به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک ، واژه منجمد (frozen) در این عبارت اشاره به یخ زدن ندارد، بلکه به‌معنی عدم انعطاف‌پذیری در حرکت تاندون‌ها، بورس، کپسول مفصلی، عضلات، عروق خونی و اعصاب مرتبط با مفصل شانه است، این عارضه در همه سنین دیده می‌شود، ولی در مردان بالای 40 سال که در دوره جوانی به ورزش‌های قهرمانی می‌پرداخته‌اند، شایع‌تر است.
جمود مفصل شانه (کپسولیت چسبنده)
ناتوانی ناشی از این عارضه ممکن است وخیم باشد و در صورتی که درمان نشود، ممکن است در طول زمان بدتر شود، علت دقیق ایجاد این عارضه مشخص نیست، اما احتمالا یک فرآیند التهابی آن را به وجود می‌آورد.گاهی جمود مفصل شانه ناشی از بی‌حرکتی آن برای مدت طولانی به علت آسیب‌دیدن، جراحی یا بیماری است، اما در بسیاری از موارد علت آن نامعلوم است.
خوشبختانه، در اغلب موارد می‌توان شانه را دوباره به حرکت در آورد (هر چند که بهبودی کامل زمان می‌برد) و خود فرد نیز باید به درمان کمک کند.
علایم شایع جمود شانه
در مراحل اولیه:
* درد خفیف شانه که به سوی درد شدید پیشرفت کرده و خواب و فعالیت طبیعی فرد را دچار اختلال می‌کند. درد با حرکت دادن شانه بدتر می‌شود.
* احساس صدای ساییدگی یا شکستن چینی هنگام حرکت شانه
در مراحل پیشرفته:
*درد بازو و گردن
*ناتوانی در حرکت دادن شانه
*درد غیر قابل تحمل شانه
چگونه شانه دچار جمود می‌شود؟
مرکز اصلی شانه یک مفصل توپی و حفره‌ای است که مفصل گلنوهومرال (Glenohumeral) خوانده می‌شود و سر استخوان بازو یا هومروس (humerus) را به بخش خارجی خمیده استخوان کتف (scapula)، به نام حفره گلنوئید (glenoid) وصل می کند.
جمود مفصل شانهمعمولا با یک جراحت (مثل شکستگی) یا التهاب بافت‌های نرم مانند بورسیت (التهاب کیسه مفصلی) یا تاندینیت (التهاب تاندون) در "روتاتور کاف" (مجموعه‌ای از عضلات و تاندون‌ها که مفصل شانه را پایدار نگه می‌دارند) آغاز می‌شود.
التهاب باعث درد می‌شود که با حرکت بدتر می‌گردد، به این ترتیب دامنه حرکت شانه کم می‌شود.
هنگامی که شانه به این شیوه بی‌حرکت می‌شود، بافت همبندی اطراف مفصل گلنوهومرال (کپسول مفصل) ضخیم و منقبض می‌شود و توانایی طبیعی‌اش را برای کشیدگی از دست می‌دهد.
بازو جای کمتری برای حرکت کردن درون کپسول شانه پیدا می‌کند، و مفصل ممکن است مایع نرم‌کننده اش را از دست بدهد. در موارد پیشرفته، نوارهای بافت جوشگاهی(چسبندگی) میان کپسول مفصل و سر بازو به وجود می‌آید، ایجاد جمود مفصل شانه ممکن است 2 تا 9 ماه طول بکشد.
اگرچه درد ممکن است به تدریج بهبود یابد، ولی سفتی مفصل ادامه پیدا می‌کند و دامنه حرکت مفصل محدود باقی می‌ماند.
چه کسانی دچار جمود مفصل شانه می‌شوند؟
هنگامی که شما پس از التهاب تاندون یا آسیب شانه فیزیوتراپی نمی‌کنید و هنگامی که بیش از چند روز بازوی‌تان را با گردن آویز بی‌حرکت نگه می‌دارید، بدون این که به طور متناوب به آن کشش بدهید، خطر جمود شانه افزایش می‌یابد.
بی‌حرکتی شانه ناشی از سکته مغزی، بیماری قلبی یا جراحی نیز ممکن است به جمود مفصل شانه بیانجامد. سایر بیماری‌هایی که خطر جمود شانه را بالا می‌برند، اختلالات تیروئید، بیماری پارکینسون و دیابت است.
عوامل خطر
- نادیده گرفتن آسیب‌های خفیف شانه از قبیل بورسیت یا تاندونیت
- وضعیت نادرست فعالیت‌های بدنی و پرداختن به ورزش های قهرمانی به‌طور نامنظم
- دیابت
- بیماری عروق محیطی
- بی‌حرکتی
- مشاغل نشسته و کم‌تحرک
- شرکت در ورزش های شدید یا پر برخورد
چه کار باید کرد؟
اگر فکرمی‌کنید که دچار جمود مفصل شانه شده اید یا در حال دچار شدن به آن هستید، به پزشک مراجعه کنید.
برای ارزیابی دامنه حرکت شانه، پزشک از شما می خواهد تا حرکات گوناگونی را با بازوی‌تان انجام دهید، برای مثال رساندن دست از جلوی قفسه‌سینه به شانه مقابل، یا از پشت برای لمس کتف طرف مقابل.
درمان جمود مفصل شانه
درمان شامل کاهش درد و بازگرداندن دامنه طبیعی حرکت شانه است.
پزشک ممکن است داروهای ضدالتهابی مانند آسپیرین، ایبوپروفن و ناپروکسن برای شما تجویز کند.
گذاشتن کیسه یخ بر روی شانه برای 10 تا 15 دقیقه، چند بار در روز ممکن است به تسکین درد کمک کند.
ممکن است پزشک تزریق داروهای کورتونی به داخل شانه یا بافت‌های نرم اطراف آن را برای شما تجویز کند، اما اساس درمان، فیزیوتراپی یا حرکت‌درمانی است، که ابتدا بر تمرین‌هایی که باعث کشش کپسول مفصل می‌شوند، متمرکز است و در مرحله بعد تمرینات تقویت‌کننده عضلات انجام می‌شود.فیزیوتراپیست به شما خواهد گفت تا چه حدی باید به شانه فشار بیاورید و می‌تواند به شما تمرین‌های مناسب را بیاموزد.
اگر به طور کامل برنامه تمرینات شانه را دنبال کنید، احتمالا می‌توانید دوباره فعالیت معمول شانه‌تان را به دست آورید. بیش از 90 درصد افراد با اقدامات غیرجراحی بهبود پیدا می‌کنند. اما بهبودی کامل به گذر زمان نیاز دارد، از چندین ماه تا دو یا سه سال.
اگر برای همیشه بهبود پیدا نمی‌کنید یا اگر بهبودی‌تان در حد معینی متوقف شده است، دوباره به پزشک مراجعه کنید، یا با یک ارتوپد متخصص شانه مشورت کند.
گفتنی است: به ندرت در مواردی که بیمار به درمان پاسخ نمی‌دهد، جراحی باید انجام شود./س