به بهانه ميزباني جمهوري اسلامي ايران در شانزدهمين اجلاس سران عدم تعهد خبرنگار
دانشگاه باشگاه خبرنگاران گفتگوي تفصيلي را با علي اكبر اميني مدير گروه دانشكده علوم سياسي دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز ترتيب داده که متن آن را در زير مي‌خوانيد:
جنبش عدم تعهد با چه هدفي تشکيل شد؟
سه عامل اصلی برای تاسیس جنبش عدم تعهد وجود دارد، نخست مسئله کشورهای تازه به استقلال رسیده بود که در آن زمان بیشتر به عنوان گروه کشورهای آسیایی- آفریقایی شناخته می‌شدند که این کشورها را جهان سوم نامیدند که بعدها همین کشورهای جهان سوم جنبش عدم تعهد را با هدف اعلام موجوديت نوين مستقل در برابر بلوک غرب و شرق تشکل دادند. دوم اینکه در آن زمان دو ابر قدرت آمریکا و شوروی دست به پیمان‌هایی از جمله پیمان ناتو و ورشو زده بودند و کشورهای تازه استقلال یافته می‌خواستند میان این دو قطب جایگاهی داشته باشند، این اندیشه در ذهن آنها رسوخ کرد که طی بیانیه‌ای این جنبش را راه اندازی کنند. دلیل سوم هم این بود که هفت سال پیش از تاسیس جنبش عدم تعهد، سازمان ملل تشکیل شده بود. در سازمان ملل، کشورهای بزرگ، حقوق ویژه‌ای برای خودشان تعريف کرده بودند که مهمترین آن حق "وتو" بود. بعضی از کشورهای تازه استقلال یافته به این نتیجه رسیدند که تبعیض حقوقی در مورد این کشورها شکل گرفته و برای مبارزه با این تبعیض گروه جنبش عدم تعهد را شکل دادند.
ایران از چه زمانی به جنبش عدم تعهد پیوست؟
ایران هم مانند خیلی از کشورها در کنفرانس باندونگ 1955 شرکت کرده بود و دو نماینده خود به نام‌های علی امینی و فریدون آدمیت را به این اجلاس فرستاد. اما نکته قابل توجه این است که ایران هرگز قبل از انقلاب اسلامی عضو این جنبش نشد و از اعضای غیر عضو این جنبش محسوب می شد، ولی بلافاصله پس از پیروزی انقلاب اسلامی به عضویت این جنبش درآمد.
جنبش عدم تعهد چه نقشی را در معادلات جهانی می‌تواند ایفا کند؟
در عرصه سیاست بین الملل و در دنیای بازیگران سیاسی، جنبش عدم تعهد با توجه به تکثر اعضا، در صورتی که قدر این موجودیت را بداند، می‌تواند در عرصه جهانی به عنوان یک بازیگر تاثیرگذار محسوب شود، به عنوان نمونه در موقع رای دادن در سازمان ملل و در دیگر عرصه های بین اللملی می تواند بسیار کارساز باشد.
نقش ایران را در جنبش عدم تعهد چگونه ارزیابی می کنید؟
ایران در دو مقطع خاص در جنبش عدم تعهد عضویت داشته؛ یکی قبل از انقلاب که عضو غیر رسمی بوده، اما فعالیت‌های زیادی در این جنبش داشته و دیگری بعد از پیروزی باشکوه انقلاب اسلامی که به عضویت رسمی این جنبش درآمد و اگر این دو مقطع را در کنار هم بگذاریم می‌توان گفت که ایران یکی از کشورهای پیشکسوت این جنبش است.
می‌شود این نکته را اضافه کرد که جمهوری اسلامی ایران در مبارزات ضد امپریالیستی نقش مهمی داشته و مقامات کشورمان باید بتوانند به اعضای این جنبش این نکته را گوشزد کنند که جمهوری اسلامی ایران سردمدار مبارزه با امپریالیسم در جهان است و این حس مبارزه‌طلبي را باید به دیگر اعضا سرایت دهد.
نشست تهران چه دستاوردی را می‌تواند برای جمهوری اسلامی ایران داشته باشد؟
این نشست مي‌تواند دستاوردهای مهمی را برای کشورمان به ارمغان آورد، از جمله اینکه سران کشورهایی که به عنوان میهمان وارد تهران می‌شوند می‌توانند بازدید میدانی از اوضاع و احوال کشور داشته باشند و با این مشاهدات تبلیغات سویی که علیه جمهوری اسلامی ایران صورت مي‌گيرد خنثی مي‌شود و بعد هم با توجه به اینکه کشورمان میزبان است با یک مدیریت حساب شده و مدرن علمی – انسانی از سران کشورها استقبال و پذیرایی شود تا بتوانیم بر شأن و سیطره خودمان بر این جنبش بیافزاییم.
جمهوری اسلامی ایران از طریق این نشست چه پیامی را می‌تواند برای جامعه جهانی داشته باشد؟
بستگی دارد ما در این نشست روی چه ارکان و ابعادی کار کنیم. به عنوان مثال اگر بخواهیم روی مسائل فرهنگی کار کنیم، همانطور که می‌دانید ما دارای تاریخ چند هزار ساله بوده و ملت تازه تاسیس نیستیم و باید این فرصت را مغتنم شمرد و فرهنگ ایرانی – اسلامی را به جنبش غیر متعهدها معرفی کرد تا ازاین طریق به جهانیان و علی الخصوص آمریکا که در صدد تحریف تاریخ ایران هستند نشان دهیم که دارای چه ریشه تاریخی عمیقی هستیم.
انتهاي پيام/ر