به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران کرمان:
به محض این‌كه دستش كمی گزگز می‌كند یا چشم‌هایش سیاهی می‌رود، می‌ترسد و می‌گوید: «حتماً ام‌اس گرفته‌ام». ضعف و بی‌حسی اندام‌ها نیز برای او برابر است با بیماری ام‌اس و این بیماری هم یعنی پایان زندگی فعال و پویا.
ام اس (multiple sclerosis) چیست؟
بیماری
ام.اس (مولیتپل اسکلروزیس) یکی از شایعترین بیماریهای سیستم اعصاب مرکزی (مغز و
نخاع) است و در اثر تخریب غلاف میلین ایجاد می شود. میلین غلافی است که فیبرهای
عصبی را احاطه می کند و در انتقال سریع امواج عصبی نقش بسیار مهمی دارد. در حالت
طبیعی با وجود این غلاف امواج عصبی به سرعت منتقل شده و موجب توانایی بدن در ایجاد
حرکات هماهنگ و موزون میگردند.
در بیماری ام.اس این غلاف عصبی به تدریج تخریب می شود و بدین ترتیب امواج عصبی از
مغز به خوبی منتقل نمی شود و علایم مختلف بیماری ام.اس ظاهر می شود. این بیماری
مسری نبوده و از دسته بیماریهای ارثی هم محسوب نمیشود، اما نقش ژنتیک در ایجاد آن
تایید شده است. در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما شیوه
های درمان موجود در تغییر سرعت روند بیماری مؤثر هستند.
علائم و مشکلات شایع در ام اس
تظاهرات و سیر بیماری ام اس از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. چشم‌ها نیز معمولا اولین و شایعترین عضو درگیر هستند، قدرت بینایی نیز معمولا در اشخاصی كه درگیری چشمی داشته‌اند تا حدی كاهش می‌یابد. اندام‌های دست و پا نیز ممكن است دچار مشكلات حسی و حركتی شوند مثل احساس كرختی، به خواب رفتگی یا سوزن سوزن شدن، اشكال در راه رفتن و حركات اداری دیگر را می‌توان نام برد. گوش‌ها گاهی دچار مشكلاتی نظیر وزوز یا كاهش شنوایی می‌شوند. احساس نیاز مكرر به دفع ادرار، بند آمدن و احتباس ادرار، بی‌اختیاری در دفع ادرار و بالاخره كاهش میل و توانایی جنسی از مشكلاتی هستند كه در دستگاه ادراری - تناسلی بیماران به وجود می‌آیند. از دست دادن تعادل هنگام راه رفتن خصوصا در تاریكی ممكن است به خاطر درگیری مخچه باشد به جزء این موارد می‌توان به مشكلاتی نظیر تمركز حواس و گاهی بی‌حواسی، اضطراب، افسردگی، احساس درد در ماهیچه‌ها، اشكال در سخن گفتن، اشكال در اجابت مزاج اشاره كرد.
انواع ام اس
شاید بتوان گفت دو بیمار ام اس را نمی‌توان یافت كه چگونگی شروع و ادامه بیماریشان شبیه هم باشد ولی در كل بیماری ام اس را می‌توان به چهار دسته اصلی تقسیم كرد:
1.ام اس خوش‌خیم ( Benign MS ) كه در این نوع فقط تعداد كمی حمله رخ می‌دهد كه این حملات نیز معمولا با بهبودی كامل همراه است. این نوع ام‌اس در طی زمان بدتر نمیشود و معمولا موجب هیچ ناتوانی ماندگاری نخواهد شد.
2.نوع عود كننده و فروكش یابنده ( Relapsihg Remitting MS ) كه اكثر مبتلایان بیماریشان را با همین نوع آغاز می‌كنند و به این صورت است كه در آنها هر حمله بیماری، یك دوره آرام در پی دارد كه بیماران در این مدت مشكلی ندارند، حمله‌ها نیز معمولا غیر قابل پیش‌بینی‌اند.
3. نوع پیشرونده ثانویه ( Secondary Progressive MS ) ، این دسته می‌توان ادامه نوع قبلی دانست یعنی پس از چندین سال حمله و آرامش بیمار به حدی می‌رسد كه بدون وجود دوره‌های واضحی از حمله با گذشت زمان ضعیف‌تر می‌شود.
4. نوع پیشرونده اولیه ( Primary Progressive ) در این نوع بیماری هرگز حالت‌های عود یا فروكش را ندارند و از همان حالت ممكن است هر زمانی متوقف شود یا همچنان بدتر شود.
مواد غذایی مضر برای بیماران MS
غذاهای چرب خصوصاً گوشت های چرب و تمام چربی های حیوانی ، فرآورده های لبنی پرچرب، سس های مایونز و تمامی سس های دارای چربی زیاد ، غذاهای بسیار شیرین ، كیك ، بیسكوئیت ، شیرینی و آب نبات ، غذاهای حساسیت زا مثلتخم مرغ ، شیر ، سیب زمینی ،گوجه فرنگی ، بادمجان ، مخمر ،نان گندم ، شكر، برخی از میوه ها ( بسته به واكنش بیمار ) ، مواد غذایی با رنگ های افزودنی مثل نوشابه ها یا با مواد نگهدارنده مثل كنسروها ، ادویه ، تمام میوه ها و سبزی هایی كه خوب شسته نشده اند یا با افزودن مواد شیمیایی رشد کرده اند که مواد باقیمانده روی آنها می تواند سمی و حساسیت زا باشد، قهوه ، الكل ، كولا وچای نیز برای بیماران ام اسی مضر است.
مواد غذایی مفید برای بیماران MS
اسيد چرب امگا 3
در بدن بيماران MS ، اسيد چرب امگا 3مقدار کم ديده شده است. برخي تحقيقات نشان مي دهد که امگا 3 مي تواند در بهبود علائم بيماري MS مفيد باشد.
اسيد چرب امگا 6
اين اسيد چرب نيز در بدن بيماران MS ممکن است کم باشد، ولي در مردمي که در کشورهاي صنعتي زندگي مي کنند، اين اسيد چرب زياد ديده شده است.
به بيماران MS پيشنهاد مي شود که روغن دانه کتان ( Flaxseed oil) را مصرف کنند، زيرا منبع خوبي از اين اسيد چرب است.
ويتامين B12
آزمايشات نشان داده است که ميزان ويتامين B12 در مايع مغزي- نخاعي بيماران MS کم است، در حالي که در خون اين افراد، مقدار اين ويتامين طبيعي مي باشد.
افرادي که کمبود ويتامين B12 دارند، دچار خستگي، افسردگي و کمبود حافظه مي شوند.
ويتامين B12 وظيفه نگهداري از غلاف ميلين (غلاف در برگيرنده ي سلول هاي عصبي) را بر عهده دارد و کمبود ويتامين B12 باعث تخريب غلاف ميلين مي گردد. اگر کمبود جدي باشد، تخريب مغز روي مي دهد و علائم MS مشاهده مي گردد.
ويتامين D
ويتامين D نيز براي بيماران MS مفيد مي باشد.
کمبود اين ويتامين منجر به شکستگي استخوان ها مي شود که اين شکستگي در اين بيماران بسيار ديده مي شود.
تحقيقات نشان داده است که کمبود اين ويتامين موجب تشديد و بدتر شدن علائم بيماري MS مي گردد، درحالي که دادن مکمل به اين بيماران، منجر به کاهش علائم بيماري مي شود.
سلنيوم
سلنيوم يک عنصر معدني ضروري است. اين عنصر يک آنتي اکسيدان مي باشد. در برخي تحقيقات به اين نتيجه رسيده اند که استرس ايجاد شده به وسيله راديکال هاي آزاد موجود در بدن، مي تواند بيماري MS را به وجود آورد.
مشاهده شده که در بيماران MS ، ميزان سلنيوم موجود در خون کم مي باشد. از اين نظر سلنيوم نيز براي بيماران MS مفيد مي باشد.
منابع غذايي سلنيوم عبارت است از: ميگو - ماهي (سالمون و تن(- سير- گردو- تخمه آفتاب گردان- غلات- مخمر - جوانه گندم.
برخی داروها به صورت رایگان در اختیار بیماران ام اس قرار می گیرد
علی شمسی نیا مدیر عامل موسسه خیریه ثامن الحجج استان کرمان در مصاحبه با خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: بیماران ام اس با توجه به تجویز پزشکان متخصص داروهای متفاوتی استفاده می کنند که داروهای داخلی به صورت رایگان در اختیار بیماران قرار می گیرد.
وی اظهار داشت: حدود60 درصد از داروهای این بیماران خارجی می باشند که هزینه تهیه این داروها برای خانواده ها سنگین می باشد وآنها را با مشکلات فراوانی مواجه می کند.
شمسی نیا افزود: بعضی از بیماران ماهانه تا 4 میلیون ریال هزینه پزشک و دارو می دهند که در این جا از مسئولین استان تقاضا می شود که پیگیری ای در این زمینه داشته باشند.
وی تصریح کرد: حدود80 درصد از خانم ها و20 درصد از آقایان دچار این بیماری می شوند./س
گزارش از : وحیده ایرانپور