تقویم روز؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز پنجشنبه 14 دی 1391 خورشیدی برابر با 20 صفر 1434 هجری و 3 ژانویه 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
اربعین حسینی «روز زیارتی مخصوص حضرت سیدالشهدا»
اربـعین در لغت، به معنای چهل، چهار دهه (لغت نامه دهخدا، 5/164) و در اصطلاح، سپری شدن چهل روز از مرگ کسی و بر پای داشتن مراسمی برای بزرگداشت اوست.
این واژه در اصطلاح شیعه، به طـور خـاص بـر روز بـیـسـتـم مـاه صـفـر یـعـنـی چـهـل روز پـس از واقـعـه عـاشـورا و شهادت امام حسین (ع) و یارانش اطلاق می‌گردد (همان) و به اربعین حسینی نامبردار است.
فرار «ازهاری» و «اویسی» از مزدوران رژیم طاغوت به خارج از کشور (1357 ش)
غلامرضا ازهاری و غلامعلی اویسی دو تن از ارتشبدهای عالی رتبه ارتش رژیم پهلوی بودند که در روزهای پایانی عمر رژیم ستم‌شاهی احساس کردند که این رژیم نابودشدنی است و حضور آنان در ایران ممکن است به قیمت جان آنان تمام شود. از این رو پس از انتقال اموال بی‌شمارِ خود به خارج از کشور، به اروپا گریختند. ازهاری تا پیش از آن، نخست وزیرِ دولت نظامی بود که در اواخر کار به علت عدم توانایی در کنترل اوضاع کشور، از این سمت استعفا داده بود. اویسی نیز به عنوان فرماندار نظامی تهران، در هفدهم شهریور 1357، دستور قتل عام وسیع مردم را صادر کرده و پس از روی کار آمدن ازهاری، سرپرست وزارت کار گردید که آن هم دوام نیاورد.
تبعید آیت اللَّه «سید مصطفی خمینی» به ترکیه توسط رژیم پهلوی (1343 ش)
پس از تبعید حضرت امام خمینی (ره) در سیزدهم آبان 1343 ش به ترکیه، رژیم پهلوی در عصر همان روز، فرزند ارشد ایشان، حاج سید مصطفی را نیز دستگیر و روانه زندان قزل قلعه در تهران نمود. انعکاس این دو خبر، شهرهای قم، مشهد و تهران را به حالت تعطیل درآورد و در بسیاری از شهرها تظاهرات به راه افتاد. در نهایت فشار افکار عمومی و بحران سیاسی و طوفان نشأت گرفته از تبعید امام، چنان رژیم را درمانده کرد که سعی نمود به طوری، آن را آرام سازد.
از این رو حاج سید مصطفی خمینی را پس از 57 روز حبس، در هشتم دی ماه 1343 از حبس، آزاد کردند و از او خواستند که بدون سروصدا به قم برگردد. اما ورود ایشان به قم، مورد استقبال پرشور مردم قرار گرفته و ملت انقلابی، ایشان را تا خانه همراهی کردند. ولی چون رژیم از این عمل سودی به دست نیاورد، پس از پنج روز به گونه‌ای وحشیانه سیدمصطفی را از خانه مسکونی دستگیر و در 14 دی ماه به ترکیه تبعید کرد.
ورود اولین هواپیما به ایران (1292 ش)
در پی اجرای یک برنامه پرواز نمایشی در آسمان تهران توسط خلبانی لهستانی با یک هواپیمای دوباله سبک در زمان احمدشاه قاجار، اولین هواپیما به ایران وارد شد. در ازای این برنامه، دست‌اندرکاران این هواپیما با فروش مبلغ گزاف بلیط، نمایش مختصری داده بودند. تا سال‌ها بعد، پروازها غالباً نمایشی بود و هواپیماها برای این منظور به ایران می‌آمدند. همچنین تا نیمه سال 1301 ش در تهران زمین مشخصی برای فرود و برخاستن هواپیما وجود نداشت تا آن که در پی درخواست دولت انگلستان برای فرود هواپیما، دولت ایران زمینی در جنوب تهران برای این کار اختصاص داد. پس از مدتی خطوط هوایی ایجاد شد و پس از انجام مذاکراتی با شرکت‌های اروپایی، اولین سرویس هوایی در آذرماه 1303 ش دایر گردید.
