باشگاه خبرنگاران- ساعاتی پیش برگزیدگان نهایی هشتادوپنجمین دوره جایزه اسکار معرفی شدند. جایزه ای که در معرفی، آن را جایزه ای هنری می نامند و دست اندرکاران آن با غرور آن را برجسته ترین جایزه ای می دانند که در صنعت سینما به هنرمندان اعطاء می شود. داوران این جشنواره نیز به این می بالند که برجسته ترین معیارهای هنری را برای انتخاب آثار در نظر می گیرند. خب، این معرفی اسکار معتبر ترین جایزه سینمایی بود، اما تا چه حد برگزیدگان این دوره صحه بر این تعریف می گذارند؟
با نگاهی به لیست نامزدهای بهترین فیلم سال 2013 می بینیم که نام فیلمهای برجسته و آثار کارگردانان بزرگی به چشم می خورد. کار گردانانی چون "استیون اسپیلبرگ"، " میشائل هانکه" و "انگ لی" که هر کدام نام پر آوازه ای در صنعت سینما و اسکار دارند. سابق بر این داوران اسکار برای انتخاب یک اثر هنری به کارگردانی قوی آثار معرفی شده توجه خاص نشان می دادند که با این حساب شانس برد اسکار بهترین فیلم برای آثاری چون" لینکلن"، " زندگی پی" و " عشق" بیشتر از فیلمی بود که کارگردانی آن را بازیگری درجه دو و تازه کار در عرصه کارگردانی برعهده داشته است.
خب شاید بعضی بر این عقیده باشند که فیلمی که قرار است اسکار این به اصطلاح بزرگترین جایزه ی هنری را از آن خود کند باید از ساختی خوب و جلوه های بصری بسیار قویی برخوردار باشد که در این صورت فیلم " زندگی پی" با جلوه های بسار زیبا در غالب داستانی افسانه گونه لایقترین برای کسب این عنوان بود.
اگر قرار بود فیلمنامه ای قوی با درون مایه ای تاریخی ملاک انتخاب فیلمی باشد بطور قطع "لینکلن" که بسیار زیبا زندگی شانزدهمین رئیس جمهور آمریکا را به تصویر کشیده باید انتخاب می شد اما از آنجا که دولتمردان آمریکا این فیلم را محکوم کردند که " آبراهام لینکلن" را بدور از واقعیت به تصویر کشده است، اسپیلبرگ از دست یافتن به اسکار 85 نا کام ماند.
گاهی نگاه هنرمندانه فیلمساز مورد توجه داوران قرار می گیرد که در این صورت " جانوران وحشی جنوب" که شادی کودکی را در عین فقر و بدبختی به تصویر می کشد و یا " عشق" که به زیبایی عواطف انسانی را به چالش می کشد شایسته ترین بودند.
اسکار جشنواره ای است که از سوی آکادمی هنرهای سینمایی آمریکا برگزار می شود پس شاید ملاک داوران فیلمی با ساختی هالیوودی بود است، پس چرا "کتاب بارقه امید" اثر دیوید اُ. راسل که از تمام ویژگیهای یک فیلم هالیوودی برخوردار است، نتوانست این جایزه را کسب کند؟!
و حالا معیاری که بسیاری از مخالفان سینمای غرب آن را معیار اصلی می دانند، "سیاست". وقتی حرف از سیاست به میان می آید، انتظارها به این سو می رود که باید " سی دقیقه پس از نیمه شب" ساخته "کاترین بیگلو" این جایزه را تصاحب می کرد. زیرا آمریکا را به عنوان نابود کننده اصلی "القاعده" معرفی می کند، اما پس چه اتقاقی افتاد؟
مسئله این است که با اینکه این فیلم در نگاه اول فیلمی بنظر می آید که باعث محبوبیت آمریکا بین جهانیان می شود اما یک مشکل کوچک دارد، کارگردان این فیلم سعی کرد که واقعیت را به تصویر بکشد و همین باعث شد که بسیاری از نمایندگان کنگره آمریکا به آن اعتراض کنند چون تصویری خشن از آمریکا را به تصویر می کشید و نشان می داد که آمریکا برای بدست آوردن اطلاعات از هر ابزاری از جمله شدیدترین شکنجه ها استفاده می کند و همین امر باعث شد که " کاترین بیگلو" از پشتوانه سیاسی کافی برای کسب اسکار برخوردار نباشد.
"آرگو" فیلمی که به عنوان بهترین فیلم اسکار هشتاد و پنجم معرفی شد. معیارهای انتخاب آرگو چه بود؟
پس از اکران آرگو در سینماها منتقدان فیلم، این فیلم را تنها از لحاظ بهترین طراحی صحنه و تدوین شایسته دانستند، که این نیز تنها باعث می شد این فیلم تنها در همین دو بخش اسکار کسب کند.
اما باز دست سیاست از آستین بیرون آمد، این فیلم که فیلمی ضد ایرانی است توجه خاص سیاستمداران آمریکا را به خود جلب کرد و گرچه برای ساخت آن " بن افلک" یک طرفه به قاضی رفته و حوادث انقلاب اسلامی و تسخیر لانه جاسوسی را تنها از دید غرب به تصویر کشیده است. این فیلم جایزه بهترین فیلمنامه و بهترین فیلم سال 2013 را را از ان خود کرد.
لازم به ذکر است که پیش از اعلام اسامی برندگان، بانوی اول آمریکا " میشل اوباما" این فیلم را به عنوان بهترین فیلم سال 2013 معرفی کرده بود که به نظر می رسد اگر به خواهیم درباره داوران اسکار مثبت اندیش باشیم، باید گفت پس از اقدام " میشل اوباما" بیچاره ها دیگر راهی به جز اعلام " آرگو" به عنوان بهترین فیلم نداشتند، هرچه باشد روی حرف بانوی اول که حرف نمی توانند بزنند!/ي2
يادداشت از عاليه سجودي.