تئاتر خیابانی در دوران سرکشی!

ابوذر چهل اميراني کارگردان تئاتر خیابانی در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: نمی دانم چه بلایی سر تئاتر خیابانی آمده که عده ای دایه بهتر از مادر شده اند و برداشت های شخصی از مسائل می گیرند.
ابوذر چهل امیرانی در ادامه افزود: یادداشت هایی که از بنده با عناوین «تئاتر خیابانی درسراشیبی سقوط» و «تئاتر خیابانی زیرتیغ آمارهای غلط» در بخش فرهنگی باشگاه خبرنگاران منتشر شد، دغدغه ها و مشکلاتی بود که از سوی اعضای کانون نمایشگران خیابانی به ما اعلام شده و خود را به عنوان نماینده آن ها، موظف به انعکاس مشکلات مطرح شده دانستم، اما نمی دانم چرا برخی از دوستان موضوعات مطرح شده در این یادداشت ها را به خود نسبت داده و سعی در بی گناه نشان دادن خود دارند.
دارنده رتبه نخست بازیگری و مقام اول نویسندگی بخش نمایش های خیابانی بیست و دومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر ادامه داد: بارها از مسئولان دفتر تئاتر خیابانی برای رفع مشکلات و دغدغه هنرمندان و گروه های تئاتری درخواست همکاری کرده و از آن ها برای شرکت در جلسات عمومی کانون دعوت کردیم، اما نتیجه ای حاصل نشد و به همین دلیل، نسبت به انعکاس موضوعات از طریق سایت باشگاه خبرنگاران پرداختیم. نتیجه هم همانطور که می بینید، دلخوری عده ای از افراد از بنده شده که سعی در پنهان کاری مسائل و نشان دادن مدیریت مناسب مسئولان این دفتر دارند و در حقیقت، دایه بهتر از مادر شده اند؛ افرادی که تلاش می کنند موضوعات مطرح شده در این یادداشت ها را مسئله شخصی بنده عنوان کرده و به معضلات نمایشگران خیابانی سرپوش بگذارند.
وی که از سومین جشنواره تئاترماه موفق به کسب رتبه نخست بازیگری شده، افزود: اگر عده ای از دوستان فکر می کنند تئاتر خیابانی با اجرای مداوم نمایش ها در محوطه تئاتر شهر به دوران طلایی رسیده، برای آن ها بسیار متاسفم. تئاتر خیابانی کشور ما در حال حاضر با مشکلاتی مواجه است که برخی مسئولان حتی اجازه بیان آن ها را به ما نمی دهند. در این بخش از تئاتر، مدیریت ضعیف و برنامه ریزی نامناسب حاکم شده و عده ای از افراد و گروه ها، از آب گل آلود ماهی می گیرند و فقط به منافع شخصی خود توجه دارند. بنده هم بارها اعلام کرده ام که تئاتر خیابانی به جایگاه خوبی دست یافته است. معاون محترم امور هنری وزیر ارشاد گام های موثری در این بخش برداشته و مدیر دفتر تئاتر خیابانی هم در تداوم اجرای نمایش های خیابانی و افزایش بودجه آن تلاش زیادی کرده، اما برخی از گروه ها و افراد قدیمی با سیاست ها و غرض ورزی تعدادی از مسئولان کنار گذاشته شده اند.
بهترین بازیگر اولین جشنواره تئاتر خیابانی فصل رهایی بااشاره به این موضوع که در این مطلب به گوشه گیری و کم کاری محکوم شده افزود: دوستانی که این حرف را می زنند، درست می گویند؛ چرا که همیشه خود را تافته جدا بافته از دیگران می دانند و حتی رغبت دیدن آثار گروه های دیگر را ندارند. نمی دانم گوشه گیری و کم کاری از نگاه این دوستان چه معنایی دارد و چطور به این نتیجه رسیده اند. این افراد فکر می کنند حضور نداشتن من و دیگر هنرمندان قدیمی در اجراهای عمومی نشان از کم کاری و گوشه گیری ما دارد، اما باید به اطلاع آنها برسانم که بنده فقط در کمتر از یکسال گذشته، موفق به کسب 2 رتبه اول بازیگری شده ام. آبان ماه سال گذشته در هشتمین جشنواره سراسری تئاترماه، در 4 نمایش حضور داشتم و رتبه اول بازیگری را گرفتم. در نخستین جشنواره انتظار هم، همین عنوان را کسب کردم و 2 نمایش هم در سیزدهمین جشنواره سراسری تئاتر مقاومت داشتم.
چهل امیرانی ادامه داد: در این مطلب، دایه داران فعلی تئاتر خیابانی عنوان کرده اند که ما دفتر تئاتر خياباني را با بانك اشتباه گرفته ایم. هیچ کس ادعا نکرده که این دفتر به صورت مستقیم مبالغی در جیب عده ای خاص ریخته است، اما تصمیم گیرنده اصلی برای صرف بودجه تئاتر خیابانی بوده است. دغدغه من هم همین است. این بودجه ها در جاهایی صرف می شود که شائبه های بسیاری دربین افراد و گروه ها به راه انداخته و وقتی درباره این موضوع صحبت می کنیم، برداشت های شخصی و نادرست از حرف های ما می گیرند.
این بازیگر تئاتر خیابانی که مورد تقدیر هیئت داوران بیست و هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر قرار گرفته، افزود: در مطلب تئاتر خیابانی دوران طلایی را سپری می کند، مصاحبه شونده به دفاع از عملکرد مدیر دفتر تئاترخیابانی پرداخته و مطالبی عنوان کرده که مشابه حرف های این مسئول در جاهای دیگر است. گویی ایشان وکیل مدافع مدیر دفتر تئاترخیابانی شده اند و سعی دارند با صحبت درباره فعالیت های خود، عملکرد این مسئول محترم را ارزنده نشان دهد.
چهل امیرانی درباره ادعای این کارگردان تئاتر که صحبت از فعاليت مداوم گروه هاي شهرستاني در مراكز استان ها کرده بود، عنوان کرد: بحث در این مورد از حیطه وظایف من خارج است و باید گروه های شهرستانی دراین زمینه صحبت کنند، اما اگر وضعیت اینطور بود، ایشان هم که یکی از گروه های تئاتر شهرستان هستند، به فعالیت در شهر خود رغبت بیشتری نشان می داد.
کارگردان برتر نخستین جشنواره دانشجویی «فردا» در واکنش به این موضوع که در این گفت وگو به بیسوادی محکوم شده گفت: این دوستان استفاده از دکور در نمایش های خیابانی را نشانه باسوادی خود می دانند. باید به اطلاع برسانم که بنده اولین کارگردان تئاتر خیابانی بوده ام که نخستین نمایش بی کلام را با استفاده از لوازم صحنه در یازدهمین جشنواره سراسری تئاتر دفاع مقدس به اجرا درآورده ام. در این نمایش که با عنوان «خانه دوست» به اجرا درآمد، همیشه افتخار می کنم که 3 کارگردان تئاتر خیابانی ایفای نقش کردند و توانستیم با همدلی یکدیگر رتبه اول بخش های بازیگری، نویسندگی و کارگردانی را دریافت کنیم. همچنین، همین نمایش به عنوان نمایش ویژه هیئت داوران و تماشاگران انتخاب شد و داوری آن را اساتیدی همچون محمود فرهنگ و داود کیانیان برعهده داشتند.
چهل امیرانی ادامه داد: سواد و استعداد هنری یک کارگردان تئاتر خیابانی زمانی رخ نشان می دهد که بتواند با اجرای نمایش خود، تحسین تماشاگران را بدست آورد. اگر از نظر ایشان شگفت زده کردن مسئولان با اجرای یک نمایش نشانه باسوادی کارگردان آن است، به نظر من بهتر است چنین نمایشی با حضور همان مسئولان در پارکینگ یک خانه اجرا شود و خیابان ها را برای تردد آسان تر مردم بازکنیم. سواد اول برای اجرای یک نمایش خیابانی، درنظر گرفتن سطح سواد تماشاگران و توقعات آنها از ما است. باید از خودمان بپرسیم چند درصد از مردمی که در خیابان ها به تماشای نمایش می نشینند، با قصه های مینی مالیستی و تئاترهای فیزیکال آشنایی دارند. یک کارگردان موفق باید پس از اجرای نمایش خود، با مردم درباره اثرش صحبت کند. از آنها بپرسد که آیا منظور وی را از اجرای این نمایش درک کرده اند یا خیر؟ (گرچه نمایش خیابانی نیازی به این کارها ندارد و باید به گونه ای اجرا شود که منظور نویسنده و کارگردان به تماشاگر منتقل شود) درک نمایش ایشان برای بنده، هنرمندان و مسئولان آسان است، اما چه کاری از طرف ایشان و مسئولان دفتر تئاتر خیابانی برای نظرخواهی از مردم درباره چنین نمایش هایی انجام شده است؟ مگر می شود مردم و تماشاگر را فدای رضایت خودمان از اجرای یک نمایش کنیم و بگوییم به خاطر شگفت زده کردن چند مسئول و هنرمند، دیگر نیازی به نظرات مردمی نداریم.