سفر مخفیانه ژنرال «هایزر» مستشار عالی رتبه نظامی آمریکا به تهران (1357 ش)
ژنرال رابرت هایزر، معاون وقت فرمانده نیروی هوایی آمریکا در اروپا بود و برای مأموریتی ویژه به تهران آمد تا دولت آمریکا را در تصمیم‌گیری‌های بعدی و اطلاع از اوضاع ایران در زمان انقلاب بزرگ ملت مسلمان ایران، یاری کند. هایزر در مدت اقامت سی و چند روزه خود در ایران تنها یک بار با شاه ملاقات کرد و در این جلسه، روز و ساعت خروج محمدرضا پهلوی از ایران تعیین شد. هایزر در کتاب خاطراتش می‌نویسد: «من برای بررسی این مسأله، مخفیانه به تهران آمدم که کودتا چگونه میسر است و آیا اصلاً به مصلحت هست یا نه؟ پس از بررسی‌های بسیار، از واشنگتن دستور رسید که دولتی قوی به رهبری شاپور بختیار تشکیل شود. در صورتی که این کار شکست بخورد کودتای نظامی انجام خواهد شد.»
به طور کلی، از مطالعه و بررسی مجموع اخبار و اسناد، چنین استنباط می‌شود که مأموریت ژنرال هایزر در ایران بر اساس چهار مسأله دور می‌زد: نخست آن که از عملیات خودسرانه و حساب نشده ارتش پس از فرار شاه از ایران، جلوگیری شود. دوم آن که ارتش را موظف سازند از دولت بختیار پشتیبانی نماید و در صورت لزوم مبادرت به کودتای نظامی شود. سوم آن که تکلیف قراردادهای فروش سلاح‌های پیشرفته آمریکا در ایران روشن گردد. چهارم آن که وسایل و سلاح‌های مدرن آمریکا در ایستگاه‌های رادار در ایران به تصرف شوروی درنیاید. با این حال نهضت اسلامی ملت ایران به حدی گسترش یافت که کاری از دست ژنرال هایزر و کاخ سفید برنیامد و او چند روز قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، از تهران گریخت.
درگذشت عالم وارسته آیت اللَّه «شیخ محمد لاکانی» (1379 ش)
آیت‌اللَّه شیخ محمد لاکانی رشتی در سال 1290 در نجف اشرف به دنیا آمد. وی در ده سالگی، به همراه پدر راهی رشت شد و به فراگیری علوم دینی پرداخت. آیت‌اللَّه لاکانی در سال 1310 ش جهت ادامه تحصیلات، وارد حوزه علمیه قم شد و از محضر درس آیات عظام سید احمد خوانساری، سید صدرالدین صدر، سیدمحمد حجت کوه‌کمره‌ای و پدر خویش استفاده نمود. وی پس از چند سال، به عتبات رفت و پس از دریافت اجازه اجتهاد به قم مراجعت کرد و به مدت هفت سال از درس خارج فقه و اصول آیت‌اللَّه بروجردی بهره برد و همزمان به تدریس دوره سطح و فلسفه پرداخت.
آیت‌اللَّه لاکانی بعدها به دلیل ارتحال پدر و نیز بیماری، راهی رشت گردید و مقیم آنجا شد. وی در مدت نیم قرن اقامت در رشت شاگردان بسیاری را پرورش داد و به تألیف و تدریس اهتمام ورزید. از این فقیه جلیل آثار متعددی بر جای مانده که شرح مکاسب شیخ انصاری و کفایةالاصول و نیز رسالاتی در علم اخلاق، علم درایه، نفس و قواعد فقهیه و اصولیه از آن جمله‌اند. این عالم ربانی سرانجام در تاریخ 14 دی 1379 ش در 89 سالگی دعوت حق را لبیک گفت و در مسجد کاسه‌فروشان رشت به خاک سپرده شد.
