به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران خوزستان؛چاقوکشی، درگیری و زدوخورد، پرتاب نارنجک، شکستن صندلی، حرمت‌شکنی‌ها و توهين به نوامیس بازیکنان و مربیان، تنها نمونه‌هايی از ناهنجاری‌های موجود در ورزشگاه‌های ما هستند كه به نظر مي‌رسد كم‌بودن فضاهای تخلیه هیجانات نقش تعیین‌کننده‌ای در بروز چنین حرکات غیراخلاقی از سوي تماشاگران دارد. اگر جوانان كه بخش عمده‌اي از تماشاگران هستند، هیجانات خود را در فضاهایی غیر از استادیوم‌ها تخليه كنند، كار به جايي نمي‌رسد كه بخواهيم هيجانات نا به جاي آن‌ها را در ورزشگاه‌ها سركوب كنيم.
از سوي ديگر فراهم نبودن شرايط براي ديدن بازي و نحوه حضور تماشاگر در ورزشگاه، تاثير زيادي در نوع رفتار وي دارد. ساعت‌ها انتظار پشت درهای بسته، نبود امکانات رفاهي، برخورد نامناسب مسوولان برقراركننده امنيت، وجود احساس ناامني و... ازجمله مواردی هستند که تماشاگر را تحت فشار قرار مي‌دهند و باعث می‌شوند او با کوچکترین اتفاقي، عکس‌العمل‌های غیرمتعارفی از خود نشان دهد تا از اين طريق فشار وارده بر خود را تاحدي تخليه كند. بنابراين نياز است كه اقدامات لازم برای آرامش تماشاگر و كاهش فشار رواني آن صورت گيرد.
نمونه‌اي از اين ناهنجاري‌ها در ديدار فولادخوزستان و پرسپوليس تهران اتفاق افتاد جايي كه حسين فركي يكي از مربيان با اخلاق كشورمان با پرتاب يك شي از سوي يكي از تماشاگران مجروح شد و اگرچه به گفته عزیز صادقی، مسوول كميته برگزاري مسابقات هيات فوتبال خوزستان «براي این ديدار تدابير شديد امنيتي انديشيده شده بود» ولي از نقطه‌اي كه انتظارش نمي‌رفت اين شي پرتاب شد تا متوجه شويم كه براي برقراري امنيت بايد اقدامات بهتري صورت گيرد.
بهزادی، رییس کمیته انضباطی هیات فوتبال خوزستان هم با اشاره به اين اتفاق، بر لزوم انجام اقدامات فرهنگي در باشگاه‌ها تاكيد كرد و گفت: باشگاه‌ها یا کلمه فرهنگی را به دنبال خود نکشند یا به آن توجه بیشتری کنند و آن را سرلوحه کارهاي خود قرار دهند. ما باید به صورت مستمر راه‌کارهای فرهنگی ارایه دهیم تا با بالارفتن فرهنگ مردم بتوانیم ناهنجاری‌ها را به حداقل برسانیم. معتقدم تا زمانی‌که مشکلات فرهنگی وجود دارد ناهنجاري‌ها غيرقابل حل است.
سعيد ارشم، دکترای رفتار حرکتی نيز معتقد است در زمينه مدیریت ورزش، مدیریت اماکن ورزشی، مدیریت ورزشکاران و فضای سالن‌ها پیشرفت خوبی داشته‌ايم اما درخصوص تماشاگران آن گونه که باید کار نشده است.
ارشم به راه‌كارهاي به كار گرفته شده در برخی کشورها براي کنترل هواداران اشاره و توضيح‌داد: در کشورهای پیشرفته چند راه‌کار اساسی تعیین شده که یکی از آن‌ها جلب اعتماد هواداران است. هدف اصلی از عملي‌كردن اين راه‌کارها اين است که تماشاگران برخلاف چیزی که ما فکر می‌کنیم كه ممکن است موجب درگیری شوند، آن‌ها را با یکدیگر ادغام كنيم.
وی با بیان این‌که پرخاشگری تماشاگران در کنار خانواده به حداقل می‌رسد، به راه‌كار ديگري اشاره كرد و گفت: حضور خانواده در به حداقل رساندن مشاجرات تاثیر زیادی دارد. در کشورهای خارجی خانواده‌ها سعی می‌کنند فرزندان خود را در چنین محیط‌هایی کنترل کنند تا از بروز احتمالی پرخاشگری و حوادث، تا اندازه‌ای جلوگیری شود.
به اعتقاد اين دکترای رفتار حرکتی اگر در جامعه‌ای گزینه‌های مختلفی برای تفریح وجود نداشته باشد و تنها گزینه برای تفریح، تماشای یک بازی فوتبال باشد، تمام تمرکز به سمت آن بازی می‌رود و انرژی افراد تنها در آن زمینه آزاد می‌شود. یک تماشاگر اگر علاقه‌مند به چند رشته و یا تیم‌های مختلف باشد در صورت شکست یکی از آن‌ها می‌تواند افکار منفی خود را با پیروزی تیمش در دو رشته‌ی دیگر به حداقل برساند
.ارشم با بیان این مطلب که بعد فرهنگی در فوتبال ما کمرنگ است، ادامه‌داد: در کشورهای خارجی علاوه بر بازی‌ها، جشن‌ها و برنامه‌های متعددی برای هواداران برگزار می‌شود و اين عاملي براي اشراف بيشتر روي هواداران است بنابراين بهتر است كه ما نيز در اين زمينه اقداماتي را براي هواداران خود انجام دهيم اگرچه نسبت به سال‌های گذشته در اين زمينه شرایط‌مان بهتر شده است.
اگرچه فرهنگ هر خانواده در نوع برخورد افراد آن تاثيرگذار است اما نبايد نوع رفتار بازيكنان، مربيان و مديران را در بروز ناهنجاري‌هاي تماشاگران و همچنين كنترل آن ناديده گرفت.
ارشم نيز با تاييد اين مطلب، رفتار مربيان و بازيكنان را در نوع برخورد هواداران بسيار تاثيرگذار دانست و افزود: مربیان و بازيكنان با رفتار مناسب خود نقش مهمی را در این بین ایفا می‌کنند و مي‌توانند در کنترل رفتار هوادار موثر باشند.
وي از ديگر راه‌های به حداقل رساندن درگیری بین هواداران و خشونت و پرخاشگری روی سکوها را خروج تماشاگران به جاي يك در از چند در دانست و توضيح‌داد: با کمترشدن تماس بدنی، خشونت‌ها به حداقل می‌رسد؛ ازدحام تماشاگر در یک جا همیشه مشکلاتی را به دنبال داشته و اگر پارکینگ‌ها را نیز به صورت پراکنده و دور از محل بازی قرار دهند هم، می‌توان بروز خشونت‌ها را كاهش داد.
در اين ميان بعضي‌ها معتقدند كه برخي از رفتارهاي هواداران برنامه‌ريزي شده است و طراحان آن ليدرها هستند.
در اين زمينه طاهری، رییس کانون هواداران باشگاه فولادخوزستان مي‌گويد: خیلی‌ها بحث لیدریسم را پیش می‌کشند و می‌گویند لیدرهای یک باشگاه این اتفاقات را هدایت می‌کنند ولی من با 11 سال سابقه در کانون هواداران، نظرم عکس این است زيرا خیلی آسان با یک برنامه مدون می‌توان لیدرها را کنترل، سازماندهی و هدایت کرد.
وی ادامه‌داد: مشکل ورزشگاه‌های ما لیدرها نیستند بلکه نسل جدیدی است که به استادیوم‌ها اضافه می‌شوند. مشکل اساسی ما فرهنگی است که این نسل از کوچه و بازار با خود به همراه می‌آورند، مشکل ما بچه‌های بین 15 تا 17 سال هستند که در اوج هیجان بوده و فشارهای خانواده و جامعه باعث می‌شود آن‌ها این هیجانات را در ورزشگاه‌ها تخلیه کنند.
