"فرانسه" چه خوابي براي "مالي" ديده است؟

به گزارش خبرنگار سياست خارجي باشگاه خبرنگاران؛ جمهوری مالی کشوری محصور در خشکی است که در جنوب صحرای بزرگ آفریقا قرار دارد. پایتخت مالي "باماکو" Bamako   بوده و  با جمعيتي بالغ بر 15 ميليون نفر  یکی از فقیرترین کشورهای جهان است. در حالي که مالي مملو از منابع نفتي، طلا، اورانيوم و کشاورزي است، اما حدود نیمی از مردم مالی زیر خط فقر زندگی می‌کنند.

يازده ژانويه "لورن فابيوس"  Laurent Fabius وزير امور خارجه فرانسه گزارش حمله هوايي ارتش اين کشور به مالي را تاييد کرد. اوايل همان روز، گزارشات مردمي از منطقه جنگ، حاوي حضور نيروهاي اروپايي در منطقه بود. رييس جمهور فرانسه ادعا کرده است که حضور نيروهاي اين کشور در مالي تا هر وقت که لازم باشد ادامه خواد يافت. همچنين وي مدعي شده است که يکي از دلايل حمله به مالي حمايت از شش هزار فرانسوي است که در اين کشور غربي آفريقا زندگي مي‌کنند.

دلايل اصلي حمله به مالي اين‌گونه بيان شده‌اند:

* خروج از بحران مالي

* آغاز دوران نواستعماري

* استفاده از منابع طبيعي مالي

* سيطره بر منطقه غرب آفريقا

* و غيره

آفريقا يکي از بزرگ‌ترين مستعمره‌هاي فرانسه در طول تاريخ بوده است، به‌طوري که در نيم قرن گذشته فرانسه بيش از 50 بار به کشورهاي آفريقايي يورش برده و آن‌ها را به اشغال خود در آورده است. آخرين مورد اين حملات هم مالي است، که هدف حمله به اين کشور از بين بردن شورشي‌هاي شمال اين کشور ادعا شده است. در زير به برخي از لشکرکشي‌هاي فرانسه به کشورهاي آفريقايي اشاره شده است.

حمله ناپلئون به مصر: فرانسه در تلاشي براي کم رنگ کردن حضور انگليس در هند، به رهبري "ناپلئون بناپارت" در سال 1798 به مصر حمله و در جنگ اهرام، حاکم مصر را شکست داد. البته اين تنها سربازان نبودند که ناپلئون را در جنگ همراهي کردند بلکه، دانشمندان و سياست‌مداران فرانسوي نيز همراه ناپلئون براي تغيير چهره مصر به سمت اهداف فرانسه بودند. اما در سال 1801، نيروهاي عثماني فرانسه را شکست دادند و مصر را فتح کردند.

جنگ‌هاي الجزاير: بزرگ‌ترين پروژه امپراطوري فرانسه در سال 1830 رقم خورد. در پي اين حمله بيش از يک ميليون فرانسوي به الجزاير مهاجرت کردند تا از منابع سرشار اين کشور بهره‌برداري کنند. اين اشغال 150 ساله، در سال 1962، با پيروزي نيروهاي مقاومت مردمي الجزاير، بيش از يک ميليون فرانسوي و نيروهاي نظامي اين کشور از الجزاير بيرون رانده شدند.

رويداد فاشودا: اين رويداد يکي از سرفصل‌هاي اشتياق فرانسه نسبت به آفريقا است. در حالي که سرزمين‌هاي ساحلي آفريفا يکي پس از ديگري قرباني امپراطوري غرب مي‌شدند، دو کشور فرانسه و انگليس به دنبال روياي امپراطوري‌هاي بين‌قاره‌اي بودند، انگليسي‌ها سلطه از شمال تا جنوب از "کيپ‌تاون" Cape town تا قاهره را در سر داشتند، و فرانسوي‌ها نيز خيال اشغال شرق تا غرب از داکار، سنگال تا جيبوتي  Dijibouti در درياي سرخ را در سر مي‌پروراندند. اين ديدگاه‌هاي رقابتي منجر به درگيري نيروهاي نظامي فرانسه و انگليس در سال 1898 در منطقه‌اي به نام فاشودا در جنوب سودان شد. بسياري از کارشناسان واژه "سندروم فاشودا" را استفاده مي‌کنند که نشان دهنده ميل زياد فرانسه براي حضور در آفريقا است.

