به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران از سنندج،
شب يَلدا: ايرانيان با اين باور که فرداي
شب يلدا
با دميدن خورشيد، روزها بلندتر مي‌شود و تابش نور ايزدي افزوني مي‌يابد،
آخر پاييز و اول زمستان را شب زايش مهر يا زايش خورشيد مي‌خواندند و براي
آن جشن بزرگي برپا مي‌کنند.
ميوه و خشكبار، اصلي‌ترين خوراكي‌ها در شب
يلدا هستند و ميوه‌هايي كه براي اين شب خريداري مي‌شوند، ميوه‌هايي پاييزي
و تابستاني، به خصوص انار و هندوانه هستند. بر اساس يك باور قديمي، مردم
با اين كار با ميوه‌هاي تابستاني وداع مي‌كنند و با خوردن خشكبار گرم به
استقبال سرما مي‌روند و يلدا را جشن مي‌گيرند تا نشانگر تقابل سرما،
ناباروري، پژمردگي و مرگ با گرما، روشنايي، باروري، سبزي و زندگي باشد.
خواص خوراكيهاي شب يلدا هر يك از
خوراكيهاي شب يلدا، خواص درماني و طبيعي مخصوص دارند، چنانچه جعفر شهري در
كتاب «طهران قديم» در رابطه با خواص مواد غذايي كه در اين شب خورده
مي‌شود، آورده است: «مردم معتقد بودند با خوردني‌هاي سفره شب يلدا، مثل
خوراكيهاي پاي سفره هفت‌سين طبيعت گرم خود را مي‌توانند سرد كنند و طبيعت
سرد خود را گرم كنند. به اين صورت كه اگر از گرمي مزاج رنج مي‌برند،
هندوانه و انار و اگر از سردي ناراحت مي‌شوند، توت و كشمش و خرما و مثل آن
بخورند».
البته دکتر کوروش جعفريان متخصص تغذيه معتقد است؛ در علم چيزي به نام سردي و گرمي تاييد نشده است اما فوايد خوراكيهاي شب يلدا به قدري زياد است كه خوردن هر يك، خواص درماني خاص خود را دارد.
آجيل هفت قلم بادام، پسته، گردو، نخودچي و
كشمش و باسلوق آجيل شب يلدا يا چله را تشکيل مي دهند. اين متخصص تغذيه با
بيان اين که مردم بايد در انتخاب خشکبار به رنگ و مزه آن دقت کنند، اظهار
داشت: آجيل را قبل از غذا بخوريد تا چاق نشويد.
وي خاطرنشان کرد: خشکبار به دليل دارا
بودن مواد فيبري باعث احساس سيري در فرد مي‌شود و به کساني که چاق هستند و
يا مايل نيستند دچار اضافه وزن شوند، توصيه مي‌شود اين مواد را قبل از غذا
مصرف کنند؛ چرا که باعث پرشدن حجم معده و در نتيجه احساس سيري در افراد
مي‌شود.
خشکبار مصرفي در شب حاوي مواد مغذي و
ريزمغذي‌هايي مانند ويتامين آ، فسفر، منيزيم و داراي ترکيبات امگا 3 هستند
که اين مواد مغذي نقش مهمي در بدن ايفا مي‌کنند.
وي در ادامه تاکيد کرد: افراد بايد تعادل
را در مصرف خشکبار رعايت کنند. همچنين مصرف روزانه و مداوم مقدار کمي
خشکبار مناسب و موثر بوده و باعث افزايش 3 تا 5 درصدي طول عمر انسان
مي‌شود.
مطالعات زيادي نشان مي‌دهد که مصرف مناسب
مغزها ريسک بيماري‌هاي قلبي عروقي را بين 20 تا 50 درصد کاهش مي‌دهد.
همچنين اين مواد کاهنده خطرات ديابت هستند و مصرف مداوم مغزها خطر ابتلا به
انواع سرطان‌ها از جمله پروستات، ريه و سينه را کاهش مي‌دهد و حتي در
کنترل فشار خون موثر است.
مغز پسته از نظر طب قديم ايران گرم و خشك
است و براي افراد گرم مزاج مناسب نيست. اين ميوه بسيار مقوي است و حاوي
ويتامين‌هاي ب1، ب3 و ويتامين E بوده و املاح مغذي شامل آهن، پتاسيم، فسفر و
كلسيم را داراست. مغز پسته به دليل دارا بودن آهن، خون ساز است و معمولاً
به افرادي كه از كم‌خوني فقر آهن رنج مي‌برند، مصرف آن توصيه مي‌شود.
همچنين آن را تقويت كننده نيروي جسمي مي‌دانند. از ديگر خواص پسته مي‌توان
به وجود كوآنزيم كيو10 اشاره كرد كه نوعي آنتي‌اكسيدان است و در پيشگيري از
بيماري‌هاي قلبي نافع است. از سوي ديگر افرادي كه مبتلا به نارسايي بد
هستند، مبتلايان به نقرس، ديابت و ناراحتي‌هاي كليه بايد از خوردن پسته
خودداري كنند.
مغز گردو داراي پروتئين، قند، آب و چند
اسيد آلي، مقدار كمي اسانس و ويتامين‌هاي A, B, C, Dو E است. اين ميوه حاوي
اسيدهاي چرب مفيد و املاح معدني نظير كلسيم، پتاسيم، منيزيوم و فسفر است،
تا جايي كه در برخي منابع، فسفر آن در رده منابع غني ذكر مي‌كنند. گردو از
نظر طب قديم ايران گرم و خشك است و براي پايين آوردن كلسترول خون و پيشگيري
از بيماري‌هاي ريوي مناسب است. مصرف اين ميوه از تشكيل سنگ كليه و سنگ
كيسه صفرا جلوگيري مي‌كند./س