آغاز دوره چهارم مشروطه، عصر سلطه آمریکا بر ایران (1320 ش)
پس از سقوط رضاخان پهلوی در جریان جنگ جهانی دوم و ورود نیروهای متفق به ایران، محمد رضا پهلوی با حمایت متفقین بر اریکه سلطنت تکیه زد. از این زمان دوره سوم مشروطه که از ابتدای زمامداری خفقان‌بار و استبدادی رضاخان شکل گرفته بود پایان پذیرفت و دوره چهارم مشروطه آغاز شد و پس از کودتای 28 مرداد 1332 دوران دیگر مشروطه با دیکتاتوری سیاه شاه و سلطه کامل آمریکا آغاز گردید. مهمترین حادثه در این دوران، ملی شدن صنعت نفت ایران در 29 اسفند 1329 ش بود که در نهایت با شکاف بین جبهه سیاسی و مذهبی، قیام مردمی با شکست مواجه شد.
الغاء یک جانبه قرارداد 1975 الجزایر توسط «صدام حسین» رییس جمهور بعثی عراق (1359 ش)
در این روز صدام قرارداد 1975 الجزایر که مرزهای بین‌المللی را معین کرده بود را بر اساس سیستم شورای فرماندهی انقلاب عراق ملغی عنوان نمود و گستاخانه مسؤولیت قانونی این الغا را بر دوش جمهوری اسلامی ایران انداخت. وی با الغای یکطرفه قرارداد 1975 م، در حقیقت آغاز تجاوز نظامی رژیم بعثی را اعلام کرد تا مگر بتواند مطامع و خواسته‌های جاه‌طلبانه خود را از طریق جنگی ظالمانه و ناخواسته بر مردم ایران تحمیل کند. اعلام تصمیم شورای فرماندهی عراق منجر به جنگ تحمیلی در 31 شهریور 1359 گردید که نود و چهار ماه به طول انجامید و حماسه‌ای جاودان به نام دفاع مقدس را از رشادت‌های ملت غیور ایران به نمایش گذاشت.
تشکیل نیروهای سه گانه در سپاه پاسداران به فرمان امام خمینی (ره) (1364 ش)
تا سال 1364، اغلب عملیات‌های جنگ با همکاری و حضور ارتش و سپاه به طور مشترک انجام می‌شد. پس از مدتی، ضرورت جنگ ایجاب نمود تا سپاه به طور مستقل به اجرای عملیات بپردازد تا این که حکم حضرت امام خمینی (ره) در 26 شهریور سال 1364 مبنی بر تشکیل سه نیروی زمینی، هوایی و دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، موجبات آن را فراهم آورد. با ابلاغ این فرمان، مسؤولین سپاه به گسترش سازمان رزمی و جذب 1500 گردان نیرو پرداختند.
هلاکت قوم عاد به امر پروردگار
در مصباح کفعمی و تقدیم المحسنیین آمده که، ایام نحسی که حق تعالی در آن قوم عاد را هلاک کرد، در آخر شوال بوده یعنی اول ایام نحسات بوده. ولی به نظر صاحب وقایع الأیام قمی، روز های نحس که مراد آن هفت شب و هشت روزی است که بر قوم هود علیه السلام طوفان شدید وزید و آن‌ها را هلاک کرد مبدأ آن ایام، اول شوال مطابق اول ایام بردالعجوز بوده است. به این جهت آن ایام را بردالعجوز گفتند که عجوزی در آن چند روزه، مسکنی در زیر زمین مرتب داشته، پنهان بود. در روز ششم، باد به آن جا نیز داخل شد و او را هلاک کرد.
