سپس دانشمندان كشف كردند كه پروتون و نوترون از ذرات بنيادي ريزتري به نام كوارك تشكيل شده اند.
پروفسور «اندي پاركر» محقق فيزيك انرژي بالا (ذرات بنيادي) دانشگاه كمبريج تأكيد مي كند: در شرايط فعلي قادر به مشاهده شواهدي از وجود چيزي درون كوارك نيستيم.
وي در خصوص غير قابل تقسيم بودن كوارك ها خاطر نشان مي كند: محققان هنوز نمي دانند كه آيا آنها كوچكترين بيت ماده هستند يا ذرات جزئي تر ديگري نيز در كائنات وجود دارد.
به نظر مي رسد كه ذرات بنيادي مانند كوارك و الكترون مانند نقاط منفرد از ماده عمل مي كنند. بر اساس نظريه ابرريسمان، تمام ذرات به جاي حالت نقطه مانند در واقع حلقه هاي كوچكي از رشته هستند و هيچ چيزي امكان نزديك شدن به اين حلقه رشته اي را ندارد، اما دانشمندان تاكنون شواهد تجربي براي صحت اين نظريه به دست نياورده اند.
يكي ديگر از مدعيان كوچكترين شيئ كائنات، مركز سياهچاله است. در زمانيكه ماده در يك فضاي كوچك متراكم شده است، سياهچاله شكل مي گيرد، اما دانشمندان معتقد نيستند كه سياهچاله ها داراي چگالي بي نهايت باشند.
«پروفسور» پاركر تأكيد مي كند: حدس من اين است كه سياهچاله ها كمي كوچكتر از كوارك هستند، اما داراي چگالي بي نهايت نيستند. آنها احتمالا چندين ميليون برابر كوچكتر از فاصله اي هستند كه تاكنون مشاهده كرده ايم.
طول پلانك (1.6 در 10 به توان منفي 35) بيش از اندازه كوچك است كه توسط دستگاه هاي مختلف قابل اندازه گيري باشد؛ احتمالا ذرات ابرريسمان يا ذرات بنيادي ديگر مي توانند اندازه اي در حد طول پلانك داشته باشند./س