به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مرکز فارس بر خلاف بیشتر بیماری ها كه «كشف » می شوند ، سندرم خستگی مزمن را در واقع پزشكان « اختراع » كردند ؛ البته نه به آن معنی كه این بیماری ساخته ذهن پزشكان باشد ؛ سندرم خستگی مزمن وجود داشت و آنقدر هم شایع بود كه پزشكان را در نقاط مختلف دنیا به فكر واداشت ؛ اما از آنجا كه هیچ عاملی برای ایجاد آن شناخته نشد ( و هنوز هم نشده است )
نام آن را سندرم خستگی مزمن گذاشتند و بعد هم گروه های مختلفی از پزشكان سعی كردند درست ترین و دقیق ترین تعریف را برای آن پیدا كنند .
حتماً می دانید كه واژه «سندرم »به معنای مجموعه ای از علایم است . پزشكان معمولاً وقتی این واژه را به كار می برند كه مجموعه ای از علایم وجود داشته باشد ؛ اما نتوان همه آنها را به یك عامل بیماری زا نسبت داد . قصه سندرم خستگی مزمن هم همین است و البته این قصه، فقط عنوانش « خستگی » است ؛ اما به همین كلمه ختم نمی شود . مجموعه ای از علایم ، از درد عضلات و مفاصل گرفته تا سر درد و خستگی ، ذهنی همه و همه در طیف علایم این بیماری قرار می گیرند . «مزمن» بودن آن هم به این معناست كه مجموعه همه علایمی كه گفته شد ، فقط به چند روز منحصر نمی شود. بعضی از پزشكان می گویند علایم باید دست كم 6 هفته به طول بینجامد تا بشود تشخیص سندرم خستگی مزمن را برای بیماری مطرح كرد .
سندرم خستگی مزمن ، بیش ازهر سن دیگری در نوجوانان و جوانان دیده می شود . سه چهارم بیماران هم مونث هستند . مطالعات مختلف درباره علت این بیماری ، احتمال ارتباط آن با یك عفونت ویروسی را مطرح كرده است: ویروسی به نام « اپشتین بار » كه عامل ایجاد بیماری به نام « مونو كلئوز عفونی » هم هست . می گویند وقتی كه آلودگی و عفونت ایجاد شده به وسیله این ویروس به صورت مزمن در بیاید ، سندرم خستگی مزمن ایجاد می شود ؛ اما هنوز این فرضیه به اثبات نرسیده است .
در واقع درباره سندرم خستگی مزمن هنوز هیچ چیز به اثبات نرسیده است. علت ، نامعلوم است. حتی تشخیص آن قطعی نیست و هیچ تست آزمایشگاهی هم وجود ندارد كه بتواند بیماری را با قطعیت تأیید كند . با این وضعیت ، خیلی عجیب نیست كه درمان مشخصی هم برای آن وجود نداشته باشد . باز هم مطالعات روی بیماران مبتلا به سندرم خستگی مزمن نشان داده است كه بیشترین اشكال به سیستم عصبی بیماران بر می گردد . از آنجا كه غدد درون ریز و سیستم ایمنی هم در این بیماری مشاهده می شود ، عده ای از پزشكان پیشنهاد كرده اند كه نام این بیماری را به «اختلال عصبی. غددی . ایمنی »تغییر دهند .این نام جدید اگر چه به اندازه نام قبلی ساده نیست ، اما دقیق تر و با مفهوم تر است و از طرف دیگر افراد مبتلا به این بیماری احساس بهتری نسبت به آن دارند . سندرم خستگی مزمن . این فكر را برای بیماران ایجاد می كند كه دیگر هیچ وقت از شّر این علایم خلاص نمی شوند ؛ اما در حقیقت این طور نیست و درصد زیادی از بیماران بعد از گذشت چند ماه ، از شّر علایم سندرم خستگی مزمن راحت می شوند .
آیا شما مبتلا به خستگی مزمن هستید ؟
اگر شما چند وقتی است كه 2-3 شیفت در روز كار می كنید و همیشه احساس خستگی می كنید و حسرت به دل یك استراحت طولانی هستید ، باید بدانیدكه خیلی ها مثل شما هستند ، اما نه شما و نه هیچكدام از آنهایی كه مثل شما هستند ، مبتلا به این بیماری نیستید . سندرم خستگی مزمن ، اسمی است كه خیلی از ما شاید از آن بدمان نیاید و حتی شاید به معنای لغوی درباره ما مصداق هم داشته باشد ؛اما نباید فراموش كنیم كه تعریف علمی این عبارت ، كمی پیچیده تر از آن است كه ما فكر می كنیم . طبق یكی از رایج ترین تعاریف ، كسی مبتلا به سندرم خستگی مزمن است كه :
1- دچار خستگی پایدار یا عود كننده ای باشد كه از مدتی پیش شروع شده و باعث شده كه توانایی فعالیت های روزانه فرد تا 50 در صد كاهش یابد . این خستگی دست كم باید6 هفته ادامه داشته باشد .
2- پزشك باید بیمار را بررسی كرده باشد و تمام بیماری هایی را كه ممكن است علایمی شبیه این بیماری ایجاد كند را مردود دانسته باشد تا بتوان برای بیمار این تشخیص را داد. خیلی از بیماری های دیگر از قبیل عفونت ها ، بد خیمی ها ، بیماری های خود ایمنی ، بیمای های روانی ، بیماری های عصبی - عضلانی ، بیماری های هورمونی ، اعتیاد یا سوء مصرف مواد مخدر و حتی عوارض جانبی برخی داروها می تواند علایم مشابهی ایجاد كنند .
3- دست كم 6 مورد از موارد زیر باید در بیمار وجود داشته باشد :
الف) تب پایین و در حد زیر 5/38درجه یا لرز .
ب) گلو درد.
ج) غدد لنفاوی دردناك در ناحیه زیر بغل یا گردن .
د) ضعف عضلانی .
ه) درد یا احساس ناراحتی در عضلات .
و) خستگی طولانی ( مثلاً 24 ساعت ) و منتشر بعد از فعالیت ورزشی در فردی كه سابقاً این فعالیت ورزشی در او باعث خستگی نمی شده است .
ز) درد مفاصل بدون علایم التهاب ( مثل تورم یا قرمزی ) .
ح) علایم روانی یا عصبی مثل فراموشی ، تحریك پذیری ، گیجی ، عدم توانایی در تمركز فكری ، افسردگی .
ط) اختلالات خواب ( بی خوابی یا پر خوابی ).
ی) شروع خستگی و سایر علایم در عرض چند ساعت یا چند روز ./س