رسوايي راواندا: قتل عام سال 1993 توسط گروه Hutus در راواندا نقطه سياهي در تاريخ فرانسه است. فرانسه به نيروهايي که بيش از يک ميليون راواندايي را قتل عام کردند آموزش داده و آن‌ها را مسلح کرده بود. در هنگامي که کشتار به راه افتاد، نيروهاي فرانسوي هيچ اقدامي براي جلوگيري از اين کار نکردند. دولت بعد از کشتار راواندا، فرانسه را متهم به  آماده‌سازي و همراهي در قتل عام‌ها متهم کرد.

لشکرکشي فرانسه به مالي چه سودي براي مردم اين کشور دارد؟

مجله آمريکايي تايم در گزارشي اذعان کرده است که لشکرکشي فرانسه به مالي کمکي به اين کشور نخواهد کرد. اين مجله به شوخي مي‌نويسد؛ بعد از سال‌ها بي‌تفاوتي يک روز صبح از خواب بلند شده و متوجه مي‌شويم که مالي دچار بحران شده است. حمله به مالي يک اقدام هماهنگ شده بود؛ دولت مالي از فرانسه خواست تا مداخله کند. رييس اتحاديه آفريقايي خواستار کمک ناتو شد، حتي نخست‌وزير کانادا نيز از جامعه بين‌المللي در خواست کمک کرد. اما اين همه هياهو به چه دليل است؟

نقش بنيادهاي آمريکايي در اين حمله چيست؟

در آگوست سال 2011، بروس ريدل Bruce Riedel، مدير اتاق فکر موسسه بروکينگز، در مقاله‌اي نوشت که الجزاير دولت بعدي است که سقوط خواهد کرد، وي در مقاله خود پيش‌بيني کرد که موفقيت در ليبي منجر به تقويت گروه‌هاي افراطي در الجزاير  مي‌شود.

طبق پيش‌بيني ريدل، و به وسيله ناتو، ليبي پيروز شد و نتيجتا گروه‌هاي افراطي به شمال مالي رفتند. شايان ذکر است که ريدل؛ نويسنده کتاب "راه پارس" که در کتاب خود کمک مالي وزارت خارجه آمريکا به گروهک تروريستي منافقين را موجه جلوه مي‌دهد تا وارد ايران شده و با استفاده از الگوهاي سازمان‌هاي تروريستي، نظام ايران را سرنگون کنند. 

 آيا حمله به مالي از قبل برنامه‌ريزي شده بود؟

به گزارش پايگاه تحليل Sott، فرانسه ماه‌ها در پي حمله به مالي بود. بنابر گزارش اين پايگاه، اقدام فرانسه چيزي جز  آغاز دوره نواستعماري فرانسه و اشغال مستعمره پيشين خود در منطقه‌اي کليدي در غرب آفريقا نيست. تنها پس از ساعاتي که دولت مالي از فرانسه تقاضاي کمک کرد هواپيماهاي جنگي اين کشور به سمت غرب آفريقا هجوم بردند. اين حجم حمله فرانسه به مالي، نشان‌ دهنده ماه‌ها هماهنگي است و فرانسوي‌ها آمادگي کامل براي اين حمله را داشته‌اند. به علاوه، فرانسه حمايت بي دريغ کشورهاي اروپايي و آمريکا را به همراه داشت. انگليس هواپيماهاي باري RAF C17 را از انگليس به پاريس فرستاده تا نيروهاي اين کشور، هليکوپترها و تجهيزات سنگين کمک کند. آمريکا هم که پهپادهاي جاسوسي خود را به منطقه فرستاده است. کانادا نيز امروز چند هواپيما براي کمک به فرانسه اعزام کرده است.