روز جهاد کشاورزی
علوم کشاورزی و منابع طبیعی یکی از مهمترین ارکان علوم در توسعه علمی و توسعه پایدار کشور است. زیرا امنیت غذایی و حفاظت محیط زیست که رکن اساسی دوام و بقای یک کشور است وابسته به آن است در صورتی که زمینه مساعد بوده و سازماندهی مناسب باشد. علوم کشاورزی و منابع طبیعی یکی از مهمترین ارکان علوم در توسعه علمی و توسعه پایدار کشور است. زیرا امنیت غذایی و حفاظت محیط زیست که رکن اساسی دوام و بقای یک کشور است وابسته به آن است در صورتی که زمینه مساعد بوده و سازماندهی مناسب باشد.
برای موفقیت در توسعه کشاورزی پایدار کافی است که برنامه توسعه همه سو نگر تدوین شود آموزش و پژوهش برمبنای برنامه توسعه اعمال شود و نتایج آموزش و پژوهش به تولید کنندگان منتقل شود از این نظر طرح‌های انجام شده در گروه علوم کشاورزی به ویژه طرح‌های «ارزیابی سطح علمی رشته های کشاورزی و منابع طبیعی» بررسی کمی و کیفی کتاب‌های علوم کشاورزی و فرهنگ واژه‌ها به توسعه علمی کشور کمک کرده است. به همین منظور امروز به عنوان روز جهاد کشاورزی نامیده شده است.
ورود اهل‌بیت سیدالشهداء به کربلای حسینی (61 ق)
بنا بر روایتی مقارن چهلمین روز شهادت امام حسین (ع) کاروان اهل بیت پیامبر (ص)، پس از افشای ماهیت ضد اسلامی یزید و حقانیت امام حسین (ع)، به سرزمین کربلا بازگشتند. بنابر همین روایت، خاندان امام حسین (ع) در آنجا با صحابی بزرگ پیامبر، جابر بن عبداللَّه انصاری و عده‌ای دیگر از یاران امام (ع) مواجه شدند که برای زیارت قبر امام حسین (ع) آمده بودند. آنان با سوگواری و سوز و گدازی حسرت بار، یاد آن امام شهید و مظلوم را گرامی داشتند و پس از مدتی راهی مدینه شدند.
درگذشت شیخ «جعفر شوشتری» محقق و عالم بزرگ مسلمان (1303 ق)
شیخ جعفر بن حسین بن علی شوشتری ازمحققین و علمای بزرگ اسلام و فقیهان عالی مقام و مجتهدین امامیه بود. اوقات او در امور دینی و ارشاد مردم و موعظه سپری گردید. وی از شاگردان محمدحسن نجفی، صاحب جواهر، شیخ مرتضی انصاری و شریف العلمای مازندرانی و دیگر بزرگان بود. وی اولین کسی است که درمسجد سپهسالار تهران اقامه‌ی جماعت نمود. وی در حوالی کرمانشاه بدرود حیات گفت و جنازه‌اش به نجف منتقل و مدفون شد. از شیخ جعفر شوشتری تالیفات ارزشمند و متعددی به جای مانده که هر یک از آن‌ها، نشان دهنده‌ی وسعت فکر و دقت نظر اوست. اصول الدین، الخصائص الحسینیه و مجالسُ البُکا از آن جمله‌اند.
