امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 13 اسفند 1391 خورشیدی برابر با 20 ربیع الثانی 1434 هجری و 3 مارس 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
انعقاد «معاهده پاریس» بین ایران و انگلستان و جدا شدن افغانستان از ایران (1235 ش)
پس از تصرف هرات در افغانستان توسط قوای ناصرالدین شاه قاجار، دولت انگلستان که از این امر ناراضی بود، به ایران اعلان جنگ داد و جزیره خارک و بوشهر را به اشغال خود درآورد. در این حال درگیری‌هایی بین نیروهای ایرانی و انگلیسی روی داد که به شکست سربازان ایرانی انجامید. از این رو مذاکراتی برای صلح آغاز شد که به عقد معاهده پاریس در فرانسه بین ایران و انگلیس انجامید. به موجب این معاهده ننگین، دولت ایران تعهد سپرد که هرات و تمام خاک افغانستان را تخلیه نماید و از هر ادعایی نسبت به حکومت خود در هرات و تمامی افغانستان دست بردارد.
انگلیسی‌ها نیز پذیرفتند که قوای خود را از ایران خارج کنند و اسرای جنگی ایران را آزاد سازند. این معاهده، دست ایران را به کلی از دخالت در افغانستان کوتاه کرد و باعث نفوذ انگلستان در دربار ایران گردید؛ بنابراین، هرات به کلی از ایران جدا شد و افغانستان نیز با عنوان استقلال یابی، از ایران استقلال یافت. عهدنامه پاریس، ضربه شدید دیگری بود که بر پیکر استقلال سیاسی و اقتصادی ایران وارد آمد و بر اثر آن که کمتر از معاهدات گلستان و ترکم نچای بین ایران و روسیه نبود، قلمرو حکومتی ایران به کمترین حد خود رسید.
تولد «حاج لطفعلی بیگ آذر بیگدلی» شاعر و ادیب (1134 ق)
لطفعلی بیگ آذر بیگدلی از شاعران معروف ایران در قرن دوازدهم هجری است. وی با هاتف و مشتاق اصفهانی و استادان دیگری که دورهٔ بازگشت ادبی را آغاز کردند، معاصر بود. چندی در خراسان و اصفهان و شیراز گذراند و مدتی مداح جانشینان نادرشاه و سپس ستایش گر کریم خان زند بود تا این که در سال 1195 ق درگذشت. وی در قصیده، غزل و ترانه به روش شاعران قدیم پارسی گوی می‌سروده و در این کار موفق بوده است. منظومهٔ یوسف و زلیخا و نیز تذکرهٔ آتشکده از آثار مهم اوست. هم‌چنین لطفعلی آذر در سخن سرایی، شعرشناسی و اطلاع بر احوال و اشعار شعرا تبحّری بسزا داشت.
پیشنهاد سران اوپک برای تثبیت قیمت نفت (1353ش)
سران اوپک در کنفرانس الجزایر چهار شرط به شرح زیر برای تثبیت قیمت نفت پیشنهاد کردند:
1- تضمین ارزش پول بهای نفت به وسیله غرب. 2- حمایت از سرمایه گذاری های خارجی اعضای اوپک. 3- اصلاح نظام پولی جهانی
درگذشت آیت‌اللَّه «شیخ هاشم قزوینی» مدرس برجستهٔ حوزهٔ علمیهٔ مشهد (1381 ق)
آیت‌اللَّه شیخ هاشم قزوینی، عالمی ربانی و متفکری عمیق و زاهدی وارسته بود. مقدمات را در قزوین فرا گرفت و برای تکمیل تحصیلات به اصفهان رفت و در سی سالگی در مشهد از محضر اساتیدی چون آقا حسین قمی و حاج میرزا محمد آقازادهٔ خراسانی استفاده کرد. ایشان با مقام علمی بالا همه ساله ایام ماه مبارک رمضان به تربیت و تعلیم دینی روستاییان می‌پرداخت. آیت اللَّه قزوینی که از مدرسان برجستهٔ حوزهٔ علمیهٔ مشهد به شمار می‌رفت، از عالمانی است که به قیام مسلحانه علیه رژیم پهلوی معتقد بود و در قیام مسجد گوهرشاد مشهد شرکت داشت.
درگذشت «گوتلیپ دایم لر» مهندس آلمانی و مخترع موتور سیکلت (1900 م)
گوتلیپ
دایم لر مبتکر آلمانی در 18 سپتامبر 1834 مدر آلمان به دنیا آمد. حرفه
اولیه دایم لر تفنگ‌سازی بود. این مخترع آلمانی از نوجوانی به کارهای صنعتی
علاقه داشت و در این زمینه مطالعات فراوانی کرد تا موفق به اختراع موتور
سیکلت شد. دایم لر در سال 1885 مصورت تغییر یافته‌ای از موتور خود را بر
دوچرخه‌ای نصب کرد و این نخستین موتور سیکلتی است که ساخته شد.
