به گزارش خبرنگارباشگاه خبرنگاران ارومیه ، خسارت 15 میلیارد ریالی سیل هفته گذشته به شبکه حمل و نقل جاده ای استان تنها گوشه ای از این وقایع مهم و مخرب طبیعی هرسال بوده که نیازمند توجه ویژه مسئولان است.
هم اکنون بیش از بیش از دو هزار روستای این استان در مسیر 6 هزار و 930 کیلومتر از رودخانه ای سیل خیز قرار دارند.آذربایجان غربی در طبقه بندی استان های کشور از لحاظ مخاطرات طبیعی جز مناطق پرمخاطره و بحرانی است و در اکثر فصول سال، سیلهای مهیب به دنبال بارش باران و نزولات آسمانی در این منطقه کوهستانی جاری می شود.
سال گذشته خسارتی افزون بر 3هزار و 500 میلیارد ریال در اثر وقوع سیل بر تاسیسات و تجهیزات زیربنایی استان وارد شد، این در حالی است که بودجه سالیانه بخش عمرانی استان به دو هزار میلیارد ریال هم نمی رسد.
در سال 89 هم حدود 68 میلیارد ریال به محورهای مواصلاتی استان خسارت وارد شده بود که بروز چنین خساراتی ضرورت توجه مسئولان برای برنامه ریزی اصولی در جهت کاهش زیان های وارده را دو چندان می کند.
مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: تخریب راههای روستایی، شکستگی شانه و حریم جاده های اصلی، ریزش کوه در محورهای کوهستانی، تخریب دیوارهای ساحلی، شکستن علایم و تابلوهای ایمنی و هشدار دهنده، رسوب گذاری پلها، آبگرفتگی و ویرانی پل ها و آبروها از جمله خسارت های ناشی از جاری شدن سیل در جاده های استان است.
خلیل محبت خواه افزود: در اثر وقوع سیل هفته گذشته نزدیک به 15 میلیارد ریال خسارت به زیرساخت ها و زیربناهای شبکه حمل و نقل جاده ای استان وارد شد.
وی ادامه داد : آب بردگی شانه ها، تخریب پل های کوچک، رسوب گذاری در سطح جاده و تخریب آسفالت از جمله پیامدهای منفی جاری شدن سیل در 231 کیلومتر از جاده های فرعی و روستایی استان است.
محبت خواه از انسداد محورهای موخور، قره دره و محلنلی در شهرستان چالدران در پی وقوع سیل خبر داد و اظهارداشت: راهداران از دوشنبه شب در این راههای روستایی که مسیر ارتباطی ساکنان 15 روستا به شمار می رود، مستقر شده اند و عملیات راهداری را اجرا می کنند.
وی یاد آورشد: محور خوی به طرف قوردیک در نخستین ساعات اولیه جاری شدن سیل شب گذشته بازگشایی شد.
مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان غربی گفت: راه روستاهای کردکندی، محلملو، شهرک مخور، خان صدر و یوسف آباد که براثر بارش باران سیل آسا شب گذشته مسدود بود با فعالیت شبانه روزی راهداران بازگشایی شد.
بررسی ها نشان می دهد تخریب جنگل ها و مراتع ، نبود آبخیزداری صحیح ، تجاوز به حریم رودخانه ها و برداشت بی رویه شن و ماسه از رودخانه ها از مهم ترین عوامل وقوع سیل در استان است.
در این میان آذربایجان غربی با داشتن ضریب سیل خیزی بالا، همواره منطقه ای مساعد برای ایجاد سیلاب و تخریب ها محسوب می شود اما بررسی ابعاد مختلف سیل در منطقه نشان می دهد که وقوع این سیل ها از سالها پیش همواره قابل پیشگیری بوده است.
کارشناسان می گویند از جمله راهکارهای مناسب در شرایط اقلیمی استان آذربایجان غربی که هم زمان مشکلات مربوط به سیل را بر طرف می کند و از وقوع آن پیشگیری می کند و مزایایی در حوزه هایی همچون کشاورزی دارد آبخوان داری و آبخیز داری است.
کارشناسان منابع طبیعی و آبخیز داری استان معتقدند: با توجه به اقلیم آذربایجان غربی و وقوع سیلاب های فصلی در این استان و خسارت هایی که سالانه به مردم منطقه وارد می شود، برای کنترل سیلاب و نفوذ آن به آبهای زیرزمینی، انجام عملیات آبخیزداری و پخش سیلاب بهترین گزینه محسوب می شود.
کارشناسان می گویند: در 80 درصد از اراضی حوضه های آبخیزداری ، کنترل فرسایش خاک و جلوگیری از رسوب در پشت مخازن آب انجام می گیرد و 20 درصد ذخیره نزولات آسمانی در سفره های آبی زیرزمین افزایش می یابد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی نیز معتقد است: طرح های آبخیزداری با هدف کنترل سیل و رسوب ، تقویت سفره های آب زیرزمینی و پوشش گیاهی بالادست طرح ها است بطوریکه آب ذخیره شده در پشت بندها با جذب شدن در لایه های زمین سبب تقویت سفره های زیرزمینی شده و در پایین دست به شکل چشمه ، قنات یا کهریز ظاهر می شود، میزان اراضی که این نوع طرح ها در آنها اجرا می شود پنج هزار هکتار و اعتبار هزینه شده آن یک میلیارد و 100 میلیون ریال است.
مسئولان منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی می گویند با توجه به محسناتی که طرح های آبخیز داری و آبخوان داری همچون بهبود کیفیت خاک و کیفیت بالای آبهای استحصالی دارد بسیار به صرفه است و با توجه به مطالعات انجام شده هم اکنون 5 عرصه در استان برای فعالیت آبخوان داری و ابخیز داری شناسایی شده است.
کارشناسان معتقدند که اجرا و توسعه طرح های آبخوان داری برای مهار آبهای سطحی و طغیان رودخانه ها و جلوگیری از به راه افتادن سیل ها از اولویت های آذربایجان غربی به شمار می رود که با تحقق آن علاوه بر اینکه شاهد این خسارات هنگفت نخواهیم بود در مهار و ذخیره سازی آب هم تحول اساسی بوجود خواهد آمد.
به هر حال تبدیل نزولات آسمانی به سیل های مخرب برای ساکنان مناطق سیل خیز در استان ، بهره برداری بی رویه از آبخوان ها و نبود تغذیه سفره های آب زیرزمینی ، توجه بیشتر به سیلاب و بهره برداری بهینه از آن را ضروری می کند./س