كورش باقري از وزنه برداری، بلندپروازی‌ها، غرور و بدشناسی هایش می گوید

يك‌بار كه نه. بهتر است بگويم چند بار.

شروع مصاحبه ما هم از همين‌جاست. كورش باقري وقتي كارش را در تيم ملي آغاز كرد با خودش باور‌هاي جديدي داشت. سال‌ها حضور در اردوهاي تيم ملي و كار با مربيان مختلف چقدر در ايجاد اين درك جديد به تو كمك كرد؟

واقعيت را بگويم؛ من اگر زودتر از اين كارم را در تيم ملي شروع مي‌كردم، نمي‌توانستم به موفقيت‌هايي كه الان به دست آورده‌ام دست پيدا كنم. دليلش هم همين مسائلي است كه شما به آنها اشاره كرديد. من طي 15 سال اخير شرايط مختلفي را در فدراسيون وزنه‌برداري ديدم. چه آن زمان كه خودم در اردوي تيم ملي بودم و چه آن زمان كه بيرون گود بودم. در اين سال‌ها با مربيان مختلفي هم كار كردم، موفقيت‌هاي زيادي ديدم و شاهد ناكامي‌هاي زيادي هم بودم، اما سعي كردم علت همه آنها را بررسي كنم. همه اينها براي اين بود كه اگر روزي خودم مسئوليت پيدا كردم، آگاهي خوبي از ابعاد مختلف حرفه‌ام داشته باشم. ضمن اين‌كه هميشه در زندگي من اتفاق‌هاي منفي وجود داشته كه برايم باعث انگيزه شده است.

يكي از اين اتفاق‌هاي بد كدام بود؟

با اين حال پارادوكسي در صحبت‌هايت وجود دارد. جايي گفتي اگر زودتر مي‌آمدي موفق نمي‌شدي و جايي ديگر عنوان كردي آمدي تا به خيلي‌ها ثابت كني در سال 2007 نتوانستند از توانمندي‌هاي تو استفاده كنند! پس قطعا كورش باقري سال 2007 با كورش باقري سال 2010 كه مسئوليت سرمربيگري تيم ملي را پذيرفت تفاوت‌هاي زيادي داشت.

قبول دارم، اما اين را هم بايد در نظر گرفت كه سال 2007 من كمك‌مربي بودم و اختيارات سال 2010 را نداشتم. خيلي از كساني كه در آن تيم حضور داشتند، همدوره‌اي‌هايم بودند و برايشان سخت بود كه مرا بالاي سر خودشان ببينند. من همان موقع هم نسبت به بحث ديسيپلين و نظم درون اردويي اصرار داشتم، ولي چون سرمربي نبودم حرف اول را نمي‌توانستم بزنم. البته بعدها فهميدم حضورم به‌عنوان مربي سناريويي بود براي آن كه كورش باقري را مقابل خيلي از دوستانش كه هنوز وزنه مي‌زدند، قرار دهند.

كدام سناريو؟

مثلا يكسري اختيارات را به من داده بودند، اما به جاي آن‌كه از من حمايت كنند پشت سرم به ورزشكار مي‌گفتند اين كارهايي كه كورش انجام مي‌دهد خودسرانه است. البته اگر من اينها را مي‌گويم نمي‌خواهم نبش قبر كنم. با آن گروه و آن آدم‌ها هم مشكلي ندارم. حتي ممنون‌شان هم هستم كه با رفتارشان براي من باعث انگيزه شدند، اما هدفم اين است جواناني كه الان در حال وزنه زدن هستند از اتفاق‌هاي اينچنيني درس بگيرند. يادمان نرود دوران قهرماني دوران كوتاهي است. من اين را چندي پيش در اردوي تيم نوجوانان مثال زدم. حسين رضازاده يك استثناست كه از سال 1999 تا 2006 به مدت هفت سال در اوج بود. شاهين نصيري‌نيا فقط در سال 1999 قهرمان شد. حسين توكلي بعد از المپيك، ديگر نتوانست بدرخشد. فلاحتي‌نژاد و برخواه هم دوران قهرماني‌شان كوتاه بود. خود من هم كه از بقيه بدتر.

در مورد خودت شايد بهتر بتواني حرف بزني. چرا دوران قهرماني كورش باقري اينقدر كوتاه بود؟

به اين خاطر كه واقعا كسي نمي‌دانست چطور بايد اصول و شيوه‌هاي زندگي يك ورزشكار حرفه‌اي را به ما ياد بدهد. الان كه فكر مي‌كنم مي‌بينم آن زمان، مربياني بودند كه تمام رفتار و كردارشان به جاي آن‌كه سازنده باشد، مخرب بود. البته همه‌شان زحمتكش بودند و هيچ عمدي هم در كارشان نبود، اما همان ناآگاهي آنها باعث شد كورش باقري فقط يك طلاي بزرگسالان جهان را بگيرد و در المپيك مدال نگيرد. من كسي بودم كه در وزن 94 كيلوگرم، 195 كيلوگرم يكضرب و 230 كيلوگرم دوضرب مي‌زدم. اين ركوردها و آن نتيجه خودش گوياي واقعيت‌هاي زيادي است.

البته خودت هم بي‌تقصير نبودي... مثلا بعد از المپيك 2000 سيدني صحبتش بود به دسته 105 كيلوگرم بروي، اما تو با وجود آسيب‌ديدگي زانويت مقاومت كردي و در همان وزن 94 كيلو ماندي...

قبول دارم. شايد اگر يك وزن بالاتر مي‌رفتم موفق‌تر بودم، ولي بحث فراتر از اين صحبت‌ها بود. به جرات مي‌گويم خيلي از كساني كه آن روزها به من مي‌گفتند به دسته 105 كيلو برو، هدفشان موفقيت من نبود.

استنباط خيلي‌ها اين است كه كورش باقري به دليل غروري كه دارد، توصيه‌پذير نيست و دوست دارد با اتكا به تجربيات شخصي‌اش به استقبال مسائل و مشكلات برود...

حق با شماست. البته من از اول اين‌گونه نبودم، اما آنقدر طي اين سال‌ها كلاه سرم رفته كه ناخودآگاه با شك و ترديد به مسائل نگاه مي‌كنم. به‌عنوان مثال بعد از المپيك سيدني مهندس هاشمي‌طبا لطف كرد و براي عنوان چهارمي، به من يك پيكان جايزه داد. آن زمان فقط سازمان تربيت بدني وقت از ورزشكاران تجليل مي‌كرد، اما فدراسيون وزنه‌برداري حتي اين زحمت را به خودش نداده بود كه به من بگويد، بروم و حواله اين پيكان را بگيرم. از رئيس و نايب‌رئيس گرفته تا مدال‌آوران جوايزشان را گرفته بودند، اما من بعدها به صورت اتفاقي متوجه شدم يك پيكان هم به من داده‌اند. خب وقتي چنين اتفاقي مي‌افتد باعث مي‌شود آدم به خيلي از مسائل با ديد شك و ترديد نگاه كند.

حالا بالاخره آن پيكان را گرفتي يا نه؟

گرفتم، اما يك ماه بعد از آن‌كه بقيه جوايزشان را گرفتند.

12 سال از المپيك لندن مي‌گذرد، اما انگار جوايزي كه الان به ورزشكاران مي‌دهند خيلي با جوايزي كه در دوره شما براي قهرمانان در نظر مي‌گرفتند، تفاوت دارد.

همين‌طور است. انصافا الان خيلي خوب به ورزشكارها مي‌رسند. همين المپيك لندن را ببينيد. مراسم تجليل از قهرمانان، آن‌ هم به موقع و خوب انجام شد. در كنار آن شركت‌ها و ارگان‌هاي مختلف ديگري هم بودند كه به بهترين شكل از مدال‌آوران تجليل كردند. در همين فدراسيون وزنه‌برداري حسين رضازاده خودش عاملي شده كه خيلي‌ها بيايند جلو و به وزنه‌برداران كمك كنند. بعد از همين المپيك لندن، مراسمي براي تجليل از قهرمانان وزنه‌برداري گرفته شد كه فقط روي ارتباطات رئيس فدراسيون بود. به نظرم اگر ورزشكاران اين مسائل را نبينند از روي كم‌لطفي‌شان است. آنها بايد متوجه باشند شرايط امروز در گذشته نبوده است و الان زحمات آنها به بهترين شكل ممكن ديده مي‌شود؛ موضوعي كه متاسفانه خيلي‌ها درك درستي از آن ندارند.

فكر نمي‌كني اين روزها ملاك سنجش‌ها بيش از اندازه مادي شده است؟

به هر حال پول يك ابزار انگيزشي مثبت است، اما همه چيز پول نيست. فكر مي‌كنم اخلاق به معناي واقعي در ورزش رنگ باخته است و آن صفت انساني سپاسگزاري و شاكر بودن از ورزش ما رخت بربسته است. الان شرايط به گونه‌اي شده كه اگر حق ورزشكار را نيز به او بدهند بازهم معترض است. اين موضوع در درازمدت مي‌تواند براي ورزش ما مخرب باشد.

جالب است. همين كورش باقري قبل از المپيك بشدت از حق و حقوق شاگردانش دفاع مي‌كرد و كم مانده بود به نماد اعتراض در ميان مربيان ورزشي مبدل شود، اما حالا از ناسپاسي برخي از همين ورزشكاران حرف مي‌زند...

شما مطمئن باشيد اگر الان در شرايط قبل از المپيك قرار داشتم، باز هم به همان شكل رفتار مي‌كردم. من بارها با حسين رضازاده سر حقوق و پاداش تك‌تك بچه‌ها بحث كردم و به نتيجه مورد نظر رسيديم. در مورد حمايت‌هايي كه وزارت ورزش و كميته ملي المپيك بايد داشته باشند هم بارها موضعگيري كرده‌ام، اما زمان‌‌هايي را هم مي‌بينيم كه آن تلاش‌ها و حمايت‌ها ديده نمي‌شود. من معتقدم مدال‌آوران ما لياقت هر آنچه گرفتند را داشته‌اند، اما اين‌كه بخواهيم تمام ارزش كاري را كه كرده‌ايم با جوايزي كه گرفته‌ايم بسنجيم به نظر من درست نيست. در اين صورت، اصل را گم كرده‌ايم. به راستي هدف ما از ورزش چيست؟ آيا فقط رسيدن به اهداف مالي است؟ اگر اين‌گونه است پس چرا دائم در صحبت‌هايمان از مردم حرف مي‌زنيم و ادعا مي‌كنيم براي شاد كردن دل آنها تلاش مي‌كنيم؟ هدف نبايد فقط رسيدن به جوايز مادي باشد. البته منظور صحبت من با همه ورزشكاران نيست، اما در بعضي موارد ديده‌ام كه اصل فراموش شده است. اين باعث مي‌شود من مربي هم دلخور شوم كه چرا براي حق و حقوق شاگردانم اينقدر حرص و جوش مي‌خوردم.

به نظر مي‌رسد از برخي وزنه‌برداران حسابي دلخور هستي؟

فقط بحث مسائل مالي مطرح نيست. ما ورزشكاري داشته‌ايم كه دليل موفقيتش در المپيك را چيزهايي عنوان كرده كه به اذعان همه كارشناسان، آن عوامل جز ضرر و زيان چيز ديگري برايش نداشته است. اينها آدم را به تفكر فرو مي‌برد. فرض را بر اين مي‌گيريم كه نه حسين رضازاده، نه كورش باقري، نه وزارت ورزش و نه كميته ملي المپيك، نقشي در موفقيت فلان مدال‌آور المپيك نداشته‌اند و همه چيز با زحمت فلان مربي شهرستاني به دست آمده است. آيا آن مربي شهرستاني مسئوليت ناكامي ديگر شاگردانش را كه نتيجه نگرفته‌اند هم قبول مي‌كند؟ يا اصلا يك پرسش ساده ديگر. چرا تا قبل از اين‌كه كورش باقري بيايد فلان وزنه‌بردار موفق نبود؟ مربي‌اي داريــم كه مي‌گويد 50 سال سابقه دارد و شاگردان زيادي را تربيت كرده، اما فقط يكي از شاگردانش روي سكوي جهاني رفته است. پس بقيه آنها چرا موفق نبوده‌اند؟

منكر زحماتي كه مربيان شهرستاني مي‌كشند كه نيستي؟

به هيچ وجه! در شهرستان‌ها مربيان زيادي زحمت مي‌كشند و من از همه آنها ممنون هستم، اما نبايد اين را فراموش كرد كه براي رسيدن يك ورزشكار به قله قهرماني عوامل زيادي دخيل هستند. من مي‌گويم درصد بالايي از زحمات به گردن مربيان شهرستاني است، اما بعضي‌ها واقعا انصاف را كنار گذاشته‌اند و بيشتر به دنبال مطرح كردن خودشان هستند تا خدمت به جامعه وزنه‌برداري.

قبول داري آدم بلندپروازي هستي؟

بله! البته سعي مي‌كنم اين بلندپروازي را كنترل كنم، چون يك جايي آدم احساس مي‌كند بلندپروازي زياد هم مي‌تواند خطرناك باشد.

كسب چهار مدال تيم ملي وزنه‌برداري در المپيك توانست پاسخ خوبي براي اين بلندپروازي تو باشد؟

نه آن‌طور كه خودم انتظار داشتم. به نظرم كمي بدشانسي آوردم. البته شايد خواست خدا اين‌طور بوده تا براي المپيك بعدي بيشتر انگيزه داشته باشم. تيم من در المپيك لندن شانس گرفتن سه مدال طلا داشت. ما از اول روي كيانوش رستمي و بهداد سليمي به عنوان نفرات طلايي حساب مي‌كرديم و نواب نصيرشلال هم در شرايطي قرار گرفت كه مي‌توانست صاحب مدال طلا شود. روي نقره سجاد انوشيرواني از ابتدا حساب كرده بوديم، اما فكر مي‌كردم سعيد محمدپور هم روي سكو برود. سهراب مرادي هم بايد مدال مي‌گرفت. در مجموع كسب يك طلا، دو نقره و يك برنز هم نتيجه خوبي بود. ما در هيچ المپيكي اين تعداد مدال كسب نكرده بوديم، اما باز هم انتظار من بالاتر از اينها بود.

در تيمي كه چهار ورزشكارش مدال گرفتند و سعيد محمدپور با شايستگي از رسيدن به مدال محروم شد، چطور سهراب مرادي نتوانست مطابق انتظار وزنه بزند؟

سهراب بدشانس بود. براي او يك ماه مانده به المپيك مشكلي پيش آمد كه من در طول اين سال‌ها فقط يك نمونه مشابه ديگرش را ديده بودم. جالب آن‌كه خودم هم اين مشكل را تشخيص دادم. او در حين تمرين به من گفت مچ‌اش درد مي‌كند، ولي من احساس كردم دستش عفونت كرده است. ويروس از طريق پارگي كف دست وارد بدن سهراب شده و باعث عفونت مچ او شده بود. ما به كسي نگفتيم اما سهراب مرادي سه شب در بيمارستان بجنورد بستري شد و حتي كارش تا عمل جراحي هم پيش رفت، اما در نهايت از دكترها خواستيم با تزريق آنتي‌بيوتيك اين چرك را از دستش خارج كنند.

در المپيك انتخاب وزنه بدي هم داشتي كه بعد از آن فكرت را مشغول كرده باشد؟

در حين مسابقه نه! البته اگر الان به نتايج نگاه كنيم شايد خيلي‌ها بگويند وزنه 222 كيلويي براي انتخاب دوم حركت دوضرب سعيد محمدپور در دسته 94 كيلوگرم انتخاب خوبي نبوده است كه در جواب آنها هم بايد بگويم در حين مسابقه آن انتخاب هم انتخاب خوبي بود، چراكه حريف روس سعيد هنوز روي تخته نيامده بود و معلوم نبود چه وزنه‌اي را مي‌زند.

اين پرسش را از اين جهت پرسيدم كه شايد خيلي‌ها فكر كنند خود تو هم در المپيك سيدني چوب انتخاب وزنه‌هاي اشتباه را خوردي و با 120 گرم اختلاف وزن از رسيدن به مدال برنز محروم شدي.

پس در سيدني كسي را مقصر اين نمي‌داني كه از رسيدن به مدال برنز المپيك باز ماندي؟