به گزارش خبرنگارباشگاه خبرنگاران تبریز ،تراب محمدي افزود: پوشاک سنتی در چند دهه اخیر بیش از هر موضوع فرهنگی دیگری دستخوش تغییرات سریع قرار گرفته به طوریکه امروزه تنها در میان روستائیان و عشایر می توان پوشش محلی را مشاهده كرد.
محمدي شرایط جغرافیایی، محیطی و آب و هوا، نحوه زندگی و اسكان و اوضاع اجتماعی، شرایط و اوضاع اقتصادی و پیشرفت های تكنولوژی و نيز اعتقادات مذهبی و آداب و رسوم را از جمله عوامل موثر بر فرم لباس ها درجوامع مختلف عنوان كرد.
وي لباس های محلی ايلات مشهور آذربايجان شرقي همچون شاهسون و ارسباران را يكی از مهم ترين جاذبه های فرهنگی آنها خواند و گفت: مردان ايل پوشاك اختصاصی ندارند، كت و شلوار و كلاه آنان معروف به كِـپی (كلاه ترك داری كه نظير كلاه مردان گيلان است) تشكيل دهنده پوشاك مردان شاهسونی است.
مديركل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان افزود: فرم و شكل پوشاك زنانه در مناطق عشایری آذربایجان شرقی اكثریت قریب به اتفاق به شیوه قدیم و شامل پیراهن بلند، دامن چین‌دار بلند و چارقد (روسری بزرگ) مي شود.
محمدي با بيان اينكه رنگ‌های به كار رفته در پوشاك زنان اغلب رنگ‌هایی با زمینه روشن و گلدار است، اظهار داشت: نوع پارچه، دوخت، تزیین و نام انواع پوشاك و زیورهای زنانه در نزد ایلات و عشایر از تنوع چشم گیری برخوردار است.
وي خاطرنشان كرد: چادر شبی که در منطقه ی سردرود و بناب و شهر های دامنه کوهستان سهند بافته می شد، لباسی که چوپانان کوهستان سهند بکار می بردند و کتي مردانه كه تا چند سال پیش استفاده مي شد از جمله پوشاك هاي منحصر بفرد و ويژه آذربايجان شرقي به شمار مي رود.
محمدي با اشاره به طرح و جنس اين لباس هاي محلي تشريح كرد: جنس پارچه‌های استفاده شده بسته به توان مالی افراد شامل كودری، ململ، چیت، متقال، فاستونی، دریاكنار، اوتماسینار، آیناگولی(پولكی)، شالموز، تافته، مخمل و به تازگی ابریشم، حریر مي شود.
اين مقام مسئول عدم معرفی و آموزش دوخت لباس های سنتی و محلی به نسل جوان را عاملي براي فراموشي مهارت های دوخت این نوع لباسها دانست و گفت: با برچیده شدن لباس های محلی ابزار های سنتی تولید پارچه از بین رفته یا درحال ازبین رفتن هستند و بسیاری از مشاغل سنتی مربوط به پوشاک همچون جولاباف های اسکویی و اسکندانی از بین رفته اند.
محمدي با تاكيد بر اينكه ثبت مهارت دوخت پوشاك محلي آذربايجان شرقي به عنوان میراث معنوی در ترویج این میراث ارزنده کمک بسیاری می کند، از ارائه راهكارهايي همچون مستند‌سازي، تحقيق، حمايت، ترويج، ارتقاء و احياء جهت حفـاظت از اين ميراث معنوي در آينده اي نزديك خبر داد.
يادآور مي شود، لباس زنان و مردان به سه بخش سرپوش، تن پوش و پاپوش تقسيم مي شود. عرقچين، روسري كلاغه اي، شال و چارقد، چالما - شاماخي(سربند)، چپي(روسري)، آلاچارشاب(چادر رنگي)، اوربند(روبند) و چادرا(چادر) متداول ترين سرپوش هاي زنان روستايي و عشاير آذربايجان شرقي را تشكيل مي داده است. كوينك (پیراهنی بلند با یقه گرد)، دُن (نوعي پيراهن)، تومان (دامن بلند)، شلته یا دیزلیك (دامن كوتاه)، جليقا(جليقه)، يل (نوعي كت با پارچه مخمل و ترمه)، خود(كت معمولي)، جان كوينك(شامل تمام البسه كاموايي كه روي پيراهن به تن مي كنند) و تركوينكي (زيرپوش) نيز از تن پوش هاي زنانه به شمار مي روند.پاپوش هاي زنانه نيز داراي انواع مختلفي همچون جوراب، گالش(كفش بدون پاشنه)، چاروق، قوندارا(نوعي كفش چرمي)، قيرميزي باشماق(پاپوشي همچون دمپايي) و تك گون(كفش جشن و عروسي) بوده اند.
سرپوش هاي مردان نيز انواع كلاه هايي بوده اند كه در زبان تركي به آنها بورك يا پاپاخ مي گويند و شامل دری بورك)كلاه پوستی)، پهلوی،كپی، كامپابورك(كلاه كاموایی)، لبه دار، كئچه بورك(كلاه نمدي)، حصیری، دورگه بورك(نوعی كلاه از پوست بره)، عرقچين، يون بورك(كلاه پشمي) و شپو(شاپو) مي شده است. تن پوش هاي مردان نيز كوينك، آغ كوينك(پيراهن سفيد)، بي غب كوينك، روباشاكا، آرخالق – ستيره – پنجه (نوعي لباس همچون كت)، دُن يا اويما دُن، پالتون(پالتو)، گيمه، كورك(پوستين)، اووماشال(نوعي كت شلوار) و شلوار بوده است. لب چين يا دولاما(نوعي چكمه مخصوص چاروادارها)، تك گون، گلاسه باشماخ، چاروق و چوست نيز انواع پاپوش هاي مردان عشايري و روستايي آذربايجان شرقي بودند. /س