بنا به اين گزارش نيروهاي فرانسه، انگليس و آمريکايي که به مالي هجوم برده‌اند، شورشي‌هاي افراطي مالي را تهديدي براي جامعه بين‌المللي دانسته‌اند. اما مدرکي دال بر اين که اسلام‌گراهاي افراطي مالي تهديدي براي امنيت بين‌الملل باشند وجود ندارند.

مالي لقمه گلوگيري است

خبرگزاي الجزیره در گزارشي به پیامدحمله نظامی فرانسه به مالی و وجود هزاران آواره در داخل و خارج اين کشور پرداخته است.

بنا بر این گزارش، عملیات نظامی نیروهای فرانسوی در شمال مالی، هزاران نفر از ساکنان این مناطق را از خانه و موطن خود آواره کرده است. برخی از این آوارگان در داخل کشور در شرایط بسیار دشوار زندگی می‌کنند و برخی نیز به خارج از کشور مالی گریخته‌اند. این آوارگان جدا از تعداد بسیار زیادی هستند که در بهار سال جاری و پس از تسلط شورشیان و افراد مسلح افراطی بر مناطق شمالی مالی از این مناطق گریخته‌اند.

الجزیره افزود: آوارگان مالی چه داخل و چه خارج از این کشور در شرایط بسیار دشواری قرار دارند و این در حالی است که پیش بینی می‌شود با توجه به اعزام نیروهای زمینی فرانسه به خطوط مقدم درگیری با شورشیان در شمال مالی، تعداد آوارگان در مدتی بسیار محدود چند برابر شود. بنا براین گزارش، گروهی از آوارگان در خانه‌های محقر در شهر باماکو پایتخت مالی اقامت دارند. این آوارگان برای پیمودن فاصله بیش از هزار کیلومتری مناطق شمالی تا پایتخت و شهرهای دور از درگیری، مشکلات زیادی را متحمل شده و با بیماری، ناامنی و فقر دست و پنجه نرم کرده‌اند.

به گزارش الجزیره، تامین محل اقامت و غذا برای آین آوارگان به یک بحران در شهر باماکو تبدیل شده است به طوری که سازمان‌های خیریه در نماز جمعه برای آنان اعانه جمع می‌کنند.

این گزارش می‌افزاید: گشوده شدن جبهه‌های جدید نبرد در شمال مالی، فعالیت‌های انسان‌دوستانه در این مناطق را با مشکلات زیادی مواجه کرده است. بسیاری از گروه‌های امدادی هم به دلیل قطع ارتباطات در شمال مالی قادر به انجام فعالیت‌های بشردوستانه نیستند. از آنجا که تا این لحظه افق روشنی برای حل بحران مالی مشاهده نمی‌شود، بحران آوارگان این کشور هم در آینده نزدیک حل نخواهد شد و ایجاد اردوگاه‌های آوارگان در کشورهای همسایه مالی، نشانه آشکار این ناامیدی است.

الجزیره افزود: از سوی دیگر، وضعیت آوارگان مالی در اردوگاه‌های مستقر در خاک موریتانی هم بهتر از آوارگان داخل مالی نیست. بیشتر آوارگان مالی در کشور موریتانی را زنان، کودکان و افراد کهنسال تشکیل می‌دهند. برخی از این افراد که از بمباران هواپیماهای فرانسوی در شمال مالی گریخته‌اند، چند روز پیاپی حتی یک وعده غذاه نخورده‌اند.

در همین حال سازمان‌های امدادی فعال در اردوگاه‌های موریتانی می‌گویند وضعیت آوارگان در این اردوگاه‌ها کاملا منظم است و این سازمان‌ها برای پذیرش آوارگان جدید آماده می‌شوند.