سایر زبان ها

صفحه نخست

سیاسی

بین‌الملل

ورزشی

اجتماعی

اقتصادی

فرهنگی هنری

علمی پزشکی

فیلم و صوت

عکس

استان ها

شهروند خبرنگار

وب‌گردی

سایر بخش‌ها

اراک/دانشنامه/میراث فرهنگی

مراسم باران خواهي چیست؟

ملت ایران از قومیت های مختلفی تشکیل شده است و به دلیل جغرافیای چهار فصل، از کویر تا کوه و از جنگل تا ساحل دریا آئین های مختلفی را برای بزرگترین جشن ملی ایرانیان رقم زده است.

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک استان مرکزی استانی در دل ایران است این استان به لحاظ جغرافیا در مرکز کشور و به لحاظ مردم نگاری دارای مردمانی با خلق و خو و آئین های متفاوت است.
تاریخ این استان به بیش از 1600 سال می رسد و ازسویی دارای جوانترین شهرهای کشور است

منطقه تفرش: شايع ترين مراسم در ارتباط با باران خواهي ، رسم آش پزان است . براي انجام اين رسم مردم هر محل جهت پختن آش از تك تك خانه ها اقلام مورد نياز را جمع مي كنند و با آن آشي به نام « ترماج tormaj » مي پزند . پس از پخت ، ابتدا مقداري از آن را از ناودان خانه پايين مي ريزند و از خدا طلب استعانت و ياري مي كنند . سپس براي تك تك خانه هاي محل كاسه آشي مي فرستند .

برگزاري مجالس ختم انعام و اقامه نماز باران از ديگر آيين هاي باران خواهي در منطقه است . براي انجام اين آيين در روز معيني مردم در جلوي مسجد يا زيارتگاه محل جمع مي شوند و پس از ختم انعام به اقامه نماز مي پردازند و دست توسل بر دامن رحمانيش دراز كرده و خواستار بارش باران مي شوند . سپس گوسفند قرباني كرده و با گوشت آن ناهار آن روز را تدارك مي بينند . در روستاي «فشك» اين مراسم در محل امامزاده محب الرضا (ع) و در تفرش در دامنه تپه مسلي انجام مي شود . در روستاي « كهلو عليا» پس از بارش باران به عنوان قدرداني در محل امامزاده روستا ، آش مي پزند و بين اهالي محل پخش مي كنند . مردم محل بر اين باورند كه اگر جمجمه الاغي را آتش زده و خاكسترش را در آب روان بريزند ، باران خواهد باريد .

منطقه سربند : در روستاهاي ترك نشين اين منطقه در اواسط بهار يا پاييز كه محصولات ديمي نياز به آب دارند ، گروهي از دختران صغير و يتيم دور هم جمع شده و با درست كردن « چمچه گلين » يا « عروس باران » به در تك تك خانه هاي روستا رفته و به زبان تركي مي خوانند :

چمچه گلين نه ييستر / ييرون بركت ييستر / چمچه گلين نه ييستر / هورن ياغيش ييستر / ييرون بركت ييستر

برگردان : عروس باران چه مي خواهد / از هوا باران مي خواهد / از زمين بركت مي خواهد .

آن ها از هر خانه مقداري آرد مي گيرند و با آن آش درست كرده و در بين همسايگان پخش مي كنند . عروس باران عبارتست از يك چوب افقي كه عروس دلقك مانند از پارچه هاي مختلف رنگيني كله آن را پوشانده و توسط يك نفر قابل حمل است .

منطقه دليجان : در روستاي «راوه»، ملاقه يا كاسه اي از آش رشته را روي پشت بام يكي از خانه ها مي ريزند به اين نيت كه گنجشك ها و كلاغ ها از آن بخورند و باران ببارد . سپس اقدام به پخش آش بين اهالي محل مي كنند .

منطقه خمين : در اين منطقه اهالي هر روستا به صورت دسته جمعي به همراه علما و بزرگان به مصلي مي روند و نماز باران مي خوانند و از خداوند طلب بارش مي نمايند. اين شيوه تمناي باران در خمين ، مكان ، ريحان عليا ، آشمسيان و قيدو رايج است .

در گذشته افراد پاي برهنه و پياده به مصلي مي رفتند و نيز گاهي بچه هاي روستا مقداري تخم يا نوزاد قورباغه را در ظرفي ريخته و در دست يكي چمچه ( كاسه اي ) داده و در روستا به راه مي افتند و مي خوانند :

چمچه گلون نه ايسير، جين جلاخي يافيش ايسير، آسمان حركت ايسير، برون بركت ايسير

برگردان : كاسه چه مي خواهد، از هوا بارون مي خواهد، از ابرهاي آسمان حركت مي خواهد، از زمين بركت مي خواهد.

به اين شكل از در هر خانه مقداري آرد و يا چيز ديگر گرفته و با اين نان پخته و مي خورند . اين شيوه تمناي بارش در روستاي مكان رايج است و ...

منطقه ساوه : كوسه گلين از جمله مراسمي است كه در اين منطقه به هنگام خشك سالي براي طلب باران اجرا مي شود . در اين مراسم تعدادي از بچه ها و جوانان دور هم جمع مي شوند و در حالي كه يكي از آنان با پشم گوسفند براي خود ريش درست كرده و لباس هاي كهنه و مندرس پوشيده است، در كوچه ها به راه مي افتند و به در خانه تمامي اهالي مي روند .

به در هر خانه كه مي رسند ، صاحب خانه مقداري گندم ، پول ، آرد شيريني و ... به آن ها مي دهد . از اين مواد حلوا مي پزند و در ميان آن سنگ يا دكمه اي سبز رنگ مي گذارند . حلوا را بين حاضرين تقسيم مي كنند ، دكمه به هر كس كه افتاد او را كتك مي زنند .

يك ريش سفيد ضمانت او را مي كند و مي گويد تا دو يا سه روز ديگر باران خواهد آمد .اين مراسم را در روستاي خانقاه « كوسه اونيم » و در روستاهاي آوه و خشك رود « قري ينگي» مي گويند .

در روستاي « لالايين » ساوه مردم در مسجد تجمع مي كنند و ختم صلوات و قرآن مي خوانند . در ختم صلوات هر نفر هزار صلوات مي فرستد و در ختم قرآن علاوه بر هزار صلوات يك دور قرآن را نيز ختم مي كنند./س

تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.