درگذشت «پیر لاروس» ادیب و لغت شناس معروف فرانسوی (1875 م)
پیِر لاروس در 23 اکتبر 1817 م در پاریس به دنیا آمد. به سبب وضع مالی ضعیف خانواده اش او تا 15 سالگی در کارگاه پدرش به عنوان شاگرد آهنگر، اسب را نعل می‌کرد. لاروس سپس تحصیلات خود را در شهر ورسای فرانسه ادامه داد. وی از این زمان، درصدد تهیه فرهنگی جامع برآمد و با پشتکار فراوان، فرهنگ خود را به نام لاروس تکمیل نمود. تا اینکه با اتمام تحصیلات وی، فرهنگ او نیز کامل شد و انتشار یافت.
پیِر لاروس فقط مبدع دایره‌المعارف نیست بلکه او نخستین کسی است که کتاب‌های تدریسی آموزشگاه‌ها را تدوین و روش آن‌ها را عوض کرده و به صورت امروزی درآورده است. لاروس بر اثر کار مداوم بیمار شد تا اینکه در سوم ژانویه 1875 م در 58 سالگی درگذشت. اکنون هرساله دایره المعارف وکتب لغت و فرهنگ‌های تاریخی و جغرافیایی متعدد به نام لاروس از طرف هیأت‌های علمی فرانسه منتشر می‌شود که نام لاروس را جاودان ساخته است.
امضای پیمان «استارت 2» بین امریکا و روسیه (1993 م)
مذاکرات محدود ساختن سلاح‌های استراتژیک، از سال 1969 م بین امریکا و شوروی سابق آغاز شد و در طی چند مرحله به امضای قراردادهای سالت 1 و 2 انجامید. هرچند در این میان پس از تهاجم شوروی به افغانستان، تنش‌هایی میان امریکا و شوروی بروز کرد ولی با روی کار آمدن گورباچف و ایجاد دگرگونی در شوروی و فروپاشی این کشور، مذاکرات محدود ساختن این سلاح‌ها ادامه یافت و به امضای قرارداد استارت 1 و 2 منجر شد. بر اساس پیمان استارت 2 که در سوم ژانویه 1993 م بین رؤسای جمهوری امریکا و روسیه امضا شد، دو کشور متعهد شدند، دو سوم از تسلیحات زرّادخانه هسته‌ای خود بکاهند. این پیمان در ادامه اهداف پیمان استارت 1 مبنی بر کاهش سلاح‌های هسته‌ای امریکا و روسیه بود.
14 دی در 8 سال دفاع مقدس
عملیات پاکسازی در محور گیلان غرب و قصر شیرین توسط نیروهای ارتشی، با پشتیبانی نیروی هوایی و هوانیروز.
جبهه شمال: اقدامات و تحرکات عراق و ضد انقلاب.
گزارش سپاه اهواز از تدارک عراق توسط کویت از جاده العبدلی و نیز ادامة خدمات بیمارستانی به مجروحین عراقی.
امضای قرارداد تحویل دوازده فروند هواپیمای باری «س-160» از سوی آلمان غربی به ایران.65
برخی دیگر از رویدادهای 3 ژانویه
106: سیسرو فیلسوف، خطیب، نویسنده و سیاستمدار روم باستان سوم ژانویه سال 106 پیش از میلاد به دنیا آمد.
303: حکمران رومی انگلستان به مردم یک شهر این کشور که امروز لیچفیلد خوانده می‌شود اخطار کرد که انجیل‌ها را تحویل دهند و یاتخریب کنند و چون به این اخطار توجه نشد همه مردم از کوچک وبزرگ را سربرید.
1833: انگلستان جزایر فالکلند در اقیانوس اطلس جنوبی را که آرژانتین از آن خود می‌داند تصرف کرد.
1852: نخستین چینیان وارد هاوایی شدند.
1921: میان ایران و افغانستان مناسبات سیاسی بر قرار شد.
1934: دولت عراق برای حل اختلافات مرزی خود با ایران به جامعه ملل شکایت برد.
1961: دولت آمریکا مناسبات خود را با کوبا که دراین کشور نظام سوسیالیستی اعلام کرده بود قطع کرد.
1980: طلا هر اونس به 634 دلار رسید. در همین روز در سال 2010 هر اونس حدود 1200 بود.