تقویم روز؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 5 دی 1391 خورشیدی برابر با 11 صفر 1434 هجری و 25 دسامبر 2012 میلادی است.
مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
شهادت استاد «کامران نجات اللهی» در جریان تحصن استادان دانشگاه توسط عوامل پهلوی (1357 ش)
همزمان با اوج‌گیری نهضت اسلامی مردم ایران علیه رژیم پهلوی در دوم دی ماه 1357، نزدیک به هفتاد تن از استادان و مدرسین دانشگاه‌ها در اعتراض به رفتار خشونت‌آمیز مأموران نظامی رژیم شاه و سرکوب مبارزات حق‌طلبانه مردم مبارز و مسلمان ایران و نیز تعطیلی دانشگاه‌ها از طرف رژیم، در ساختمان مرکزی وزارت علوم در مرکز تهران اجتماع و تحصّن کردند. در پی این تحصّن، عوامل رژیم پهلوی برای درهم شکستن اعتصاب استادان به آن‌ها حمله کردند.
در این تهاجم، استاد کامران نجات اللهی از استادان جوان دانشگاه پلی تکنیک تهران در 27 سالگی به شهادت رسید. پیکر شهید نجات‌اللهی فردای آن روز تشییع شد. مراسم تشییع استاد نجات اللهی، یکی از صحنه‌های خونین دوران انقلاب را رقم زد که با یورش مزدوران پهلوی به شهادت بیش از 250 نفر از مردم مسلمان در میدان انقلاب تهران منجر شد. سرانجام پیکر مطهر شهید نجات اللهی در بهشت زهرا دفن شد و این چنین بود که فرزند برومند دانشگاه، پروانه‌وار، خود را به آتش گلوله جلادان خونخوار زد و با سرخ‌رویی به لقاء پروردگار خویش شتافت.
اعلام عزای عمومی در مشهد توسط امام خمینی (ره) (1357 ش)
حضرت امام خمینی به مناسب شهادت شماری از مردم مشهد در روز دوم دی ماه که در اثر درگیری با ارتش در اطراف بیت آیت‌اللَّه سیدعبداللَّه شیرازی به شهادت رسیده بودند، امروز را در این شهر، عزای عمومی اعلام کردند. در پی آن، حدود دویست و پنجاه هزار نفر از زنان و مردان مسلمان و انقلابی مشهد در خیابان‌های این شهر، برای گرامیداشت مقام شهدای دوم دی ماه و در اعتراض به جنایات رژیم سفاک و خون آشام پهلوی، تظاهرات باشکوهی برگزار کردند.
درگذشت «حبیب اللَّه ذوالقدر» شاعر معاصر (1367 ش)
تولد: 1289، استهبان. درگذشت: 5 دی 1367، تهران. حبیب‌اله ذوالقدر متخلص به «تابناک» پس از گذراندن دوران ابتدایی و متوسطه به معلمی در شیراز پرداخت و سال‌ها در اداره‌ی فرهنگ خدمت کرد و همچنین مدتی معاون محمدرضا حقیقی در امور اوقاف بود. ذوالقدر دارای شعر بود و بیشتر به «اخوانیات» و سرودن شعرهای وطنی و ملی علاقه‌مند بود. بعد از شهریور 1320 به روزنامه‌نگاری پرداخت. ابتدا سردبیری روزنامه‌ی «جهان نما» را به عهده داشت. در سال 1328 امتیاز روزنامه‌ی «شبیخون» را گرفت و مدتی آن را انتشار داد.
مدتی نیز در کار انتشار روزنامه‌ی «هنگامه‌ی امروز» بود. با اینکه بارها دستگیر شد ولی به فعالیت خود در جریان ملی شدن صنعت نفت ادامه داد. بعد از کودتای 28 مرداد 1332 از طرف فرمانداری نظامی مورد تعقیب بود و پس از مدتی دستگیر شد و به زندان افتاد. با آزاد شدن از زندان، به تهران آمد. بار دیگر در سال 1341 با عده‌ای از هم فکرانش دستگیر شد و به زندان افتاد. حبیب‌الله ذوالقدر در جلسات شب‌های شیراز شرکت می‌کرد.
سالروز وقوع زلزله شدید بم (1382 ش)
زمین‌لرزه
بم، زمین‌لرزه‌ای بود به شدت ۶٫۶ ریشتر که در ساعت ۵:۲۶ بامداد ۵ دی ۱۳۸۲
شهر بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را لرزاند. در اثر این حادثه
۹۰ درصد از سازه‌های شهر بم به کلی تخریب شدند. ارگ بم که با ۲۵۰۰ سال قدمت
بزرگ‌ترین سازه‌ٔ گلی جهان بود، به کلی ویران شد.
