به گزارش
خبرنگار دانشگاه باشگاه خبرنگاران، در "مناظره استکبارستيزي، رابطه با آمريکا با کدامين اصول" که به همت بسيج دانشجويي دانشگاه تربيت مدرس برگزار شد، "محمدجواد حق‌شناس" مدير مسئول سابق روزنامه اعتماد ملي و "نظام‌الدين موسوي" مدير عامل خبرگزاري فارس به تحليل و تبيين روابط بين ايران و آمريکا پرداختند.
در ابتداي اين مناظره، حق‌شناس با اشاره به رابطه ايران با آمريکا در طول 34 سال انقلاب به عنوان مهم‌ترين موضوع سياست خارجي اين دو کشور اظهار داشت: رابطه ايران با آمريکا به لحاظ زماني از نيمه دوم دوران قاجار به طور رسمي آغاز شد و در بحبوحه سال 1320 تا 1332 شاهد حضور آمريکا در کنار کشورهاي ديگر همچون روسيه و انگليس به عنوان نيروي سوم در سياست خارجي ايران بوديم.
وي افزود: دوره دوم از 1332 تا انقلاب 1357 بود که آمريکا با تبديل شدن به يک قدرت هژمون در منطقه به عنوان بازيگر اصلي در سياست‌هاي خارجي در ايران به ايفاي نقش پرداخت.
اين کارشناس سياست خارجي با اشاره به دوره سوم رابطه آمريکا با ايران خاطرنشان کرد: از آغاز انقلاب اسلامي تاکنون عدم رابطه با اين کشور در سياست خارجي جمهوري اسلامي به‌عنوان يک اصل به حساب مي‌آيد و ما سعي در پيش‌گرفتن يک روند تقابل با اين کشور داشته‌ايم که اين رابطه يک نوع رابطه قهرآميز به حساب مي‌آيد.
در بخش ديگري از اين مناظره، موسوي به اهميت روابط ميان ايران و آمريکا اشاره کرد و بيان داشت: تاثيرگذاري اين کشور در به‌وجود آمدن کودتاي 28 مرداد سال 1332 آغاز شد و اکنون هم جمهوري اسلامي به عنوان گره ذهني مقامات آمريکا در سياست‌هايشان به حساب مي‌آيد.
وي ادامه داد: برخي از چهره‌هاي شناخته شده سياسي ايران، نگاهی سطحي به روابط دو کشور دارند، اما ماجرا بسيار عميق‌تر از اين است، چرا که ماهيت انقلاب اسلامي، ضديت با سلطه و استکبار است و اين بار ايدئولوژي‌ها و ادعاهاي آمريکا کاملا متفاوت است؛ چرا که آنها به دنبال رسيدن به رسالت جهاني خود، يعني نظم نوين جهاني در دهکده جهاني هستند.
حق‌شناس نيز با اشاره به حفظ منافع ملي يک کشور در ايجاد روابط في مابينش با ديگر کشورها تصريح کرد: نوع شناخت، روابط ديپلماسي از طريق مراکز پژوهشي و دانشگاه‌ها، ارتباط ديپلماتيک از طريق وزارت خارجه و اقدامات قهرآميز و در نهايت ورود جنگ نظامي و سايبري از جمله روابطي است که ميان کشورها وجود دارد و آن‌چه در اين ميان اهميت دارد، اين است که کشورها سعي دارند با ايجاد روابط قهرآميز در راستاي منافع ملي خود، ديگر کشورها را به سوي اهداف خود سوق دهند.
وی افزود: ایران به عنوان یک نظام مستقل برای اینکه بتواند به هدف‌های
آرمانی و انقلابی‌اش دست پیدا کند، با محور اصلی به نام تحقق منافع
ملی، سیاست‌های خود را دنبال می‌کند. قیام مردم در سال 57 یک قیام
ضداستبدادی و شعار استقلال، آزادی برای نفی استبداد بود.
حق‌شناس
ادامه داد: برای رسیدن به استقلال و آزادی یک مانع به نام آمریکا وجود دارد
که همیشه در صدد مقابله با این کشور عمل کرده، ولی ما باید این مسئله را
بپذیریم که نگاه مقابل ایران با امریکا یک نگاه دائمی و ایدئولوژیک نیست و در
سیاست خارجی، هیچ‌گاه دشمن و دوست ابدی نداریم.
این کارشناس سیاسی
با بیان اینکه منفعت ملی تعیین‌کننده رابطه یک کشور با سایر کشورها است،
تصریح کرد: دولت حاکم در جمهوری اسلامی به نمایندگی از مردم باید به دنبال
ایجاد رابطه با سایرین باشد.
موسوی در ادامه اين مناظره گفت: درست است که
منافع ملی، یک اصل تعیین‌کننده در روابط کشورها با یکدیگر است، ولی تمام
سیاست خارجی صرفا منافع ملی نیست.
وی ادامه داد: رسالت جهانی غرب، گسترش
روابط دیپلماسی‌اش است و در چارچوب‌های خاصی روابط ما با سایرین را مشخص
می‌کند؛ با توجه به ذات ضد استبدادی و ضد استیلا بودن جمهوری اسلامی،
آمریکا حاضر به پذیرش این مقوله برای ایران اسلامی نبود که در نتیجه رسما با
ایران قطع رابطه کرد.
مدیرعامل خبرگزاری فارس با بیان اینکه
کشورهای غربی از روابط دیپلماسی خود به عنوان ابزار نگاه می‌کنند، خاطرنشان
کرد: ادعای برقراری رابطه با ایران در کنار اعمال تحریم‌ها که از آن به
عنوان یک مقوله منطقی یاد می‌کنند به خاطر شناخت دقیقی است که از ماهیت
اصلی انقلاب دارند و همیشه از ایران اسلامی به عنوان یک رقیب جدی هراس
داشتند.
حق‌شناس نيز با اشاره به وقایع ایران قبل از انقلاب در ارتباط
با آمریکا تصریح کرد: آمریکا با پناه دادن به شاه نوعی احساس خطر را در
دانشجویان آن زمان به وجود آورد که باعث شد دانشجويان سفارتخانه این کشور در
تهران را تسخير کنند؛ این اقدام براساس شرایط خاص آن زمان به تایید بنیانگذار انقلاب
رسید و باید این مسئله را مورد توجه قرار داد که تصمیم آن موقع، براساس
اطلاعات آن زمان بود.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی بیان داشت:
امام خمینی(ره) رابطه ایران و آمریکا را به رابطه گرگ و میش تشبیه کردند و
همه بر این مسئله آگاه هستند که این بیان ایشان درست و معقول بود؛ مگر بنا
است که همیشه میش باشیم، ما در مقابل گرگ نمی‌توانیم مانند او باشیم ولی
می‌توانیم شیر باشیم، ما باید به ایرانی برسیم که بتواند منافع ملتش را
تامین کند.
وی افزود: حمایت از فلسطین، بحرین و سایر مسلمین حق ماست، ولی ما زمانی می‌توانیم حمایت کامل کنیم که تبدیل به یک قدرت شویم.
در ادامه اين مناظره، موسوی
بیان داشت: دعوای اصلی ایران همین بحث میش بودن است؛ آمریکا همین را از
سایر کشورها می‌خواهد که بتواند به چپاول آنها بپردازد. با تغییر هویت
می‌توان از میش بودن جدا شد؛ انقلاب اسلامی آمد که هویت جدید خود
را به دنیا نشان دهد، خلاصی از هویت میش بودن به عنوان یک اصل مطرح شد و
آمریکا حاضر به پذیرش آن نبود.
مدیرعامل خبرگزاری فارس ادامه
داد: برای تحلیل یک واقعه باید شرایط زمان و مکان را سنجید. آمریکا به دلیل
خصلت هژمونی خود حاضر به پذیرفتن تغییر و هویت ایران بعد از انقلاب نبود.
وی
با اشاره به مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا خاطرنشان کرد: آنها خواهان
تعیین جایگاه ایران در جهان هستند و ما این اجازه را به آنها نمی‌دهیم، چرا
که در صورت مذاکره، هویت‌مان را از دست می‌دهیم و کشوری که می‌خواهد به قدرت
جهانی و منطقه‌ای تبدیل شود، باید از دگم‌های روابط بین‌الملل خود را بالا
بکشد.
موسوی تصریح کرد: قدرت منطقه‌ای شدن نیاز به مسائلی فراتر از منافع ملی دارد.
مدير مسئول سابق روزنامه اعتماد ملي در پاسخ به مديرعامل خبرگزاري فارس با بیان اینکه باید از فرصت‌ها استفاده کرد، گفت: اکنون شرایط مناسبی
برای مذاکره با آمریکا فراهم شده است، چرا که آنها با یک تیم کاملا متفاوت که از
منتقدین رژیم صهیونیستی هستند خواهان مذاکره با ایران شده‌اند، این فرصت یک
فرصت تاریخی برای ما است.
وی ادامه داد: با تقویت مواضع در درون می‌توان به سمتی پیش رفت که در حوزه مدیریتی، منافع ملی را بتوان پیش برد.
اين کارشناس
مسائل سیاست خارجی با اشاره به مسائل هسته‌ای ایران گفت: مسائل هسته‌ای
کشورمان تا انتخابات ریاست جمهوری به نتیجه نمی‌رسد و مطمئنا آمریکا ایران
را به عنوان قدرت منطقه نمی‌خواهد؛ آنها خواهان ایرانی هستند که خشونت در آن
وجود داشته باشد و به کشورهای عربی ثابت کند که اگر ما نباشیم از
سیاست‌های ایران در امان نخواهید بود.
حق‌شناس گفت: کشور آمریکا یک
کشور لابی‌پرور است؛ ما هم می‌توانیم برای حفظ منافع ملی در این کشور، لابی
داشته باشیم و مذاکرات را برای پیشبرد منافع ملی با حمایت حوزه‌های قدرت
پیش ببریم.
موسوی نيز در ارتباط با مذاکرات هسته‌ای ایران خاطرنشان
کرد: تاکنون مذاکرات غیر مستقیم با آمريکا در ارتباط با افغانستان و عراق داشته‌ایم؛ در زمان دولت اصلاحات که خاتمی شعار گفتگوی تمدن‌ها را مطرح کرد، همان سال
آمریکا از ایران به عنوان محور شرارت نام برد.
وی ادامه داد: اکنون احمدی‌نژاد یادش افتاده که مسائلی از این قبیل در مورد رابطه با آمریکا مطرح کند.
مدیرعامل
خبرگزاری فارس در پایان خاطرنشان کرد: آن‌جایی که جمهوری اسلامی از حوزه
فعال وارد شده، آمریکایی‌ها ما را به رسمیت شناخته‌اند، اما زمانی که
کوچک‌ترین انفعالی از خود نشان دادیم، آنها ما را به رسمیت نشناخته‌اند. بايد يادآور شد که در
مذاکرات عراق، جمهوری اسلامی از موضع فعال وارد مذاکره شد که
در نتیجه آنها مجبور به پذیرش ما شدند. آمریکا باید نوع نگاهش را به
انقلاب تغییر دهد و با شرایطی برابر با ایران مذاکره کند.
انتهای پیام/ش