شهادت «عمر مختار» رهبر قیام ضد استعمار ایتالیا در لیبی (1931 م)
شیخ
عمر مختار، مجاهد استعمارستیز و مبارز مسلمان لیبیایی در سال 1858 م به
دنیا آمد. وی پس از فراگیری قرآن و دروس دینی به عنوان شیخ و بزرگ قبیله و
ناحیه خود تعیین شد. شیخ‌عمر مختار مدتی در سودان به ارشاد و هدایت مردم
پرداخت و در سال 1911 م به زادگاهش مراجعت نمود. با هجوم ارتش متجاوز
ایتالیا به کشور لیبی و استقرار در منطقه بن غازیِ لیبی، عمرمختار رهبری
جنبش ملیِ ضدایتالیایی را برعهده گرفت و مبارزات استعمار ستیزانه خود را به
همراه مردم محروم منطقه آغاز کرد. وی طی سال‌های مبارزه، تلفات زیادی بر
قوای بیگانه وارد کرد تا این که ایتالیایی‌ها بر او غلبه کردند. شیخ عمر
مختار درنهایت در 11 سپتامبر سال 1931 م اسیر سپاه ایتالیا شد و پس از یک
محاکمه صوری، وی را در 16 سپتامبر 1931 در 73 سالگی به دار آویختند.
انعقاد عهدنامه گلستان میان روسیه و ایران پس از شکست ایران از روس (1228 ق)
عهدنامه گلستان از نتایج جنگ‌های ده ساله ایران و روسیه بود که به سبب بی‌کفایتی فتحعلی شاه قاجار به شکست ارتش ایران منجر شد. به موجب این عهدنامه، بخش‌هایی از سرزمین ایران در شمال غربی کشور از جمله گنجه، شیروان، باکو، داغستان و گرجستان تا دریای خزر به روسیه ضمیمه شد. در مقابل، دولت روسیه متعهد گردید که ولایتعهدی عباس میرزا را به رسمیت بشناسد. با این حال، سیزده سال بعد در 1241 ق، بار دیگر روسیه به خاک ایران تجاوز نمود و مناطقی دیگر را اشغال کرد که این بار به انعقاد معاهده‌ی ننگین ترکمانچای انجامید. نتایج شوم این قراردادها در سال‌های بعد از آن، بیشتر دامنگیر ملت ایران گردید.
روز بین المللی حفاظت از لایه اُزن
روز جهانی حفاظت از لایه ازن شاید در مقایسه با بسیاری از رویدادهای بین المللی تاریخچه چندان طولانی نداشته باشد. ماجرا به سال ۱۹۹۴ برمی گردد، در آن سال کشورهای عضو مجمع عمومی سازمان ملل، پذیرفتند تا روزی را برای حفاظت از لایه ازن نام گذاری کنند. از آن به بعد همه کشورها متعهد شدند که به تدریج برای تولید ابزار و وسایل خود از موادی استفاده کنند که به لایه ازن آسیب نرساند. هدف از این برنامه حفظ این لایه حیات بخش برای ما و نسل‌های آینده است.
درگذشت دکتر «رونالْدْ راس» پزشک انگلیسی و کاشف عامل بیماری مالاریا (1932 م)
سِر رونالْدْ راس، پزشک و محقق انگلیسی در سیزدهم مه 1857 م در منطقه آلمورا در نزدیک کشور نپال و در خانواده‌ای انگلیسی - هندی به دنیا آمد. وی در کودکی راهی انگلستان شد و پس از طی دروس مقدماتی و متوسطه، موفق به اخذ دکترای پزشکی گردید. تحقیقات راس درباره نحوه از بین بردن پشه بود تا بتواند بیماری مالاریا را کنترل نماید به همین دلیل راس انواع پشه‌ها را جمع‌آوری می‌کرد و پس از شناسایی اعضای بدن آن‌ها، سرانجام در سال 1897 م، عامل بیماری مالاریا را در نوعی پشه موسوم به آنوفل یافت. پس از این کشف، مالاریا از صورت یک بیماری مخوف و کشنده خارج شد و امکان جلوگیری از ابتلا و شیوع آن ممکن گردید. رونالد راس سرانجام در شانزدهم سپتامبر 1932 م در 75 سالگی درگذشت.
برخی از رویدادهای 16 سپتامبر
1847: خانه محل تولد شکسپیر در استرافورد انگلستان جز آثار ملی اعلام شد.
1963: فدراسیون مالزیا مرکب از ایالتهای مالایا، سنگاپور، برنئوی شمالی و ساراواک که از مستعمرات انگلستان بود به صورت یک کشور مستقل پا به عرصه وجود گذارد که در همان روز صدها هزار مالزیایی سفارت انگلستان را در آنجا آتش زدند.
1916 م : استفاده از تانک برای اولین بار در جنگ متفقین علیه آلمان‌ها
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید