وحشتناک‌ترین بیماری بشر از کجا پیدا شد؟

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران کرمانشاه

محققان انواعی از شامپانزه های مختص قاره افریقا را یافته اند که منبع سرشاری از ویروس ایدز بشمار میروند. یک نوع این شامپانزه ها "پان گلودیت” است و دارای ویروس SIVcpz میباشد که ویروس HIV1 از آن بوجود آمده، نوع دیگر شامپانزه بنام "سوماتی مانگابه” است و ویروس SIVsm را در خود حمل میکند که ویروس دیگر ایدز با نام اختصاری HIV2 از آن بوجود میاید. 

اینکه چگونه این ویروس از طریق میمون به انسان انتقال داده شده بحثهای زیادی وجود دارد اما محتمل ترین آن مصرف گوشت این حیوانات بعنوان یک منبع سرشار از پشکار این حیوانات همواره با خونریزی همراه بوده و شکارچیان اغلب بوسیله شکارهای خود زخمی میشدند، سپس گوشت شکار بصورت خام و یا نیم پخته مصرف میشده است، تمامی این عوامل موجب انتقال ویروس ایدز به انسان شد.

دانشمندان براین عقیده هستند که با وجود رایج بودن ویروس ایدز در افریقای مرکزی مردم آن نواحی از بین نمی رفته اند زیرا HIV به آن درجه از کمال نرسیده بود تا بتواند سیستم دفاعی ارگانیسم انسان را نابود سازد، این توانایی مهلک با گذشت زمان دراثرجهش وراثتی (موتاسیون ) حاصل شده است. بدین ترتیب این ویروس موفق شد تا بابهره گرفتن ازسلولهای دفاعی (ایمن سازنده ) به تکثیر و تولید خود بپردازد. 

علت اشاعه ویروس ایدز به خارج از افریقا و توسعه آن بدنیای غرب و سپس دیگر نقاط دنیا پدید آمدن راههای ارتباطی و سهولت رفت و آمد در بین قاره ها و کشورهاست. 

درگذشته بیماری ایدز نوعی بیماری محلی یا آندمی محسوب میشد، اما متاسفانه امروزه با انتشار وسیع آن به اقصی نقاط جهان ” ایدز” مبدل به یک اپیدمی ( بیماری همه گیر ) گشته است. گرچه این بیماری از دیر بازدر افریقا وجود داشته است و قدمت یکی ازویروسهای هم ریشه آن به سال 1931 میلادی ( 1310 هجری شمسی ) برمیگردد. با اینحال نمیتوان تاریخ دقیقی برای آن قائل شد در نتیجه مبدا آنرا تاریخی بنا میگذاریم که اولین بیمار شناخته شده براثرآلودگی به HIV جان سپرد، اولین مبتلای شناخته شده در دنیای مدرن مردی امریکایی بود که در سال 1952 میلادی (1331 ه.ش ) درگذشت.

پزشکان ایالات متحده برای نخستین بار شیوع یک اختلال عجیب مربوط به ناکارآیی در دستگاه ایمنی بدن انسان را در 1981 تشخیص دادند. سه سال بعد، محققان در انستیتو پاستور پاریس و موسسه ملی سرطان در واشنگتن ویروس ناتوان کنندۀ دستگاه ایمنی انسان (HIV) را جداسازی و قرنطینه کردند. HIV از هنگامی که برای نخستین بار شناسایی شده تا کنون جان میلیون ها نفر را گرفته است. هرچند علاجی برای آن یافت نشده، درمان های ضد چرخه ویروسی در طول سال ها پیشرفت کرده اند.

تا دهه نود قبل هیچکس درک درستی از علائم این بیماری نداشت و فقط محدودی پزشک و متخصص آن هم فقط درحد چند احتمال می دانستند جریان از چه قرار است و این بلای سیاه اصلاً چیست.

در سال 1983، دانشمندان توانستند یک رتروویروس را در این بیماران کشف نمایند و نام آن را ویروس نقص ایمنی انسان یا به اختصار اچ آی وی(HIV) گذاشتند. این ویروس یکی از مرگبارترین رتروویروسهایی است که تا کنون در انسان کشف شده است، از طریق خون وترشحات بدن انتقال می یابد. این ویروس همچنین میتواند در بعضی از مثل گوسفندان، میمونها وبزها، بیماری ایجاد نماید.

اچ ای وی در نهایت منجر به ایدز می شود که مرحله آخر عفونت اچ آی وی می باشد. دانشمندان در سال 1984 ارتباط بین اچ ای وی و ایدز را کشف کردند. شایع ترین را اصطلاحاً به نام اچ ای وی یک(HIV-1) میشناسند که در سال 1984 کشف شد. شکل دیگر این ویروس که در سال 1986 در غرب افریقا کشف شد را اچ ای وی دو (HIV-2) نامگذاری کرده اند. روشهای شناسایی این ویروسها، پس از مدتی ابداع وتوسعه یافت.

از شواهد بدست آمده چنین به نظر میرسد که HIV-1 ابتدا در نوعی از شامپانزه ها به نام پان تروگلودیت ها(Pan Troglodytes)وHIV-2 در نوعی ازمیمونها به نام سوتی مانگابی ها(Sooty mangabeys) وجود داشته است. وتحقیقاتی که بر روی ساختمانه شکلهای اولیه اچ آی وی انجام میشود ممکن است به دانشمندان کمک نمای که متوجه شوند که چگونه این ویروس جهش یافته وبه شکلهای امروزی دیده میشوند تبدیل شده است.فهمیدن چگونگی این جهش ها به ایجاد روشهای آزمایش ودرمانی بهتری گردد./س.