این تالاب كه یكی از زیستگاه های با ارزش در میان 105 زیستگاه مهم پرندگان در ایران شناسایی شده، در شمار زیباترین تالاب های كشور و مهمترین كانون های گردشگری استان چهارمحال بختیاری قرار دارد.
تالاب گندمان، زیستگاهی منحصر به فرد برای گذراندن زمستان و تخم گذاری پرندگان مهاجر و اسكان دائم پرندگان بومی محسوب می شود.
خشكسالی و كاهش بارندگی در طول چند سال اخیر در استان چهارمحال و بختیاری، كه كمترین میزان بارش هم در شهرستان بروجن به وقوع پیوسته، صدمات زیادی به تالاب گندمان وارد كرده، به طوری كه وقوع آتش سوزی و احتمال تكرار آن در این تالاب را افزایش داده است.
علاوه بر خشكسالی، كم توجهی به حق آبه تالاب گندمان نیز به عنوان یكی از عوامل انسانی در خشک شدن و بروز آتش سوزی در این تالاب، مؤثر بوده است.
برداشت بی رویه از منابع آبی چاه های اطراف تالاب و استفاده بیش از حد كشاورزان از منابع آب محدوده تالاب گندمان، عاملی برای خشک شدن و ایجاد بحران خشک شدن در تالاب را باعث شده است.
تالاب بین المللی « گندمان »، با یك هزار و 70 هكتار مساحت، در نزدیكی تالاب بین المللی « چغاخور » قرار گرفته و با دو هزار و 220 متر ارتفاع از سطح دریا، بلندترین تالاب كشور محسوب می شود.
مرق (علفزار) جنگلی، سازرو، لوئی، پلی گلیوم، زنبق، آلاله آبی، بارهنگ آبی، عدسک آبی و اسپارگانیوم نیز از گونه های گیاهی است كه در تالاب گندمان وجود دارد.
این تالاب، زیستگاه گونه های مختلف جانوری است كه سارگپه، بحری، دلیجه، كركس، شاه بوف، كبک دری، بلدرچین، تیهو، باقرقره، قمری، چكاوک و بالابان، از پرندگان كنار آبزی و شكاری این تالاب است.
چنگر، كشیما، كاكائی نقره، اردک سرسبز، اردک سیاه، آبچیلک، باكلان، فلامینكو، اگریت، حواصیل خاكستری، صدف خور، اكراسی، آوست، حواصیل ارغوانی، لک لک و انواع غازها هم از پرندگان شاخص آبزی این تالاب می باشند.
ماهی های كپور، آمور، بیك هد، ماهی گوره خری و كندروستوما، از گونه های شاخص آبزی در تالاب گندمان قبل از خشک شدن آن است.
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران شهرکرد:
رئیس اداره حفاظت از محیط زیست شهرستان بروجن، با بیان اینكه؛ 40 گونه پرنده مهاجر آبزی و كنار آبزی در تالاب گندمان شهرستان شناسایی شده، تصریح كرد: زیستگاه 15 گونه پرنده بومی نیز در حاشیه این تالاب قرار دارد.
مرتضی منصوری افزود: 35 گونه گیاهی و پنج گونه شكاری منحصر به فرد بحری، سارگپه، دلیجه، باز و شاهین در تالاب گندمان وجود دارد.
وی افزود: وجود كوه های كلار و چهاربازار و وجود مراتع برای ییلاق و قشلاق در كنار تالاب گندمان، تنوع محیطی بی نظیری را در اطراف این تالاب ایجاد كرده است.
رئیس اداره حفاظت از محیط زیست شهرستان بروجن، وجود اكوسیستم پربازده، تغذیه آب های زیرزمینی، تبدیل مواد آلی به معدنی، انتقال رطوبت به مزارع اطراف، ته نشینی رسوبات و جلوگیری از گسترش زیرگرد و غبار محلی را از جمله مزایای تالاب گندمان برشمرد.
منصوری گفت: به رغم تمامی اثرات مفید تالاب گندمان، به دلیل خشكسالی چندسال اخیر، هم اكنون، بیش از 90 درصد مساحت این تالاب، خشک شده است.
وی افزود: با همكاری و تعامل كشاورزان منطقه گندمان، با احداث چند بند خاكی كوچك بر روی آبراهه های اطراف تالاب، در هفته گذشته، پس از سه سال خشكی، یك سوم حجم آبی تالاب تأمین شد.
منصوری افزود: خشكی این تالاب، تولید ریزگرد و غبار محلی را تا حد زیادی در دو سال گذشته در منطقه افزایش داده است.
وی افزود: نام این تالاب، هم اكنون به عنوان یكی از تالاب های پرارزش كشور در لیست كنوانسیون جهانی رامسر، برای ثبت شدن است.
در استان چهارمحال و بختیاری، چهار تالاب « گندمان »، « چغاخور »، « علی آباد » و « سولگان » وجود دارد كه همگی در شهرستان بروجن قرار دارند.
تالاب بین المللی گندمان، در فاصله 14 كیلومتری مركز شهرستان بروجن در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. /س