وی در سال
1887 م موفق شد وسیله نقلیه چهار چرخه‌ای را با موتور ساختِ خود به حرکت
درآورد و بدین ترتیب نخستین اتومبیل را بسازد. دایلمر در سال 1890 م کمپانی
دایم لر موتور را تأسیس کرد و همین کمپانی است که به ساختن اتومبیل مرسدس
بنز مبادرت نمود. گوتلیپ دایم لر سرانجام در سوم مارس 1900 مدر 66 سالگی
درگذشت.
رحلت فقیه بزرگ و استاد برجسته حوزه علمیه قم، آیت اللَّه «میرزا محمد فیض قمی» (1329 ش)
میرزا محمد فیض قمی، در سال 1254 ش شهر قم به دنیا آمد. وی برای تکمیل تحصیلات خود راهی تهران شد. فقه و اصول و حکمت و عرفان را از استادانی همچون آیت‌اللَّه میرزا حسن آشتیانی و میرزا محمود قمی و شیخ علی رشتی فرا گرفت. سپس برای ادامه تحصیل رهسپار عتبات عالیات گردید و از محضر علامه سید محمدکاظم یزدی طباطبایی، آخوندم لا کاظم خراسانی و شیخ اصفهانی بهره برد. آیت‌اللَّه فیض بعدها وارد قم شد و با همتی عالی، مدرسه فیضیه را به صورت مخروبه درآمده بود بازسازی احیا کرد و پس از تا سیس حوزه، در کنار آیت‌اللَّه حائری، قرار گرفت.
ایشان پس از رحلت آیت‌اللَّه حائری و زعامت مراجع ثلاث و سپس ورود آیت‌اللَّه بروجردی، علی‌رغم داشتن صلاحیت علمی و فقهی، از آن بزرگواران تبعیت می‌نمود و تحکیم آنان را، تحکیم و حفظ حوزه علمیه و برای خدا می‌دانست. کتاب الفیض، حاشیه بر عروة الوثقی، مناسک حج، حاشیه وسیلة النجاة، شرحی بر منظومه مرحوم سیدبحرالعلوم در فقه، ذخیرةالعباد و چند اثر دیگر از آن جمله‌اند. این عالم ربانی سرانجام در سیزدهم اسفند 1329 ش در هفتاد و پنج سالگی در حین انجام فریضه نماز در حالت قنوت که دعای «الهی عامل نا بفضلک» می‌خواند روحش به ملکوت اعلی پر گشود و در ایوان طلا در جوار حضرت معصومه (س) مدفون شد.
تولد «الکساندر گراهام بل» دانشمند انگلیسی و مخترع تلفن (1847 م)
الکساندر گراهام بل در سوم مارس 1847 مدر شهر ادینبورو پایتخت اسکاتلند به دنیا آمد. بل در سال 1871 مساکن امریکا شد و به استادی فیزیولوژی صوتی دانشگاه بوستون رسید. بل در امریکا برای ساختن دستگاهی جهت تعلیم کودکان کر و لال با ساموئل مورس، مخترع تلگراف دیدار کرد و درباره دستگاه انتقال صدا به تبادل نظر علمی پرداخت. اشتیاق فراوان بل باعث شد تا مورس هر آن چه در این زمینه می‌دانست اعم از علم و تجربه در اختیار بل قرار دهد. گراهام بل بالأخره، پس از مدتی کار و شنیدن سرزنش دیگران، در دهم مارس 1876 م با همکاری دوستش واتْسون، موفق به اختراع تلفن شد و در ژانویه سال بعد، آخرین تلفن بل به کار افتاد.
وی هم‌چنین آزمایشگاهی به نام آزمایشگاه ولتا تأسیس کرد و در آن جا اولین صفحات فونوگراف یا ضبط صوت را با موفقیت تهیه کرد. هم‌چنین، فوتوفون، وسیله‌ای برای انتقال گفتار به وسیله امواج نور و اُودْیومتر یا شنوایی سنجی و نیز فونوگراف یا دستگاه ضبط صوت از دیگر اختراعات اوست. الکساندر گراهام بل پس از عمری تلاش در راه علم و دانش سرانجام در 18 اوت سال 1922 مدر 75 سالگی درگذشت و در آن هنگام تمامی تلفن‌های دنیا به احترام وی، یک دقیقه از کار افتادند.
آغاز انقلاب مجارستان علیه سلطه اتریش (1848 م)
تصمیم امپراتور اتریش مبنی بر قرار دادن زبان آلمانی به عنوان زبان رسمی در سراسر این امپراتوری باعث آغاز ناآرامی‌ها و شورش‌ها گردید و برخی انقلابیون این کشور با الهام از انقلاب فرانسه نهضت ناسیونالیستی - لیبرالیستی به راه انداختند و در 14 آوریل 1849 م استقلال مجارستان را اعلام کردند؛ اما امپراتوری اتریش با کمک نیروهای روس به مقابله با جدایی‌خواهان پرداختند و موفق به شکست آنها شدند. در نتیجه، این جمهوری تازه استقلال یافته متلاشی گردید و بار دیگر جزئی از امپراتوری اتریش اعلام شد. این وضعیت ادامه داشت تا اینکه با پایان جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراتوری اتریش - مجارستان و تجزیه آن، مجارستان نیز به استقلال دست یافت.
