محمد باقر بن محمد تقى بن مقصود على مجلسى معروف به علامه مجلسى و مجلسى ثانى در سال 1037 هجرى در شهر اصفهان ديده به جهان گشود.
علامه مجلسي از همان کـودکـى تحت تربیت و تعلیم پـدر دانشمند و در سایه تـوجه خـاص آن بزرگـوار، پرورش پیدا نمود و بـا هـوش سـرشار و استعداد خـدادادى و پشتکار مخصـوص به تحصیل علـوم متـداوله عصـر در حـوزه علمـى اصفهان پرداخت.
با توجه به تـوانایـى ذاتـى در مـدت کوتاهى مراحل مختلف علمـى و تحصیلى را طى کرده و سپـس به گـردآورى علـم حـدیث و آثار اهل بیت عصمت و طهارت دل بست و تحقیق و پژوهش عمیقانه در اين علم را بکار گرفت و تلاش خود را در ایـن مـورد متمـرکز نمـوده تمام اوقـاتـش را صـرف آن کـرد تـا اینکه منشـأ تحـولـى بزرگ در روزگـار خـود شد .
علامه در دوران جـوانـى خـود از محضـر دانشمنـدان و عالمـانى عالیقدر همچـون ملا عبدالله شوشترى ، شیخ عبدالله بـن جابر آملى ، شیخ على جبل عاملـى و سایر بزرگان دیـن به ویژه فقیه و حکیـم و محدث نامى ملا محسـن فیض کاشانى بهره کافـى برد.
يك ويژگى بسيار مهم در زندگى اين بزرگ مرد زهد و پارسايى و ساده زيستى اوست. علامه در عهد صفوى مىزيست و شيخ الاسلام حكومت صفوى بود و در يك كلام تمام امكانات دولت در اختيار او بود اما با همه اينها زندگى شخصى علامه در نهايت زهد و سادگى سپرى مىشد.
علامه مجلسى پـس از رحلت پدر بزرگـوارش ، به جاى او در مسجد جامع اصفهان اقامه نماز جماعت مـى‌کرد.وي از زمان شاه عبـاس دوم تا زمان شاه سلطان حسیـن داراى مقام و قدرت مطلق دینى بود و تا آخرین روزهاى حیاتـش ایـن قدرت و نفـوذ همچنان رو به افزایـش و تعالـى مى رفت ، به همین مناسبت از جانب سلاطیـن صفـوى عنـوان شیخ الاسلامى که عالـى‌تریـن درجه روحانیت در آن عصر بـود به وى اعطا شد.
علامه مجلسى از جمله بزرگانى است كه از جامعيت خاصى برخوردار بود. او در علوم مختلف اسلامى مانند تفسير حديث فقه اصول تاريخ رجال و درايه سرآمد عصر بود. نگاهى اجمالى به مجموعه عظيم بحار الانوار اين نكته را بخوبى آشكار ميسازد.
اين علوم در كنار علوم عقلى همچون فلسفه، منطق، رياضيات، ادبيات لغت، جغرافيا، طب و نجوم از او شخصيتى ممتاز و بي‌نظير ساخته است.
برخى علامه مجلسى را در طول تاريخ اسلامى از حيث جامعيت در علوم و فنون گوناگون بي‌نظير دانستهاند.
علامه مجلسى علاوه بر علومى چون روايات اهل بيت عليهمالسلام در فقه نيز تبحرى بالا داشته گرچه اكثر مجلدات فقهى بحار مجال پاكنويس شدن نيافته است.
از جمله شاگـردان مشهور علامه مـى تـوان میـرزا عبـدالله اصفهانى ، سید هاشم بحرانى ، سیـد نعمت الله جزایـرى و ملا صالح مازنـدرانـى را نام برد.
علامه مجلسـى محقق پر کارى بـود که در عمر خود لحظه‌اى از تألیف و تحقیق نیاسـود و تـوانست کتابخانه بزرگى را که یادگار نیاکانـش بـود غنـى‌تر و پـربارتر ساخته است، او براى به دست آوردن کتب نادر و کمیاب به کشورهاى دیگر از جمله یمـن مسافرت نمود. به دست تواناى علامه مجلسـى کتب زیادى نگارش یافت که به دو بخـش ، تألیفات فارسـى و عربى قابل تقسیم است. تألیفات فارسى عبارت است از:
"حیاه القـلوب" مشتمل بر سه جلد، "حلیه المتقیـن" در آداب معاشرت و زندگى فردى و اجتماعى،" عیـن الحیـات" شـرح وصیت پیـامبـر اسلام به امت خويش، "مشکـاه الانـوار" در فضیلت و آداب قـرا ئت قـرآن و ثواب آن، " جلاء العیـون" کتابـى در بـاب تـاریخ زنـدگـانـى چهارده معصوم ، "ربیع الاسابیع" در اعمـال روزها و هفته ها به خصـوص شب و روز جمعه، "تحفه الزایر " 8، "اختیارات الایام صغیر" ، "اختیارات الایام کبیر" ، "رساله بلا" ، "شـرح کتـاب روضه کـافـى ".
تألیفات عربى وي به شرح ذیل است :
"بحار الانـوار" این اثر مشهور ترین و مهمتریـن اثر علامه مجلسـى و اثر پـر بـار و بلنـد آوازه تـاریخ تشیع است که در 110 جلد تدوین شده است.
"کتاب مرات العقول " ، " آداب الحج " ، "آداب التجهیز الموات" ، "الاجازات"، " ملاذ الاخبـار فـى شـرح کتـاب تهذیب الاخبـار شیخ طـوسى" ، "شـرح الاربعیـن حـدیث" ... و دهها کتـاب دیگر .
علامه مجلسى همزمان با طى مدارج علمى و سريعتر از آن مدارج معنوى و كمالات روحى را پيمود تا آنجا كه مصداق واقعى "عالم ربّانى" شد.
پیکر پاک آن مرحـوم بعد از تشییع با شکوه در مسجد جامع اصفهان در جـوار پدر و خـانـدان دانشمنـد مجلسـى به خـاک سپـرده شـد.
"انتهاي پيام"/پ3