صورت می‌گرفت و باعث ایجاد رُعبی عظیم در دل مخالفان گردید. حسن، حتی سلطان سنجر سلجوقی را تهدید به مرگ کرد و پادشاه، از ترس جان، با او آشتی نمود. ازآن پس قدرت صَبّاحیان بیشتر از قبل فزونی یافت تا این که حسن صباح در 26 ربیع‌الثانی 518 ق درگذشت.
درگذشت عالم زاهد آقانجفی قوچانی (1363 ق)
سیدمحمد حسن معروف به آقا نجفی قوچانی در سال 1295 ق در روستای خُسرویّه در حوالی شهر قوچان به دنیا آمد. برای تحصیل علوم دینی، راهی قوچان و سپس وارد مشهد شد و تحصیلات خود را ادامه داد. در نوزده سالگی به یزد و از آنجا به اصفهان رفته و از اساتید فن، مستفیض گردید. آقانجفی قوچانی بار دیگر با پای پیاده عزم نجف اشرف کرد. از محضر علمای نامدارِ زمان از جمله آخوند خراسانی بهره‌مند شد و به اجتهاد نایل آمد. او با شنیدن خبر درگذشت پدر به زادگاه خود مراجعت نمود و به درخواست اهالی قوچان، در آن شهر رحل اقامت افکند.
آقا نجفی قوچانی، علاوه بر ادارهٔ حوزهٔ علوم دینیِ آن دیار، حاکمیت شرع شهر قوچان را نیز عهده دار بود. آقا نجفی قوچانی در جنبش مشروطیت ایران، همگام با دیگر روحانیونِ مبارز، مشارکت فعال داشت. از وی آثار گرانسنگی به جا مانده است که کتب سیاحت شرق و سیاحت غرب از جملهٔ آن‌ها می‌باشد. سرانجام این عارف زاهد در شصت و هشت سالگی در شهر قوچان دار فانی را وداع گفت و در منزل خود در آن شهر مدفون گردید.
افتتاح کلیسای معروف «نُتْرْدام» در پاریس (1250 م)
کلیسای نُتْرْدام، کلیسایی است که در قدیم، محل دو زیارتگاه بود. در سال 1136 م اسقف وقت پاریس تصمیم گرفت به جای دو زیارتگاه قدیمی، بنایی بزرگ بسازد. از این رو، در 22 ژوئن 1136 م نخستین سنگ این بنا گذاشته شد و پس از آن که ساختمان اصلی آن در سال 1177 م به پایان رسید، نمای ظاهری و نیز صحن کلیسا در سال 1196 م خاتمه یافت. با این حال دراوایل قرن سیزدهم تعمیرات دیگری در آن انجام شد و سرانجام پس از 114 سال که از زمان شروع ساخت آن گذشت، در نهایت در نهم مارس 1250 م با شکوه و جلال خاصی افتتاح شد.
کلیسای نُتْرْدام در زمینی به طول 130 متر و عرض 108 متر قرار دارد که ارتفاع ساختمان آن 35 متر و تا نوک این بنا، 69 متر می‌باشد. این کلیسا سه در به نام‌های سِنْتْ آن، قیامت و حضرت مریم (س) دارد. از نکات برجسته کلیسای نُتْرْدام، نقشْ برجسته‌هایی است که فضایل و رذایل را مجسم می‌سازد. کلیسای معروف نُتْرْدام در پاریس به عنوان سمبل معماری کهن فرانسه، سالیانه پذیرای میلیون‌ها توری است از سراسر جهان است.
تاج‌گذاری «نادرشاه افشار» و آغاز سلطنت افشاریه (1736 م)
پس از آرام شدن اوضاع داخلی ایران که به دنبال شورش افغان‌ها و سقوط صفویه در کشور ایجاد شده بود نادر قلی افشار با درایت و جنگجویی خود توانست یکی پس از دیگری بر مشکلات فائق آید و اوضاع را کنترل کند. وی در سال 1736 م کلیه معتمدان محلی و کشوری را در صحرای مُغان جمع کرد و شرحی از خدمات خود و بی‌کفایتی آخرین شاه صفوی خواند. سپس نادر از این افراد خواست که درباره سلطنت تعیین تکلیف کنند و در این میان، حاضرین او را نامزد سلطنت کردند. نادر در ابتدا با سیاست کاری سعی کرد از پذیرش سلطنت خودداری نماید؛ اما سرانجام پس از یک ماه تامل به شرط اینکه کسی از خاندان صفوی حمایت نکند و تمامی شرکت کنندگان باید نسبت به نادر و فرزندان او وفادار باشند، سلطنت را پذیرفت.
وقتی این شرایط مورد پذیرش حضار قرار گرفت نادرقلی افشار در نهم مارس 1736 م به نام نادرشاه افشار در دشت مغان تاج‌گذاری کرد. وی در طول نزدیک به 12 سال سلطنت خود جنگ‌های مهمی از جمله جنگ با هند و عثمانی کرد و غنایم بی‌شماری نصیب ایران نمود. نادر شاه در سال‌های پایانی عمر خود تغییر اخلاق داد و پس از کور کردن فرزندش، اغلب اطرافیان خود را کشت. در نتیجه تعدادی از سردارانش به سراپرده او حمله کردند و او را از پای درآوردند. نادرشاه افشار به دلیل جنگ‌های فراوان و کشورگشایی‌هایی متعدد به عنوان «ناپلئون شرق» معروف است.
