سرهنگ مجتبي جعفري در گفتگو با خبرنگار دفاعي - امنيتي باشگاه خبرنگاران، با بيان اينكه در هر جنگ، به اسارت گرفته شدن افراد امري ناگزير است، اظهار داشت: در دوران دفاع مقدس نزديك به 46 هزار اسير ايراني به دست رژيم بعثي و 50 هزار اسير عراقي به دست رزمندگان اسلام به اسارت درآمدند.
وي با اشاره به تفاوت‌هاي چشم‌گير در نحوه نگهداري اسراي ايراني و عراقي، افزود: اولين نكته حائز اهميت اين است كه بخش اعظم اسراي ايراني در اواخر جنگ تحميلي به اسارت رژيم بعثي درآمدند در حالي كه اين قضيه درباره اسراي عراقي كاملا بر عكس بود.
مسئول سازمان ايثارگران نيروي زميني ارتش با يادآوري اين نكته كه عراق از ثبت نام رسمي 20 هزار نفر از جمع 46 هزار اسير ايراني، در صليب سرخ جهاني خودداري مي‌كرد، تصريح كرد: به دليل رفتارهاي به شدت خشونت‌آميز شكنجه‌گران بعثي با اسراي ايراني و ترس از مواخذه شدن در مجامع بين‌المللي، عراق اين افراد را ثبت نام نكرده بود و با وجود دلايل فراوان، آنها عملا مفقود‌الاثر به شمار مي‌آمدند.
وي با اشاره به اين كه جمهوري اسلامي ايران بارها اعلام كرد كه خانواده‌هاي اسراي عراقي مي‌توانند از طريق كشور سومي مثل سوريه و تركيه به ايران مسافرت كرده و به ملاقات اسراي خود بيايند، ادامه داد: وضعيت معيشتي اسراي عراقي در ايران به حدي مناسب بود كه آنان به هنگام بازگشت به كشورشان مبالغي پول به دست آورده و كسب درآمد كرده بودند.
سرهنگ جعفري يادآور شد: در طول جنگ تحميلي مبادله اسرا بين ايران و عراق به صورت محدود انجام مي‌گرفت و افرادي كه در صورت اسارت قادر به ادامه زندگي نبوده يا قطع عضو شده بودند، به كشورشان باز مي‌گشتند كه در اين مورد حسن نيت كشورمان با آزادسازي يكطرفه اسراي عراقي و اسراي ساير كشورهايي كه به حمايت از عراق آمده بودند، كاملا مشهود بود.
وي با بيان اينكه دو سال پس از اجراي آتش بس، عراق به دليل حمله به كويت و احساس نياز به قواي نظامي بيشتر تبادل اسرا را قبول كرد، تاكيد كرد: مكاتبات فراواني صورت گرفت و صدام در آخرين نامه خود به رئيس جمهور ايران نوشته بود "هر‌آنچه شما مي‌خواستيد تحقق پيدا كرد و چيزي جز يك امضا براي آزادي اسرا باقي نمانده" كه اين امر نشان داد برخلاف مقاومت رژيم بعثي در تبادل اسرا براي گرفتن امتياز از جمهوري اسلامي ايران، باز هم كشورمان پيروز ميدان بود.
مسئول سازمان ايثارگران نيروي زميني ارتش (26 مرداد 69) را يكي از خاطره انگيزترين روزهاي انقلاب اسلامي خواند و ادامه داد: در اين روز مردم ايران در سراسر كشور به خيابان‌ها ريختند و با گل و شيريني به استقبال آزادگان رفتند و در اين بزم براي شادي‌شان ترجماني جز اشك شوق نداشتند.
وي اظهار داشت: مبادله اسرا حدود يك ماه و نيم طول كشيد و اسراي رسمي طرفين به طور كامل آزاد شدند اما برخي از اسراي ايراني كه به طور غيرقانوني در عراق نگهداري مي‌شدند و به مجامع بين‌المللي معرفي نشده بودند با تلاش‌هاي فراوان مسئولين كشورمان در سال 78 به ميهن اسلامي بازگشته و پرونده مبادله اسراي بين ايران و عراق به طور كامل بسته شد و از آن زمان تاكنون، هيچ اسيري در دو كشور وجود ندارد.
سرهنگ جعفري با يادآوري اين مسئله كه نيمي از آزادگان كشور، از نيروي زميني ارتش هستند، گفت: پس از ورود آزادگان به ميهن و تصويب قانون حمايت از آزادگان و ستاد رسيدگي به امور آنان در نهاد رياست جمهوري كه پس از مدتي با بنياد شهيد، ادغام شد، تقريبا تمامي موارد قانوني مصوبه مجلس در مسائل كشوري و لشكري اعم از ترفيعات، تشويقات، درجات، اولويت‌ها در تخصيص مسكن و ... اجرايي شده است.
وي ادامه داد: البته يك تبصره از ماده 13 كه در آن مقرر شده به ازاي هر ماه اسارت بايد حقوق يك ماه به آزاده پرداخت شود تا امسال اجرايي نشده بود كه با دستور رئيس جمهور، دو ماه پيش در دستور كار قرار گرفت و در يك مرحله اول يك سوم اين مبلغ پرداخت شد و مابقي آن در اسرع وقت به آنها پرداخت مي‌شود.
مسئول سازمان ايثارگران نزاجا همچنين يادآور شد: بر اساس قانون مرخصي‌هاي استفاده نشده در طول اسارت كه براي هر آزاده 90 روز در نظر گرفته شده امسال مبلغي پرداخت شده و باقيمانده در حال تامين اعتبار است.
وي هر روز از دوران اسارت را معادل يك كتاب ارزشمند توصيف كرد و افزود: با وجود 46 هزار آزاده در كشور، شايد كمتر از هزار جلد كتاب در اين زمينه وجود داشته باشد و اين نشانگر اين است كه بخش عمده‌اي از تاريخ دفاع مقدس در سينه آزادگان باقي مانده است و سازمان ايثارگران نيروي زميني ارتش قصد دارد در جهت حفظ فرهنگ آزادگي و ثبت تاريخ مقاومت اسرا، با حفظ كليه حقوق مادي و معنوي مولف از تمامي آثار در اين زمينه حمايت كند.