به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک استان مرکزی استانی در دل ایران است این استان به لحاظ جغرافیا در مرکز کشور و به لحاظ مردم نگاری دارای مردمانی با خلق و خو و آئین های متفاوت است.
تاریخ این استان به بیش از 1600 سال می رسد و ازسویی دارای جوانترین شهرهای کشور است
منطقه تفرش: شايع ترين مراسم در ارتباط با باران خواهي ، رسم آش پزان است . براي انجام اين رسم مردم هر محل جهت پختن آش از تك تك خانه ها اقلام مورد نياز را جمع مي كنند و با آن آشي به نام « ترماج tormaj » مي پزند . پس از پخت ، ابتدا مقداري از آن را از ناودان خانه پايين مي ريزند و از خدا طلب استعانت و ياري مي كنند . سپس براي تك تك خانه هاي محل كاسه آشي مي فرستند .
برگزاري مجالس ختم انعام و اقامه نماز باران از ديگر آيين هاي باران خواهي در منطقه است . براي انجام اين آيين در روز معيني مردم در جلوي مسجد يا زيارتگاه محل جمع مي شوند و پس از ختم انعام به اقامه نماز مي پردازند و دست توسل بر دامن رحمانيش دراز كرده و خواستار بارش باران مي شوند . سپس گوسفند قرباني كرده و با گوشت آن ناهار آن روز را تدارك مي بينند . در روستاي «فشك» اين مراسم در محل امامزاده محب الرضا (ع) و در تفرش در دامنه تپه مسلي انجام مي شود . در روستاي « كهلو عليا» پس از بارش باران به عنوان قدرداني در محل امامزاده روستا ، آش مي پزند و بين اهالي محل پخش مي كنند . مردم محل بر اين باورند كه اگر جمجمه الاغي را آتش زده و خاكسترش را در آب روان بريزند ، باران خواهد باريد .
منطقه سربند : در روستاهاي ترك نشين اين منطقه در اواسط بهار يا پاييز كه محصولات ديمي نياز به آب دارند ، گروهي از دختران صغير و يتيم دور هم جمع شده و با درست كردن « چمچه گلين » يا « عروس باران » به در تك تك خانه هاي روستا رفته و به زبان تركي مي خوانند :
چمچه گلين نه ييستر / ييرون بركت ييستر / چمچه گلين نه ييستر / هورن ياغيش ييستر / ييرون بركت ييستر
برگردان : عروس باران چه مي خواهد / از هوا باران مي خواهد / از زمين بركت مي خواهد .
آن ها از هر خانه مقداري آرد مي گيرند و با آن آش درست كرده و در بين همسايگان پخش مي كنند . عروس باران عبارتست از يك چوب افقي كه عروس دلقك مانند از پارچه هاي مختلف رنگيني كله آن را پوشانده و توسط يك نفر قابل حمل است .
منطقه دليجان : در روستاي «راوه»، ملاقه يا كاسه اي از آش رشته را روي پشت بام يكي از خانه ها مي ريزند به اين نيت كه گنجشك ها و كلاغ ها از آن بخورند و باران ببارد . سپس اقدام به پخش آش بين اهالي محل مي كنند .
منطقه خمين : در اين منطقه اهالي هر روستا به صورت دسته جمعي به همراه علما و بزرگان به مصلي مي روند و نماز باران مي خوانند و از خداوند طلب بارش مي نمايند. اين شيوه تمناي باران در خمين ، مكان ، ريحان عليا ، آشمسيان و قيدو رايج است .
در گذشته افراد پاي برهنه و پياده به مصلي مي رفتند و نيز گاهي بچه هاي روستا مقداري تخم يا نوزاد قورباغه را در ظرفي ريخته و در دست يكي چمچه ( كاسه اي ) داده و در روستا به راه مي افتند و مي خوانند :
چمچه گلون نه ايسير، جين جلاخي يافيش ايسير، آسمان حركت ايسير، برون بركت ايسير
برگردان : كاسه چه مي خواهد، از هوا بارون مي خواهد، از ابرهاي آسمان حركت مي خواهد، از زمين بركت مي خواهد.
به اين شكل از در هر خانه مقداري آرد و يا چيز ديگر گرفته و با اين نان پخته و مي خورند . اين شيوه تمناي بارش در روستاي مكان رايج است و ...
منطقه ساوه : كوسه گلين از جمله مراسمي است كه در اين منطقه به هنگام خشك سالي براي طلب باران اجرا مي شود . در اين مراسم تعدادي از بچه ها و جوانان دور هم جمع مي شوند و در حالي كه يكي از آنان با پشم گوسفند براي خود ريش درست كرده و لباس هاي كهنه و مندرس پوشيده است، در كوچه ها به راه مي افتند و به در خانه تمامي اهالي مي روند .
به در هر خانه كه مي رسند ، صاحب خانه مقداري گندم ، پول ، آرد شيريني و ... به آن ها مي دهد . از اين مواد حلوا مي پزند و در ميان آن سنگ يا دكمه اي سبز رنگ مي گذارند . حلوا را بين حاضرين تقسيم مي كنند ، دكمه به هر كس كه افتاد او را كتك مي زنند .
يك ريش سفيد ضمانت او را مي كند و مي گويد تا دو يا سه روز ديگر باران خواهد آمد .اين مراسم را در روستاي خانقاه « كوسه اونيم » و در روستاهاي آوه و خشك رود « قري ينگي» مي گويند .
در روستاي « لالايين » ساوه مردم در مسجد تجمع مي كنند و ختم صلوات و قرآن مي خوانند . در ختم صلوات هر نفر هزار صلوات مي فرستد و در ختم قرآن علاوه بر هزار صلوات يك دور قرآن را نيز ختم مي كنند./س