خانه تاریخی ملک ثابت از خانههای تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی است که به دلیل معماری بی نظیر و متعلق به دوران صفویه ارزش تاریخ یافته اما این خانه در چند قدمی اداره کل میراث فرهنگی یزد در آستانه فروپاشی است.
خانه تاریخی ملک ثابت که به شماره 24429 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، یادگاری از دوران صفویه به شمار می رود و به دلیل معماری بی نظیر و هنرمندانه مورد توجه قرار گرفت و در این فهرست به ثبت رسید.
این خانه تاریخی که درست روبروی مسجد حظیره واقع شده و از حیاط این خانه، مناره های مسجد حظیره قابل مشاهده است، در چند قدمی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد قرار گرفته است.
این همجواری اما تاثیری در رسیدگی به این بنا نداشته و خانه تاریخی ملک ثابت به رغم ارزش و قدمتی که دارد، در حال فروپاشی کامل است.
قسمت های بسیاری از این بنای ارزشمند، به تلی از خاک تبدیل شده و برخی از دیوارهای آن فرو رویخته است.
خانه تاریخی ملک ثابت این روزها به جای اینکه محلی برای تفریح گردشگران و توریستها باشد، به محلی امن برای معتادان و اراذل و اوباش تبدیل شده و وجود سرنگ های بسیار و ... حاکی از این واقعیت تلخ دارد.
گرچه میراث فرهنگی یزد معتقد است بسیاری از خانه های قدیمی یزد ارزش تاریخی ندارند اما به طور قطع خانه ای که در فهرست آثار ملی ثبت شده، تاریخی است و نباید پس از ثبت اینگونه به حال خود رها شود.
از میان ده ها و شاید صدها خانه تاریخی که در استان یزد قرار دارد، به جز چند مورد محدود، تقریبا همه خانه های تاریخی به سرنوشت خانه ملک ثابت دچار هستند و در برخی مناطق این خانه ها به محل نگهداری احشام تبدیل شده اند که نمونه های آن در عقدا، مهریز، یزد و ... قابل مشاهده است.
بر بام خانه تاریخی ملک ثابت که بایستید، با تعداد قابل توجهی از خانه های قدیمی یا تاریخی مواجه می شوید که اغلب آنها وضعیت نامساعدی دارند که در گزارشهای بعدی به آنها نیز پرداخته خواهد شد./س