در حال حاضر يكي از مشكلات در اين زمينه نبود ارتباط دوطرفه بين باشگاه و تماشاگر است؛ زماني كه اين دو بخش در تعامل با يكديگر باشند، به يكديگر اعتماد كرده و در نتيجه ناآرامي‌هاي روي سكوها به حداقل مي‌رسد.
رییس کانون هواداران باشگاه فولادخوزستان در اين زمينه مي‌گويد: کنترل این هواداران کار عظیمی است و تنها از عهده برخي افراد برنمی‌آید. هواداران نیاز به همایش‌های متعددی دارند و باشگاه‌ها در طول سال باید دو یا سه همایش در سطح محلات و شهرها برگزار کنند و با دعوت از کارشناسان مجرب درخصوص مسایل اخلاقی و برنامه‌های روز دنیا به هواداران آموزش‌های لازم را بدهند.
وي خاطرنشان‌کرد: وقتی تماشاگر احساس کند یک رابطه صمیمی با باشگاه خود برقرار کرده است، مسوولیت‌پذیرتر می‌شود. اکنون همه راه را اشتباه می‌روند و با هر اتفاقی، 10 یا 20 لیدر را گرفته و اخراج می‌کنند ولی این مسایل به باشگاه‌ها ربطی ندارد و نیاز به برنامه‌ریزی دقیق‌تری دارد.
طاهري ادامه‌داد: به نظر من همان‌گونه که با پخش انیمیشن از رسانه ملي، قواعد راهنمایی و رانندگی به عموم آموزش داده مي‌شود، در این خصوص نیز می‌شود فرهنگ استادیوم‌نشینی را توسعه داد. البته ما نیز به عنوان یک مسوول وظیفه داریم محیط استادیوم را آرام کنیم زيرا از موارد عمده‌ای که هواداران را عصبی و متشنج می‌کند، موانع ورودی استادیوم‌ها، خرید بلیط و نبود امكانات رفاهي و مشكلات ديگري است كه باعث می‌شود به مغز آن‌ها فشار وارد شود و زمانی این فشار به انفجار تبدیل می‌شود که داور بد سوت می‌زند و یا تیمش گل می‌خورد.
همچنين اسماعيل عامري‌گلستان، رييس هيات فوتبال خوزستان فرهنگ‌سازي از طريق رسانه‌ها را در اين زمينه بسيار تاثيرگذار دانست و گفت: رسانه‌ها به خصوص صدا وسيما بايد درخصوص فرهنگ‌سازي در ورزشگاه‌ها تبليغات گسترده‌اي انجام دهند.
وي در پاسخ به اين سوال كه باشگاه‌ها به عنوان باشگاه‌هاي فرهنگي چه وظيفه‌اي را براي ساماندهي هواداران دارند؟ گفت: متاسفانه باشگاه‌هاي ما اكنون در زمينه‌ي فرهنگي عملكرد ضعيفي دارند و در فوتبال كشورمان اقدام فرهنگي غريب مانده است.
عامري‌گلستان معتقد است فوتبال تنها رشته‌اي است كه در آن مشخص نيست كه در پايان تيم قدرتمند يا تيم ضعيف پيروز است به همين دليل بايد به هواداران بگوييم كه هدف برد و باخت نيست بلكه انسانيت مهم است.
اگرچه ناهنجاري‌هاي روي سكوها موضوع جديدي نيست و هميشه فوتبال ما گريبان‌گير آن بوده است اما متاسفانه راه‌كاري اساسي براي رفع آن انجام نشده و برخي اقدامات نيز مقطعي و مسكن‌وار بوده است و ديگر، راه‌كارهايي مثل محروم‌كردن تماشاگران هم جواب نمي‌دهد. به هر حال به نظر می‌رسد اگر ناهنجارهای روی سکوها جدی گرفته نشود و اقداماتي براي كنترل آن انجام نشود، تبعات فرهنگی و حتی اقتصادی زیان‌باری به همراه خواهد داشت./س