از آغاز دومین دوره‌ جنگ‌ ایران و روسیه تا درگذشت پدر داستان نویسی نوین ایران

دستور «امام خمینی» (ره) در مورد عدم مذاکره با فرستاده کارتر درباره گروگان‌ها (1358 ش)
روز 13 آبان 58 (مطابق با چهارم نوامبر 79) لانه جاسوسی امریکا اشغال شد و در پی حمایت‌های رهبر انقلاب از دانشجویان دولت مهندس بازرگان دو روز بعد استعفا داد. امام خمینی استعفای دولت موقت را در حالی پذیرفت که انتظار نمی‌رفت و اعضای هیئت دولت انتظار داشتند که امام خمینی مانند دفعات قبل با استعفای آن‌ها مخالفت کند و آنان بدین وسیله دانشجویان را برای آزادی گروگان‌ها تحت فشار قرار دهند و امام خمینی ضمن قبول استعفای دولت، بجای معرفی دولت جدید، حکومت را تا تشکیل اولین مجلس شورا، به شورای انقلاب واگذار کرد و شورای انقلاب برخلاف دولت موقت یکدست نبود و مرکب بود از عناصر میانه رو، تندرو، روحانی و غیر روحانی. با کناره گیری دولت موقت و واگذاری امور به شورای انقلاب همه خوش بینی‌های دولت امریکا برای خاتمه گروگانگیری به یاس مبدل شد و امید به حل سریع مسئله را بر باد داد و بر اضطراب آن‌ها افزود. آن‌ها اینک در برابر سرسختی رهبری انقلاب قرار گرفته بودند.

اشغال شهر قزوین توسط سپاهیان روس در جریان جنگ جهانی اول (1294 ش)
در طول جنگ جهانی اول ایران عملا به عرصه تهاجم نظامی و سیاسی و تبلیغاتی نیروهای روس، انگلیس، آلمان و عثمانی تبدیل شده بود. انگلیسی‌ها و روس‌ها در این سال که سال آغازین جنگ اول جهانی بود، با رؤسای قبایل مراوده مستقیم داشتند، بر راه‌های اصلی کشور نظارت می‌کردند و در شهرهای شمالی و جنوبی ایران سربازخانه داشتند. در خرداد ۱۲۹۴ قوای روس به سوی تهران به راه افتادند و در ماه مرداد قوای انگلیس بوشهر را به اشغال خود درآوردند.

در ماه شهریور رئیسعلی دلواری در جریان مقاومت دلیرانه تنگستانی‌ها در برابر پیشروی نظامیان انگلیسی به شهادت رسید. نظامیان روس، ۱۷ آبان ۱۲۹۴ به قزوین رسیدند و تهران در آستانه اشغال قرار گرفت. نظامیان روس از یکسو پس از اشغال شهر کرج به سمت تهران به راه افتادند و از سوی دیگر ستون‌هایی از آن‌ها جداگانه از مرزهای شمالی کشور گذشته وارد شهر انزلی شدند.

شهادت «میثم تمار» از یاران مُخلص امام علی (ع) در کوفه (60 ق)
میثم تمار ابتدا غلام بود و توسط حضرت علی (ع) خریداری و آزاد شد. امام او را بسیار دوست داشت و احترام زیادی برایش قائل بود و میثم نیز متقابلاً علاقه‌ی شدیدی به حضرت داشت. میثم را به خاطر آن که خرما فروش بود، تمّار گویند. امام علی (ع) سال‌ها قبل از شهادت میثم، او را از چگونگی شهادتش آگاه کرده بود. او قبل از شهادت به همگان گفته بود که مولایش امام علی (ع) طرز شهادت او را به وی گفته است. حکام جور قصد داشتند به نحوی غیر از آن چه که امام فرموده بود، میثم را به شهادت برسانند ولی سرانجام طبق پیش‌بینی امام (ع) زبان گویای او را بریدند و این دوستدار آل علی (ع) به جرم حمایت آشکار از اهل بیت رسول اکرم (ص) و دوستی با آن‌ها، توسط عبیداللَّه ابن زیاد، حاکم کوفه به طرزی فجیع به شهادت رسید.

درگذشت نویسنده، محقق و مترجم معاصر، استاد «کریم کشاورز» (1365 ش)
استاد کریم کشاورز در سال 1279 ش در شهرستان رشت به دنیا آمد. وی پس از پایان تحصیلات خود، به عنوان یک نویسنده، محقق و پژوهشگر، در وادی قلم گام برداشت و تالیفات و مقالات متعددی از خود به جای نهاد. استاد کشاورز علاوه بر زبان‌های ترکی، روسی و فرانسه، با زبان‌های انگلیسی و عربی نیز آشنا بود. کشاورز سالیانی به تدریس زبان فارسی پرداخت و انجمن فرهنگی رشت را تاسیس نمود.

وی پس از چندی به تهران آمد و در کنگره نویسندگان، با بزرگان و ادیبانی همچون علی‌اکبر دهخدا، نیما یوشیج و محمدتقی بهار آشنا شد. استاد کشاورز همچنین علاوه بر نویسندگی، به کار ترجمه نیز می‌پرداخت و در طول هفتاد سال فعالیت در عرصه تالیف و ترجمه، آثار بسیاری را از روسی و فرانسوی به فارسی ترجمه کرد که اسلام در ایران، کشاورزی، مناسبات ارضی ایران در عهد مغول، گیلان و هزار سال نثر پارسی در پنج جلد، را می‌توان نام برد. این محقق معاصر سرانجام در هفدهم آبان 1365 ش در 86 سالگی در تهران بدرود حیات گفت.

با فرا رسیدن شهریور 1320 ش، حیات ادبی جمالزاده شروع شد و چند داستان از او در تهران به چاپ رسید. نخستین کتاب وی  «یکی بود، یکی نبود» نام داشت. گنج شایگان، صحرای محشر، خاک و آدم و دشمن ملت و... از جمله کتاب‌های جمالزاده است که در نتیجه آن‌ها، از او به عنوان پدر داستان‌نویسی ایران یاد کرده‌اند. سرانجام محمدعلی جمالزاده در حالی که در حدود نود سال در اروپا می‌زیست ولی همیشه قلبش برای وطن می‌تپید، در هفدهم آبان 1376 پس از عمری طولانی در 106 سالگی درگذشت و در ژنو به خاک سپرده شد.