رحلت فقیه جلیل «سید محمد مهدی خوانساری» (1284 ش)
میرزا
محمد مهدی خوانساری در حدود سال 1214 ش در اصفهان به دنیا آمد. پدر وی،
میرزا محمدباقر خوانساری، صاحب کتاب گرانسنگ «روضات الجنّات» و از فضلا و
علمای شیعه زمان و فقیهی اصولی، مجتهدی کامل و مفسری زاهد بود. میرزا محمد
مهدی، تحصیلات خود را نزد پدر دانشمند و عمویش، سید محمد هاشم چهار سوقی و
دیگر بزرگان حوزه علمیه اصفهان پشت سر نهاد و از استادان خود به دریافت
اجازه اجتهاد نائل آمد. وی از آن پس به تدریس و تالیف روی آورد و آثاری
نگاشت که فرائضُ الیومیه، حاشیه بر قوانین و تعلیقه بر لمعه از آن
جمله‌اند. میرزا مهدی خوانساری سرانجام در نوزدهم اسفند 1284 ش برابر با
سیزدهم ذی‌حجه 1324 ق در هفتاد سالگی درگذشت و در جوار پدر، در اصفهان
مدفون شد.
پایان یافتن ساخت طاق کسرا (ایوان مدائن)
نهم مارچ سال 551 میلادی کار ساختن تالار تازه در کاخ سلطنتی تیسفون (پایتخت ایران به مدت 9 قرن 36 کیلومتری جنوب بغداد) که بقایای آن هنوز باقیست و به طاق کسرا (ایوان مدائن) شهرت یافته با شتاب به پایان رسانده شد تا برای آیین‌های نوروزی آن سال آماده باشد. طاق کسری تنها ساختمان مسقّف باستانی جهان است که به صورت آزاد و بدون تکیه داشتن به عاملی دیگر، برسر پا باقی مانده است. کار ساختن این بناء که از دجله فاصله زیاد ندارد و با فرش معروف بهارستان مفروش شده بود از سال 549 میلادی، به تصمیم خسروانوشیروان، شاه ساسانی وقت، آغاز شده بود.
خسروانوشیروان علاقه‌امند به دیدار گروهی مردم (اصطلاحا؛ دادن بار عام) بود و به همین دلیل خواسته بود که تالاری بزرگ با عمارت ضمیمه آن ساخته شود. وی همزمان دستور داده بود که در گندی شاپور (خوزستان) یک دانشگاه برای تحقیق و تدریس طب و فلسفه ساخته شود که ظرف یک سال ساخته و در 552 میلادی آماده فعالیت شد. کار تکمیل کانون دولتی تالیف و ترجمه کتاب نیز که درجهان الگو شده است در همین سال به پایان رسید که برخی از تولیدات این مرکز ازجمله کتاب «کلیله و دمنه» موجود است.
احمد حسن میمندی وزیر اعظم شد
نهم مارس سال 1031 میلادی سلطان مسعود غزنوی احمد حسن میمندی را سمت وزیر اعظم داد. به شرحی که در تاریخ بیهقی آمده است، سلطان مسعود در همین سال تاجگداری کرده بود.
عملیات بزرگ بدر در هورُالهویزه با رمز یا فاطمة الزهرا (1363 ش)
عملیات بزرگ بدر با رمز یا فاطمةالزهرا (س) از روز نوزدهم اسفند سال 1363 در جبهه جنوب واقع در هورالهویزه در وسعت تقریبی 1100 کیلومتر مربع با اهداف انهدام وسیع نیروهای دشمن و تصرف و تأمین هورالهویزه و کنترل جاده بصره - العماره و پاسخ به حملات دشمن به مناطق مسکونی ایران انجام گرفت و تا 26 اسفند به طول انجامید.
نتایج عملیات بزرگ بدر: تلفات نیروی انسانی: 3200 نفر اسیر، حدود 15000 نفر کشته و زخمی؛ سایر نتایج: انهدام هفت لشکر دشمن و آزادسازی بخش دیگری از منطقه هورالهویزه به وسعت 800 کیلومتر مربع؛ تجهیزات و امکانات: تانک و نفربر: 250 دستگاه انهدامی، هواپیما: 6 فروند انهدامی، هلیکوپتر: 4 فروند انهدامی، انواع توپ: 40 قبضه انهدامی، 5 قبضه اغتنامی، خودرو: 200 دستگاه انهدامی، رادار رازیت: 4 دستگاه اغتنامی. عملیات بدر علاوه بر آن که جایگاهی ویژه در ارتقاء و رشد ابعاد فکری و عملی سازمان رزم جمهوری اسلامی در برداشت، دورنمایی را ترسیم کرد که بعدها، فتح فاو، بخشی از حاصل و ثمره آن بود.
برخی از رویدادهای امروز
1776: ادام اسمیت اندیشمند انگلیسی (1723 1790) تالیف معروف خود «ثروت ملل The Wealth of Nations» را که حاوی نظرات اقتصاد سیاسی اوست منتشر کرد.
1822: نخستین دندان مصنوعی توسط چارلز گرام ساخته شد.
1825: الکساندر موژایسکی Mozhaiski نخستین روس که هواپیما ساخت در روسیه به دنیا آمد و به نوشته مورخان این کشور، 20 سال پیش از برادران آمریکایی «رایت» هواپیمای ساخت خودرا به پرواز درآورد.
1918: حزب بلشویک روسیه به حزب کمونیست تغییر نام داد.
1962: به مستشاران نظامی آمریکا در ویتنام جنوبی اجازه داده شد که از عرف «درگیری» استفاده کنند، یعنی اگر در جریان زد و خورد قرارگیرند از اسلحه استفاده کنند و همین دستور، آمریکا را وارد جنگ ویتنام ساخت. برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید