وی افزود: بخش دیگری از شیوع چنین پدیده ای برمی گردد به مطالبات کارمندان اداری، که با توجه به حقوق و مزایای بیشتر مدارک بالاتر، به سمت اخذ مدرک با سطوح بالاتر، سوق پیدا می کنند و عده ای از افراد جامعه نیز بمنظور مشغول ساختن خود به یک امر مشخص و رهایی از بیکاری به منظور ایجاد مشغله برای خود در جهت گذراندن روزمره خود اقدام به کسب مدارک بالاتر می کنند.
وی افزود: این پدیده در خانم ها، تا حدودی مصادیقی متفاوت از آقایان دارد بخشی از این قشر، به دلیل فرار از فشارهای خانوادگی و شرایط موجودی که در آن به سر می برند و برای آنها آزار دهنده است، راه ورود به دانشگاه را انتخاب نی نمایند، چرا که امن ترین محیط را برای خود، در محیط دانشگاه رصد می کنند.
این پژوهشگر تصریح کرد: از سوی دیگر مدرک با خود یک شأن و منزلت اجتماعی به همراه می آورد و گروهی این امر را به عنوان منزله ای از کمال برای خود تلقی می کنند که بر وزن و اقتدار اجتماعی آنها می افزاید، البته نباید این موضوع نادیده گرفته شود که بخشی هم با علاقه مندی به علم و دانش و به دلیل برخورداری از ذائقه های فرهنگی به سمت تحصیلات گرایش پیدا می کنند که در چنین حالتی، اخذ مدرک تبعات منفی به دنبال نخواهد داشت چرا که نیت و نتیجه حاصل از آن، از جنس دیگری خواهد بود و متفاوت با انگیزه های سطحی و ظاهری است.
بازافکن در ادامه با بیان اینکه یکی دیگر از علل ظهور و بروز چنین پدیده ای بحث الگوبرداری های صرف است اظهار داشت: در واقع امر، عده ای در پی کسب این مدارک به حقوق و مزایای بالا و مطلوبی دست پیدا نموده اند، از این جهت برخی از افراد در جامعه، با امید به دستیابی به موقعیت های آنچنانی و برخورداری از یک زندگی مرفه، اقدام به کسب مدرک می نمایند.
وی در واکاوی تبعات حاصل از ناهنجاری مدرک گرایی در جامعه عنوان داشت: بالا رفتن سطح توقعات یکی از پیامدهای چنین عارضه اجتماعی است، در واقع ممکن است فردی با تحصیلات پایین ظرفیت پذیرش بیشتری به اشتغال به مشاغل سطوح پایین تر داشته باشد، اما با اخذ مدرک به نوعی دچار خود فریبی شود و به صورت صرف در ذهن خود، اشتغال به مشاغل سطوح بالا و مدیریتی را می پروراند که این ذهنیت به نوعی بیکاری پنهان را نیز افزایش می دهد چرا که باعث می شود در برخی مشاغل با کمبود نیروی انسانی مواجه شویم.
بازافکن افزود: از دیگر تبعات منفی چنین پدیده ای ورود برخی از افراد به عنوان کارشناس و متخصص به مشاغل و مناسبی است که بدلیل فاقد بودن از علوم تخصصی کافی و گاه فارغ التحصیل شدن با معدل و بار علمی پایین، به خرابکاری هایی منتهی شود و هزینه هایی را برای جامعه ایجاد نماید، به تعبیری مدارک بالاتر کثرت پیدا می کند اما میزان افراد با ظرفیت و داشته های علمی بالا به نسبت کاهش می یابد.
این پژوهشگر اجتماعی در ذکر اقدامات بازدارنده موثر به منظور پیشگیری و کنترل چنین عارضه اجتماعی، با تأکید بر پیچیدن نسخه فرهنگی برای این نارسایی تصریح کرد: با فرهنگ سازی و تقویت این طرز تفکر که راه برخورداری از یک زندگی مطلوب به کسب مدرک و دانشگاه خلاصه نمی شود و از سوی دیگر رونق و بهبود هر چه بیشتر فضای کسب و کار، در مشاغل آزاد، باعث کاهش تمایلات این چنینی در میان گروه های اجتماعی می شود زیرا بخشی از این انگیزه ها و گرایشات در جهت ورود به دانشگاه، به منظور گریز از بیکاری است./ز