چه کنیم که سالمندان افسرده نشوند؟

افسردگی سالمندان را به تعویق بیندازیم

مریضی اش که شدت گرفت چند روزی در بیمارستان بستری بود و بعد با اصرار پدر و مادرم قرار شد زمستان را در خانه ما بماند. در همان زمستان بود که فهمیدم نگهداری از سالمندان راه و رسم خودش را دارد و وارد شدن به دنیای مادربزرگ ها و پدربزرگ ها به این سادگی نیست. مادربزرگم تمایلی برای بیرون رفتن از خانه نداشت، اشتهایش را از دست داده بود و سر سفره با اصرار فراوان ما، کمی غذا می خورد، روزها را می خوابید و شب ها بیشتر بیدار بود، مدام از گذشته شکایت می کرد، انگار نه انگار که روز های خوشی هم در زندگی گذرانده است، گاهی اوقات بی صدا گریه می کرد و تمام نشانه ها به ما می گفت که افسرده شده است.

عوامل افسردگی دوران کهنسالی

اولین نشانه های افسردگی، پس از تنهایی به وجود می آید. مرگ همسر و تنهایی پس از آن، یکی از بدترین اتفاقات این دوره از زندگی است. بازنشستگی از کار هم، به تنهایی دامن می زند. علاوه بر این، کاهش سلامتی موجب مصرف داروهایی می شود که افسردگی و ناراحتی های روحی، از عوارض جانبی آن ها است. به تمام این مشکلات، ترس از مرگ، اضطراب از روبرو شدن با مشکلات مالی و ترس از ناتوانی برای اداره خویشتن را نیز باید اضافه کرد. زمانی که افسردگی در سطح متوسط قرار دارد، سالمندان واکنش هایی نظیر گریه از خود نشان می دهند، اما در موارد جدی آن ها می گویند که دوست دارند گریه کنند، اما نمی توانند. داستان زمانی جدی تر می شود که آن ها مدام از مرگ حرف می زنند و هر لحظه انتظار مردن را می کشند.

به آن ها حس مفید بودن بدهید: ممکن است سرعت کار سالمندان زیاد نباشد اما به سادگی می توانند کارهایی را که نیاز به دقت و حوصله بیشتری دارد، انجام بدهند. دستور یک غذای سنتی را از مادربزرگ بپرسید یا از پدر بزرگ بخواهید وقتی از پارک برمی گردد کمی خرید کند. حتی می توانید چند دقیقه ای موهایتان را به دستشان بسپارید تا برایتان ببافند. خلاصه اینکه راه های مختلفی وجود دارد تا از آن ها کمک بگیرید تا آن ها حس نکنند در این سنین سربار شما هستند.

سالمندان را نگهبان خانه نکنید: یکی از ساده ترین کارها برای افسرده کردن سالمندان این است که در سفر ها و میهمانی ها به خاطر ناتوانی یا بی حوصلگی شان، آن ها را تنها بگذارید، زیرا طولی نمی کشد که احساس می کنید نگهبان خانه شما شده اند. اگر میزبان شما شرایط خاصی دارد و به عنوان مثال میهمانی پر سر و صدایی در انتظارتان است یا خانه میزبان پله های زیادی دارد، شرایط را برای مادربزرگ و پدربزرگ توضیح دهید و تا حد امکان کسی را در خانه بگذارید تا تنها نمانند. می توانید از خواهر یا برادری که دعوت نشده بخواهید آن شب به منزل شما بیاید.

نگذارید اعتماد به نفس سالمندان ضعیف شود: پدربزرگ و مادربزرگ را درک کنید، آن ها از یک سو به گذشته ای فکر می کنند که دیگر بر نمی گردد و از سوی دیگر به آینده ای که چندان درخشان نیست. از نظر جسمی روز به روز ضعیف تر می شوند و همین امر موجب می شود اضطراب و نگرانی زیادی را تجربه کنند. آن ها گاهی حرف هایی می زنند یا کارهایی انجام می دهند تا شما بیشتر به آن ها توجه نشان بدهید. هرگز گمان نکنید که قصد دارند شما را آزار بدهند، بلکه بدانید به دنبال اندکی توجه بیشتر هستند. پس سعی کنید که حس زیبایی و جوانی را در آن ها زنده نگه دارید. خودتان صورتشان را اصلاح کرده و موهایشان را رنگ کنید، اگر هنوز دوست دارند از حنا استفاده کنند مانعشان نشوید، لباس های نو برایشان بخرید و به همان اندازه که به اتوی لباس خودتان اهمیت می دهید، آراسته بودن آنان نیز برایتان مهم باشد. تمام این کار ها برای این است که آن ها حق دارند هنوز زیبا باشند و زندگی کنند.