امضاء معاهده «سان استفانو» بین روسیه و عثمانی (1878 م)
به دنبال شکست امپراتوری عثمانی در جنگ با روسیه، دو کشور در محلی به نام سان استفانو قراردادی به همین نام امضا کردند. حمله روسیه به عثمانی به خاطر مطامع روسیه در سرزمین‌های تحت تصرف امپراتوری عثمانی در بالکان بود. روسیه در این راستا، در اوت 1877 م با سه کشور بلغارستان، صربستان و رومانی که تحت اختیار عثمانی بودند، پیمان اتحاد بست و متعهد شد که آنها را مستقل کند و تهاجم روسیه به عثمانی نیز به همین دلیل انجام شد. در این جنگ، روس‌ها به خاطر ضعف امپراتوری عثمانی، توانستند به سرعت پیشروی کنند تا اینکه دولت عثمانی، تقاضای صلح کرد. در نتیجه پیمان سان استفانو که در سوم مارس 1878 م به امضاء رسید، صربستان و رومانی از عثمانی جدا و مستقل شدند و بلغارستان نیز استقلال داخلی یافت.
امضای قرارداد صلح بین آلمان و شوروی در جریان جنگ جهانی اول (1918 م)
با تهاجم تازه آلمان در 18 فوریه 1918 مو پیشروی سریع نیروهای آنان در شوروی، لنین اعضای کمیته مرکزی حزب بلشویک را به تشکیل یک جلسه اضطراری دعوت کرد و این بار با اصرار، خواستار قبول پیشنهاد خود برای صلح به هر قیمت شد. آلمانی‌ها این بار شرایط سنگین‌تر و آور تری برای صلح پیشنهاد کردند ولی با دستور صریح و اکید لنین درباره امضای قرارداد صلح تحت هر شرایطی، هیأت نمایندگی روسیه به شرایط پیشنهادی آلمان گردن نهاد و قرارداد ترک مخاصمه بین نیروهای طرفین، در روز سوم مارس 1918 مدر برسْتْ لیتوسْکْ به امضا رسید.
به موجب این قرارداد، روسیه علاوه بر لهستان و فنلاند، ایالات ساحلی بالتیک و روسیه سفید و اوکراین را هم تسلیم آلمانی‌ها کرد و از متصرفات خود در بالکان به نفع اتریش صرف نظر نمود. روس‌ها هم‌چنین متعهد شدند نیروهای خود را از ایران خارج کنند و قسمتی از متصرفات خود در قفقاز را به ترک‌های عثمانی واگذار نمایند. با متارکه جنگ در جبهه شرق، نیروهای آلمان و اتریش در این جبهه آزاد شدند و میلیون‌ها سرباز آلمانی و اتریشی که از جبهه بازگشته بودند به قوای متحد در جبهه غرب و بالکان و ایتالیا پیوستند.
سر خط برخی از رخدادهای امروز
1193: صلاح‌الدین ایوبی حاکم کرد مصر و سوریه و مدافع جهان اسلام در برابر هجوم صلیبیون اروپایی در گذشت.
1259: هلاکوخان ایلخان مغول ایران دمشق را تصرف کرد. وی 10 فوریه 1258 بغداد را متصرف شده بود و آخرین خلیفه عباسی را کشته بود.
1837: دولت واشنگتن استقلال جمهوری تکزاس را برس میت شناخت.
1847: الکساندر گراهام بل اسکاتلندی مخترع تلفن به دنیا آمد.
1861: الکساندر دوم تزار روسیه در سالروز سلطنت خود با صدور اعلامیه ای به سرفدم در روسیه پایان داد (Serfdom خرید اراضی زراعی با کشاورزان کشاورزان وابسته به زمین زراعی که هشتاد درصد نفوس آن زمان روسیه را تشکیل می‌دادند). الکساندر دوم سوم مارس 1855 تزار روسیه شده بود. وی در سال 1881 ترور شد.
1871: کنگره آمریکا با وضع یک قانون به استقلال سرخپوستان (بومیان) این کشور در اراضی محصور خود پایان داد.
1815: دولت آمریکا به الجزایر که کشتی‌ها و اتباع این کشور را بازداشت کرده بود اعلان جنگ داد.
1904: ویلهلم دوم امپراتور (قیصر) آلمان نخستین رهبر یک کشور بود که پیام رسمی خود را در صفحه گرامافون (طریقه ادیسون) ضبط کرد. ده‌ها سال طول کشید تا نوار ضبط صوت ساخته شود.
1917: نیکلای اول تزار روسیه تفویض اختیار کرد و دولت موقت قدرت را به دست گرفت که هشت ماه بعد انقلاب بلشویکی این دولت موقت را برکنار ساخت.
1923: مجله هفتگی خبری تایم با ماهیت محافظه کارانه (راست گرایی و ضد کمونیسم) انتشار خود را آغاز کرد.
1928: نیروی هوایی انگل ستا وهابیون مسلح را که از کشور سعودی به مرزهای عراق و کویت رخنه کرده بودند بمباران کرد. در آن زمان عراق و کویت تحت‌الحمایه انگلستان بودند. برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید