سارا يارمهدوي (مولف رساله، "جامعه و اقتصادقفقاز از سقوط صفويه تا روي كار آمدن قاجاريه") در گفتگو با خبرنگار حوزه ميراث فرهنگي
باشگاه خبرنگاران ، ضمن بيان اين مطلب افزود: من با توجه به حدود 160 كتاب مأخذ و نسخه‌هاي خطي كه مطالعه كردم، بر اساس شيوه توصيفي به اين نتيجه رسيدم كه مقدمات جدايي قفقاز از ايران در دوره زنديه بوده است.
وي اظهار داشت: بر اساس پژوهش‌هاي صورت گرفته در رساله‌اي با عنوان "جامعه و اقتصاد قفقاز
از سقوط تا روي كار آمدن قاجاريه" كه دو روز پيش در مقطع كارشناسي ارشد، در
گروه تاريخ و در تالار باستاني پاريزي دانشگاه تهران، در حضور اساتيد اين
دانشگاه، رياست گروه تاريخ دكتر زنديه، دانشگاه شهيد بهشتي، اصحاب رسانه و همچنين ميهمانان داخلي و
خارج ازجمله معاون سفير كوبا مورد دفاع قرار گرفت،اين موضوع مطرح شد كه برخلاف اظهارات بسياري
از كارشناسان در خصوص جدايي قفقاز از ايران در دوره قاجاريه، اين رساله با
ارائه دلايلي، بر اثبات جدايي اين منطقه مهم تاريخي در دوره زنديان از
ايران تاكيد مي‌كند.
جذابيت عنوان اين رساله و مطرح شدن جدايي قفقاز از ايران در دوره زنديان
براي نخستين بار در اين رساله موجب شد تا با مولف اين پايان نامه به گفتگو
بپردازيم كه نكته مهم ديگر در اين راستا، استخراج مقاله‌اي علمي پژوهشي از
اين رساله پيش از مراسم دفاعيه بوده است.
وي ادامه داد: هنگامي كه دولتي جايگزين دولت پيشين مي‌شود، انتظار مي‌رود كه دولت جديد كسب وجهه كند و پس از آغاز حكومت در دولت زنديه، با اينكه اين دولت اين هدف را دنبال مي‌كرد اما در مقام عمل اينگونه عمل نكرد و به دليل صرف شدن توجه اين دولت به جنوب كشور، زنديان نتوانستند به وعده‌هايي كه به مردم قفقاز داده بودند، عمل كنند.
وي همچنين اظهار داشت: بحران اجتماعي به وجود آمده در دوره افشاريه در خطه قفقاز، بي‌توجهي دولت زنديه به اين منطقه و ناهمگوني ديني ايجاد شده باعث شد منطقه قفقاز ميل و رغبت خود براي جدايي از ايران،نشان دهد.
يارمهدوي تصريح كرد: ميل قفقاز به جدايي از ايران تاجايي پيش رفت كه در سال (1165هجري - 1752 ميلادي) از روسيه تقاضاي تحت الحمايگي كرد.
وي همچنين خاطر نشان كرد: با توجه به حساسيت مسئله قفقاز و مشتركات تاريخي بين ايران و اين سرزمين نياز داريم، به اينكه رشته مطالعات قفقاز و آسياي مركزي علاوه بر مقطع كارشناسي ارشد در دانشگاه تهران، تدريس اين رشته را درمقاطع ديگر و در سايه دانشگاه‌ها نيز داشته باشيم.
گفتني است؛ "سارا يارمهدوي" سال 86، مشاوربرنامه "در قلمرو تاريخ" راديو فرهنگ بوده و در دومين و سومين دوره همايش بزرگ خليج فارس، عضو دبيرخانه همايش و مسئول روابط عمومي نيز بوده است.
شايان ذكر است، رساله "سارا يار مهدوي" با عنوان "جامعه و اقتصاد قفقاز از سقوط صفويه تا روي كار آمدن قاجاريه" در مقطع كارشناسي ارشد،با درجه عالي در دانشگاه تهران،مورد دفاع قرار گرفت./ص