جای خاصی به آن ها بدهید:   اگر مادربزرگ یا پدربزرگ میهمان خانه شما هستند، برایشان فضایی شخصی را فراهیم کنید. شاید دیده باشید که سالمندان برخی لوازم خود مثل پول یا جواهراتشان را در رختخواب یا زیر بالش می گذارند، اگر به آن ها فضایی شخصی بدهید، خیالشان را راحت تر می کنید. به خصوص که سالمندان را در این سنین وسایلی دارند که مایل نیستند دیگران آن ها را ببینند، مثل دندان مصنوعی. بنابراین اگر خانه تان بزرگ است و امکان اختصاص دادن یک اتاق به آن ها را دارید حتما این کار را انجام دهید و اگر خانه تان کوچک است یک کمد یا کشو را برای آنان خالی کنید و کلید را به خودشان بدهید.

به آن ها توجه کنید: یکی از مهم ترین کارهای شما در برابر سالمندان خوب گوش دادن است. ممکن است سخنان مادربزرگ را برای چندمین بار و تکراری باشد، اما شما باید مثل بار اول به آن ها توجه کرده و فراموش نکنید تنهایی و بازنشستگی اتفاق خاص و جدیدی را به ارمغان نیاورده تا آن ها سخنی نو داشته باشند و کهولت سن این را هم از یادشان برده، که خاطره عید سال 62 را تا به حال، بارها برایتان تعریف کرده اند. پدربزرگ ها و مادربزرگ ها هنگام تعریف کردن خاطرات دوران جوانی شان یا افسانه ها و داستان های قدیمی احساس خوبی دارند. از این رو، به فرزندانتان هم بیاموزید که شنوندگان خوبی باشند.

خواب سالمندان با خواب جوان تر ها تفاوت دارد: اگر دیدید سالمندان سر شب خواب آلود هستند و صبح زود بیدار می شوند، تعجب نکنید، زیرا با افزایش سن ساعت خواب بدن تغییر می کند و سالمندان روزانه به 6 تا 8 ساعت خواب سبک هم نیاز دارند، اما بیش از 50% سالمندان از بی خوابی های شبانه شکایت می کنند که ممکن است بر اثر عوارض داروها یا نداشتن فعالیت بدنی باشد. بسیاری از سالمندان به دلیل درد مفاصل رغبتی به حرکات بدنی نشان نمیدهند. بنابراین در طول روز آن ها را تشویق کنید تا کمی راه بروند، حتی در خانه، یا این که برخی از حرکات ورزشی سبک را انجام دهند تا هنگام خواب کمی خسته باشند. استفاده از تشک های طبی و تشک های برقی که گرما تولید می کند، می تواند از درد مفاصل بکاهد و خواب شبانه سالمندان را آسان تر کند.

سالمند باید تحت نظر پزشک باشد: بعضی از داروهایی که سالمندان مصرف می کنند دارای عوارض افسردگی است. بنابراین بد نیست درباره دارو ها با پزشک مشورت کنید. همچنین برنامه غذایی سالم و مقوی که سرشار از میوه، سبزیجات، ویتامین ها، مواد معدنی و پروتئین ها باشد، برای بیمار طراحی کنید. درست کردن یک غذای جداگانه برای آن ها نه فقط موجب تامین سلامت جسمی آنان می شود، بلکه تداعی کننده میزان مهم بودنشان نزد شماست و در آخر اینکه افسردگی یک زنگ خطر است، زیرا سالمندانی که افسرده می شوند، به احتمال بیشتری دچار آلزایمر، سکته مغزی، دیابت و سایر بیماری های جسمی خواهند شد.