زادروز رودکی نخستین شاعر پارسی‌گوی (239 ش)
ابوعبدالله جعفربن محمدبن حکیم‌بن عبدالرحمن‌بن آدم رودکی زاده اواسط قرن سوم هجری قمری از شاعران ایرانی دورهٔ سامانی در سدهٔ چهارم هجری قمری است. او استاد شاعران آغاز قرن چهار هجری قمری ایران است. رودکی به روایتی از کودکی نابینا بوده‌است و به‌روایتی بعدها کور شد. او در روستایی به‌نام بَنُج رودک (پنجکنت در تاجیکستان امروزی) در ناحیه رودک در نزدیکی نخشب و سمرقند به دنیا آمد. رودکی را نخستین شاعر بزرگ پارسی‌گوی و پدر شعر پارسی می‌دانند که به این خاطر است که تا پیش از وی کسی دیوان شعر نداشته‌است و این از نوشته‌های ایرانی عربی نویس هم عصر رودکی- ابوحاتم رازی مسجل می‌گردد. به عنوان پدر شعر کلاسیک فارسی رودکی از جایگاه ممتازی در جهان برخوردار است.
درگذشت «سراج» فقیه، محدث و قاری بزرگ قرن پنجم هجری (501 ق)
جعفربن حسین بن احمد مشهور به سراج در سال 419 ق متولد شد. وی درعلوم فقه، حدیث، قرائت، نحو و لغت مهارت یافت و برای کسب این علوم به سرزمین‌های بسیاری چون مصر و شام سفر کرد. وی همچنین اشعاری چند از خود به یادگار گذاشته است. از جمله آثار سراج می‌توان به نِظامُ المَناسِکْ اشاره نمود. سراج در 82 سالگی درگذشت.
درگذشت «سراج» فقیه، محدث و قاری بزرگ قرن پنجم هجری (501 ق)
جعفربن حسین بن احمد مشهور به سراج در سال 419 ق متولد شد. وی درعلوم فقه، حدیث، قرائت، نحو و لغت مهارت یافت و برای کسب این علوم به سرزمین‌های بسیاری چون مصر و شام سفر کرد. وی همچنین اشعاری چند از خود به یادگار گذاشته است. از جمله آثار سراج می‌توان به نِظامُ المَناسِکْ اشاره نمود. سراج در 82 سالگی درگذشت.
تأسیس «کمپانی هند شرقی فرانسه» در هندوستان (1665 م)
کمپانی هند شرقی فرانسه در زمان سلطنت لویی چهاردهم، برای رقابت سیاسی، اقتصادی و استعماری با دولت بریتانیا در هندوستان تأسیس شد. اگرچه این شرکت در 25 دسامبر 1665 م شکل گرفت اما از سال 1719 م در هندوستان مستقر گردید. دولت انگلیس نیز 66 سال قبل از تأسیس کمپانی فرانسه، کمپانی تجاری هند شرقی خود را ایجاد کرده بود. از نتایج تأسیس کمپانی هند شرقی، انجام فعالیتهای استعماری دولت‌های انگلیس و فرانسه در شبه قاره هند و سرزمین‌های مجاور آن بود که تا مدت‌ها، از طریق این کمپانی‌ها انجام می‌شد، هر چند که کمپانی فرانسوی در مقایسه با کمپانی انگلیسیِ هند شرقی به موفقیت دست نیافت. این شرکت به علت مشکلات مالی در سال 1769 م منحل گردید.
درگذشت «چارلی چاپلین» کمدین و هنرپیشه معروف سینما (1977 م)
سِر چارلز اسپنسر چاپلین (۱۶ آوریل ۱۸۸۹ - ۲۵ دسامبر ۱۹۷۷) یکی از مشهورترین بازیگران و همچنین کارگردان و موسیقی‌دان برجستهٔ هالیوود و برندهٔ جایزه اسکار است. بیشتر فیلم‌های او کمدی و صامت هستند. چاپلین در زمینه سینما بیش از ۶۵ سال فعالیت کرد که شروع فعالیتهای وی از سالن ویکتوریا انگلستان به عنوان پسربچه‌ای آغاز شد و تا سن ۸۸ سالگی ادامه یافت. وی در سال ۱۹۱۹ همراه با تعدادی از دوستان سینمایی خود اتحادیه سینماگران را تاسیس کرد. او به خاطر بیماری‌دیابت در 88 سالگی، چشم از جهان فروبست. فرزندان و همسرش برای او مراسم ترحیم‌باشکوهی برگزار کردند و او را در قبرستان «کروسر سرووی» سویس به خاک سپردند.
تولد پیامبر خدا حضرت «عیسی مسیح (ع)» (سال اول میلادی، 622 سال قبل از هجرت)
حضرت عیسی بن مریم (ع) پیامبر بزرگ الهی و اولوالعزم، در روز 25 دسامبر سال اول میلادی، 622 سال قبل از هجرت پیامبر بزرگ اسلام (ص)، در بیت لحم واقع در سرزمین فلسطین به دنیا آمد. با این حال تاریخ تولد حضرت عیسی (ع) دقیق نیست و در قرن ششم قبل از هجرت، روز 25 دسامبر به عنوان عید میلاد مسیح (ع) برگزیده شد، درصورتی که تاریخ‌نویسان، معتقدند تولد ایشان 4 یا 6 سال قبل از آن بوده است. حضرت عیسی (ع) به فرمان خداوند، به گونه‌ای اعجازآمیز از مادری باکره و مقدس متولد شد و سپس در گهواره شروع به سخن گفتن کرد و پیامبری خود را بشارت داد. در روایات اسلامی و شیعی، بازگشت عیسی (ع) مسیح (ع) در زمان ظهور حضرت مهدی موعود (عج) تصریح شده و به نمازگزاردن آن حضرت پشت سر امام عصر اشاره گردیده است. کتاب حضرت عیسی (ع) انجیل نام دارد. نام حضرت عیسی (ع) در سیزده سوره قرآن، 45 بار تکرار شده است.
عید کریسمس
کریسمَس یا نوئل نام جشنی است در آیین مسیحیت که به منظور گرامیداشت زادروز مسیح برگزار می‌شود. بسیاری از اعضای کلیسای کاتولیک روم و پیروان آیین پروتستان، کریسمس را در روز ۲۵ دسامبر جشن گرفته و بسیاری آنرا در شامگاه ۲۴ دسامبر نیز برگزار می‌کنند. اعضای بیشتر کلیساهای ارتودوکس در سراسر دنیا نیز روز بیست و پنجم دسامبر را به عنوان میلاد مسیح جشن می‌گیرند.
درگذشت ایرج بسطامی، هنرمند شهیر (1382 ش)
ایرج بسطامی در سال ۱۳۳۶ ش در شهرستان بم در خانواده‌ای هنرمند به‌دنیا آمد. هریک از اعضای خانواده او، از جد پدری گرفته تا پدربزرگ و پدر در زمینه خواندن آواز و نواختن سازهای مختلف تجربه داشتنداو از پنج سالگی به خواندن آواز علاقه نشان داد. ایرج بسطامی در سن ۴۰ سالگی به اوج فعالیت خود رسید و در طول ۱۴ سال فعالیت ارزشمند، ۱۱ کاست از خود به یادگار گذارد.
وی در تمام مدت اقامتش در بم، کلاس‌های آواز خویش را برای جوانان محروم و مستعد کویر در شهرهای بم و کرمان دایر می‌نمود تا اینکه در تاریخ پنجم دی‌ماه سال ۱۳۸۲ هجری شمسی طی فاجعه دردناک زلزله بم در سن چهل و شش سالگی دار فانی را وداع گفت.
برخی از رویدادهای 25 دسامبر
820: لئو (لئون) پنجم امپراتور بیزانس (قسطنطنیه) که در سال 813 به امپراتوری رسیده بود و در جامعه این کشور محبوبیت نداشت به تحریک رئیس نگهبانانش در کلیسا ترور شد.
1530: بابر امپراتور گورکانی (مغول) هند در گذشت.
1760: جوپتر همون نخستین برده سیاهپوست در آمریکا بود که مجموعه شعر تحت عنوان «تفکرات شبانه» به چاپ رساند و در نیویورک منتشر ساخت.
1927: میرزا ابوالقاسم قره گوزلو (ناصر الملک) رئیس ایل قاجار و نایب السلطنه سابق سلطان احمدشاه در گذشت.
1927: محمد نصر معاون وزارت دارایی وقت در دفتر کار خود به دست یک کارمند این وزارت خانه در پی یک مشاجره لفظی با شلیک گلوله کشته شد.
1973: عصمت اینونو سرباز و سیاستمدار قدیمی ترکیه و رهبر حزب چپگرای جمهوریخواه خلق در 89 سالگی در گذشت. وی سال‌ها نخست وزیر و رئیس جمهوری ترکیه بود. اینونو از همرزمان آتا ترک در ایجاد جمهوری ترکیه بشمار می‌رود.
1979: ورود نیروهای شوروی به منظور حمایت از دولت کمونیست افغانستان به این کشور آغاز شد.
1979: در 1358 یادداشت ایران به دولت پاناما مبنی بر استرداد شاه که در آن کشور اقامت داشت تسلیم شد و در این یادداشت اطمینان داده شده بود که شاه منصفانه محاکمه خواهد شد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید