سایر زبان ها

صفحه نخست

سیاسی

بین‌الملل

ورزشی

اجتماعی

اقتصادی

فرهنگی هنری

علمی پزشکی

فیلم و صوت

عکس

استان ها

شهروند خبرنگار

وب‌گردی

سایر بخش‌ها

خوزستان/

در نوروز كجاي ايران را بگرديم؟(56)

حمام كرناسیان ( كرناسیون ) كه به شماره ۸۴۷۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده ، یكی از بناهای زیبای معماری دوره قاجاریه در دزفول در مركز محله كرناسیان در شمالی ترین قسمت بافت قدیم این شهر قرار دارد.

به گزارش باشگاه خبرنگاران خوزستان؛ این حمام كه علاوه بر كرناسیان به نام هایی چون حمام نو یا حمام حاج نصیر نیز معروف است و معمار آن 'استاد معزی ' است.

نامگذاری حمام به این دلیل بوده كه محله كرناسیون در ابتدا محل اسكان عشایری بوده كه از كوه های كرناس در شمال شهرستان دزفول به این منطقه كوچ می كردند كه با گسترش شهر و توسعه شهرنشینی به محلی برای اسكان ثابت آنها مبدل شده و همین دلیلِ نامگذاری این محله می باشد.

حمام كرناسیون با مساحت حدود 880 متر مربع دارای سردری كوچك و زیبا با تزئینات ساده آجركاری می باشد كه دارای دو قسمت زنانه و مردانه قابل تفكیك بوده و هر كدام از فضاهایی به نام های دالان ورودی ، سربینه و گرمخانه تشكیل شده است.

میاندر ، راهروی ارتباطی بین فضای سرد (سربینه) و فضای گرم ( گرمخانه) می باشد كه هم باعث جلوگیری از به هدر رفتن گرمای موجود در گرمخانه شده و هم از ورود مستقیم افراد به فضای بیرون و مواجه شدن با هوای سرد جلوگیری كرده است.

عبور و مرور در قسمت زنانه (جهت ایجاد محرمیت) از پشت بام و از طریق پلكانی صورت می گرفته است كه ورودی آن در كوچه مجاور بوده است.

فضاهای بخش مردانه این حمام نسبت به بخش زنانه در ابعاد بزرگتری ساخته شده است.

سربینه ها به صورت شش ضلعی بوده و حجره هایی به صورت عمود بر هر یك از اضلاع آن جهت تعویض لباس قرار گرفته است در حجره ای كه پس از دالان ورودی قرار گرفته یكی از آجرهای كف به صورت توخالی رها شده و از آن به عنوان قلك و محل انداختن پول استفاده شده است.

در وسط سربینه برای شستشوی پاها قبل و بعد از حمام حوضی ساخته شده است.

سقف سربینه ها و گرمخانه ها بصورت گنبدی شكل بوده و در بالای آنها دریچه ای جهت استفاده از نور طبیعی و یا تهویه شدن فضاها ساخته شده كه به وسیله درپوشی به نام گلجام جهت كنترل عبور و مرور هوا مسدود شده است.

در كنار دو بخش مردانه و زنانه آتشدان ها و مخازن آب سرد و گرم قرار دارد كه آتشدانها از طریق گربه روها موجب گرم شدن كف فضاهای داخلی نیز می شده است.

' گربه رو ' كانالی است كه در زیر گرمخانه و به منظور گرم نمودن فضای داخلی ایجاد شده و عرض آنها در مقیاس انسانی به اندازه عرض شانه یك انسان و ارتفاع آنها به اندازه یك نفر در حالت نشسته می باشد و این نحوه طراحی و ساخت تمیز كردن و زدودن دوده از این مجراها را بصورت یك یا دو بار در سال میسر می كرده است.

در دیوارهای تمامی فضاهای داخلی حمام مشعلدان هایی جهت ایجاد روشنایی طراحی شده است.

برای تامین آب مصرفی حمام ، چاهی در كنار بنا وجود داشته كه بوسیله حفره های قنات مانندی به آب رودخانه متصل شده و پس از آن به وسیله چرخ چاهی كه با حركت یك چهارپا (گاو) به گردش در می آمده آب را بالا می كشیدند ؛ سپس آب از راه كانال هایی تنبوشه ای (سفالی) به مخازن آب حمام هدایت شده است.

گاوچاه حمام شامل دو دهلیز با شیب حدود 30 درجه و طول تقریبی هشت متر و با پوشش طاق آجری بوده كه كارگر و چهارپا را از تابش آفتاب و بارش باران ایمن نگه می داشته است تا جهت تامین آب مصرفی حمام در بیشتر ساعات روز به كار بپردازد.

حمام كرناسیان در میان بافت قدیم دزفول قرار دارد و مجموعه ای از بناهای با ارزش چون خانه های قدیمی ، مسجد و مقبره یكی از شعرا و عرفای بزرگ دزفول به نام ' سید عبداله داعی ' آن را احاطه كرده و زیبایی آن را دو چندان كرده اند.

مرمت این بنا از سال 82 آغاز شد و در سال 1385 به موزه مردم شناسی دزفول تبدیل شد.

در حمام كرناسیان آداب ، رسوم و مشاغل سنتی دزفول در قالب موزه مردم شناسی دزفول به نمایش گذاشته شده و در بخش گرمخانه نیز آثار فلزی و دست نوشته هایی از شخصیت های بزرگ دزفول به نمایش گذاشته شده است.

حمام كرناسیان و موزه مردم شناسی از جمله جاذبه های گردشگری دزفول بوده كه در تمام طول سال به ویژه ایام نوروز پذیرای گردشگران و علاقه مندان به تاریخ ، آداب و رسوم مردم دزفول است./ع
برچسب ها: جاذبه ، گردشگری ، دزفول
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.