به گزارش خبرنگار سياسي باشگاه خبرنگاران؛ طبق توافقي که در سال 2010 صورت گرفت، قرار بود کنفرانس "خاورميانه عاري از سلاح هستهاي" در دسامبر در کشور فنلاند برگزار شود که طبق آن کشورهاي خاورميانه دور هم گرد ميآمدند و درباره مسائل مرتبط با سلاحهاي هستهاي منطقه بويژه کلاهکهاي هستهاي رژيم صهيونيستي گفتگو کنند که در نهايت دولت آمريکا مانع برگزاري آن شد.
خاورميانه عاري از سلاحهاي هستهاي چيست و چه هدفي را دنبال ميکند؟
تاريخچه منطقه عاري از سلاحهاي هستهاي
طبق تعريف سازمان ملل، معاهده منطقه عاري از سلاح
هستهاي، توافقنامهاي است که گروهي از کشورهاي يک منطقه به طور آزادانه به وسيله يک معاهده
يا يک کنوانسيون متعهد ميشوند از توليد يا توسعه تسليحات هستهاي امتناع کرده و نبايد به دنبال آن باشند. اين مفهوم توسط مجمع عمومي سازمان ملل به رسميت شناخته شده است.
مناطق عاري از سلاح هستهاي در جهان
اکنون 5 منطقه عاري از سلاح هستهاي در جهان وجود دارند.
*معاهده تلاتلولکو Tlatelolco( منطقه آمريکاي لاتين و کاراييب)اين معاهده در سال 2002 اجرايي شد که شامل 33 کشور از قبيل آژانتين، برزيل، اکوادور، جاماييکا، مکزيک، پاناما، نيکاراگوئه، هوندوراس، هايتي، گواتمالا، پرو ، پاراگوئه، ترينيداد و توباگو، اروگوئه، ونزوئلا، گينه، کوبا، کاستاريکا، شيلي و غيره ميشود.
*معاهده راروتونگا Rarotonga ( اقيانوس آرام جنوبي)
اين معاهده در 11 دسامبر 1986 به طور رسمي ميان کشورهاي عضو امضا شد.
13 کشور از قبيل استراليا، نيوزيلند و غيره عضو آن هستند.
*معاهده بانکوک( جنوب شرق آسيا)
اين معاهده در 27 مارس 1997 به تصويب رسيد و 10 کشور برونئي، کامبوج، اندونزي، لائوس، مالزي، ميانمار، فيليپن، سنگاپور، تايلند و ويتنام عضو آن هستند.
*معاهده پليندابا Pelindaba ( آفريقا)
معاهده پليندابا در 15 جولاي سال 2009 به امضا رسيد. 28 کشور از قبيل الجزاير، بورکينافاسو، گينه، اتيوپيف کونگو، نيجريه، ليبريا، مصر،غنا ، سودان، سومالي از مهمترين کشورهاي عضو اين معاهده هستند.
*معاهده آسياي مرکزي عاري از سلاحهاي هستهاي
اين معاهده نيز در 21 مارس سال 2009 به وقوع پيوست و کشورهاي قزازقستان، قرقيزستان، تاجيکستان، ترکمنستان و
ازبکستان عضو آن هستند.
خاور ميانه عاري از سلاحهاي هستهاي
خاورميانه عاري از سلاحهاي هستهاي توافقنامهاي پيشنهادي است. تلاشهاي ايجاد چنين ناحيهاي از سال 1960 با اعلاميه مشترک مصر و ايران در سال 1974 آغاز شد که که بعدهها منجر به قطعنامه سازمان ملل مبني بر معاهده منع گسترش سلاحهاي کشتار جمعي در سال 1990 شد.
به گزارش وبسايت Armscontrol، در
سال 1989، سازمان بينالمللي انرژي هستهاي مطالعهاي فني انجام داد که محدوده خاورميانه عاري از سلاحهاي هستهاي را نشان ميدهد،
طبق اين مطالعه، از ليبي در غرب تا ايران در شرق و از سوريه در شمال تا يمن در
جنوب به علاوه تمام کشورهاي عضو اتحاديه عرب
و رژيم صهيونيستي در اين ناحيه قرار دارند.
به صورت مقطعي، پس از سال 1980، امکان اين
موضوع وجود داشته است، در صورتي که اگر تمام کشورهاي خاورميانه، سلاحهاي هستهاي را توليد و آزمايش نکنند شايد بتوان به قطعنامهاي در باب صلح و منطقه عاري از سلاح
هستهاي در خاور ميانه دست يافت.
در سال 1995، قطعنامهاي در سازمان ملل به تصويب رسيد که طي آن تمام کشورهاي عضو انپيتي و بويژه کشورهاي داراي سلاح هستهاي، همکاري خود را مبني بر افزايش تلاشها براي ايجاد خاورميانه عاري از سلاح هستهاي و ديگر سلاحهاي کشتار جمعي افزايش دهند.
بنابر اعلام eurodialogue، در ماه مه سال 2010، در اجلاس کشورهاي عضو معاهده انپيتي يا منع گسترش سلاحهاي هستهاي در سازمان ملل، درخواست شد تا کنفرانسي در سال 2012 مبني بر ايجاد خاورميانه عاري از سلاحهاي هستهاي و ديگر سلاحهاي کشتار جمعي برگزار شود.
در اکتبر سال 2011، فنلاند به عنوان کشور
ميزبان کنفرانس خاورميانه عاري از سلاحهاي هستهاي انتخاب و آقاي جاکو لاجاوا؛ سفير فنلاند در سازمان ملل عهدهدار پيگيري و آمادهسازي اين ميزگرد شد. او در
سال 2012 گزارشي از تلاشهاي خود ارائه کرد که طبق آن بيش از 100 بار با کشورهاي
خاورميانه، سازمانهاي بينالمللي و جوامع مدني در اين خصوص گفتگو کرد.
مفاد اين معاهده به اين شرح است:
+ ممنوعيت توليد سلاح هسته در سرزمينهاي اين معاهده
+ منع آزمايشات هستهاي
+ منع ريختن پسماندهاي راديواکتيو به دريا، زمين، رودخانه يا جزاير
+ خلع سلاح يا نابودي تسليحات هستهاي کنوني طبق مکانيزمهاي تاييد بينالمللي
+ منع حمله به تاسيسات هستهاي کشورهاي خاورميانه
+ همکاري با نظران سازمان بينالمللي انرژي هسته
اسراييل، موجب لغو کنفرانس توسط آمريکا
به گزارش آنتيوار، اين رويداد مهم به علت
نگرانيهاي آمريکا از اينکه متحد ديرينهاش در منطقه يعني رژيم اسرائيل به عنوان
تنها دارنده سلاح هستهاي در خاورميانه مورد انتقاد قرار گيرد، لغو شد.
ويکتوريا نولند، سخنگوي وزارت خارجه آمريکا با اشاره به رژيم صهيونيستي تصريح کرد: "ما از کنفرانسي که در آن هر
يک از کشورهاي منطقه تحت فشار قرار گيرند يا با انزوا روبهرو شوند حمايت نخواهيم
کرد.
بسیاری بر این باورند که رژيم اسرائيل بين ۲۰۰
تا ۴۰۰ کلاهک اتمي در اختیار دارد.
با اين وجود نولند، وضعيت کنوني در
خاورميانه را به عنوان علت برگزار نشدن کنفرانس خاورميانه عاري از سلاحهاي اتمي
عنوان کرد. اين کنفرانس قرار بود اواسط دسامبر در هلسينکي، پايتخت فنلاند برگزار
شود.
انگليس و روسيه به عنوان ديگر حاميان اين
کنفرانس مهم تاکيد کردهاند که تمامي کشورهاي منطقه بايد در اين نشست حضور يابند و
بر اساس گزارشها به نظر ميرسد خودداري رژيم اسرائيل از حضور در اين کنفرانس به
لغو آن منجر شده است.
،رژيم صهيونيستي هيچ يک از توافقنامههاي
نظارتي هستهاي بينالمللي به ويژه پيمان منع گسترش سلاحهاي اتمي (ان پي تي) را
نپذيرفته است و از صدور مجوز بازديد بازرسان آژانس بينالمللي انرژي اتمي از
تاسيسات هستهاي خود نيز خودداري ميکند.