وی گفت: بااین حال، تولید نمایش های داستانک و هیس از طرف این کارگردان را اقدامی ارزنده می دانم. این نمایش ها آبروی نمایشگران خیابانی را خریده اند و اگر موفقیتی هم حاصل شده، آثار مثبت آن را همه گروه های تئاتر خیابانی دیده اند که یکی از این آثار مثبت، افزایش بودجه تئاتر خیابانی در چندسال اخیر بوده است. بازی فوق العاده خانم راضیه ده پایینی در نمایش داستانک، نشان دهنده استعداد بانوانی است که در این عرصه تلاش می کنند و چنین نمایشی باید موردحمایت مسئولان قرارگیرد. بنده هم به عنوان یکی از اعضای هیئت مدیره کانون نمایشگران خیابانی، از این نمایش ها دفاع می کنم، اما به این دوست بزرگوار توصیه می کنم از درس هایی که از اساتید لهستانی خود گرفته، در جهت تولید نمایش هایی استفاده کند که باوجود داشتن دکور و لوازم صحنه، قابل فهم برای مردم عادی باشد؛ هرچه باشد ما برای این افراد کار می کنیم و نمی توانیم آنها را که عنصر اصلی نمایش خیابانی هستند، کنار گذاشته و فقط به دنبال کسب رضایت مسئولان باشیم.
دارنده رتبه اول بازیگری اولین و چهارمین جشنواره رویکردی بر نمایش های مذهبی یاوران امام حسین(ع) گفت: این کارگردان تئاتر خیابانی از پرداخت نشدن دستمزد اجراهای خود سخن گفته است. مشکلی که همه گروه ها دارند و دغدغه های زیادی هم دربین آنها به راه انداخته است. یکی از مسائلی که باعث گلایه مندی من از مدیریت مسئولان دفتر تئاترخیابانی شده، همین است. چرا باید دستمزد گروه های تئاتر خیابانی باگذشت بیش از یکسال پرداخت نشود و چه نیازی وجود دارد که برای بالابردن آمارها اقدام به اجرای مداوم تئاترهای خیابانی کرده و مشکلات گروه های نمایشی را چندبرابر کنیم. بحث دیگری که درباره مدیریت های نامناسب در این حوزه نمایان است، اعطا کردن سقف دستمزدها به گروه هایی خاص است و دیگران از دریافت چنین دستمزدی بی بهره می مانند. متاسفانه، دستمزد گروه های باسابقه هم کمتر یا در سطح گروه های کم تجربه است و ارزشی به این هنرمندان داده نمی شود.
 چهل امیرانی درپایان گفت: روزگاری برای شناساندن تئاترخیابانی به مردم و مسئولان، در بوستان های دورافتاده این شهر به اجرای نمایش می پرداختیم. کتک های زیادی خوردیم و بازداشت شدیم. برای احیا و زنده ماندن تئاتر خیابانی، به اجرای نمایش بدون دریافت دستمزد پرداختیم و حالا کنار نشسته ایم و هیچ توقعی هم از کسی نداریم. منتی بر کسی نداریم و خوشحالیم که تئاترخیابانی به جایگاهی رسیده که همه روزه اجرا می شود و محدود به برگزاری جشنواره ها نیست. به تماشای افرادی نشسته ایم که سعی در قراردادن تئاتر خیابانی در دوران سرکشی هستند و نمی خواهند اشتباهات خود را قبول کرده و در جهت رفع مشکلات آن تلاش کنند./ي2