به گزارش
خبرنگار باشگاه خبرنگاران همدان ؛ به فاصله 72 سال از انتشار نشريه «كاغذ اخبار» اولين نشريه همدان به نام «عدل مظفر» منتشر شد و بعد از اين به يكباره تعداد نشريات در همدان سير صعودي پيمود. در سال 1325 هجری قمری پنج نشريه به نام‌هاي «اكباتان اول»، «اكباتان»، «الفت»، «سعادت» و «همه‌دان» در همدان منتشر شد كه البته دوامي نداشتند.
در بين سال‌هاي 1327 تا 1328 دو نشريه به جمع نشريات همدان افزوده شد و در اين سال‌ها در همدان منتشر شد. از ويژگي‌هاي نشريات دوره مشروطه همدان ذكر اخبار شهر در كنار حوادث داخله و خارجه، اخبار مشروطه و مجلس، نقل و ذكر صرف حوادث و اخبار ، به كار بردن نثر مصنوع به جاي به كار بردن زبان مردمي بود.
معمولاً نشريات اين دوره به شكل و قطع نامعقول در 2 يا 4 صفحه منتشر مي‌شد.
در يك آمار از سال 1324 تا سال 1329 هجری قمری با گسترش و شدت يافتن مطبوعات 7/2 درصد از نشريات كشور در غرب كشور يعني همدان، كرمانشاه و بروجرد منتشر مي‌شد. اما اطلاعات دقيق نشان مي‌دهد كه تعداد نشريات همدان از رقم مذكر شده بالاتر مي‌باشد. در اين تاريخ با احتساب نشريه «عدل مظفر» به عنوان اولين نشريه همدان تعداد 8 نشريه در همدان منتشر مي‌شده كه به طور خلاصه مي‌توان آنها را اين‌گونه معرفي كرد:
«عدل مظفر» اولين نشريه همدان
اولين نشريه همدان به نام «عدل مظفر» در سال 1324 هجری قمری منتشر شد. اين نشريه در عهد مظفرالدين‌شاه قاجار به همت حسين‌خان طبيب، پزشك ظهيرالدوله حاكم ترقي‌خواه و مشروطه‌طلب همدان منتشر شد.
ظهيرالدوله خود در باب اعلان وعده چاپ روزنامه در همدان مي‌نويسد: «به اجازه حكومت جليله اعلان مي‌شود مجلس فوايد عمومي همدان روزنامه‌اي چاپ و منتشر خواهد كرد كه حاوي شش ستون خواهد بود از اين قرار كه ستون اول اخبارات داخله ايران و ساير بلدان ايران، ستون دوم اخبارات داخله همدان، ستون سوم متعلق به تنظيفات، ستون چهارم متعلق به تجارت و فوايد آن، ستون پنجم مطالب متفرقه و ستون ششم اعلانات از هر قبيل، قيمت اين روزنامه در همدان ورقي يك عباسي و در ساير نقاط ايران ورقي پنج شاهي و هر 10 روز يك ورقه چاپ خواهد شد و تا عدد خوانندگان به 110 نرسد شروع نخواهد شد.
قيمت آن در خاك همدان از قرار نمره (يك عباسي) و در ساير بلاد نمره (پنج شاهي) است.
اكباتان اول
اين نشريه در سال 1325 هجری قمری با همان مديريت نشريه «عدل مظفر» در همدان به صورت هفتگي و در يك ورق منتشر شد. اين نشريه ادامه روزنامه «عدل مظفر» بود كه پس از 13 شماره به «اكباتان» تغيير نام داد و در تاريخ مطبوعات همدان به نام نشريه «اكباتان اول» شهرت يافت.
البته روزنامه مجلس در شماره 67 به نقل از مترجم نظام و اقدامات تأسيس شعبه قرائت خانه وطنيه در همدان و هم انتشار نشريه‌اي به نام «اكباتان» خبر مي‌دهد.
اكباتان (اكباتان دوم)
مدير اين نشريه ابوالقاسم سيدالاطبا بود. روش و نوع آن خبري بود. نشريه «اكباتان» در سال 1325هجری قمری در همدان به صورت هفتگي منتشر مي‌شد. اغلب اين نشريه را با «اكباتان اول» يكي دانسته‌اند اما اين دو نشريه مجزا از يكديگر مي‌باشند.
الفت
نشريه الفت در تاريخ 21 صفر 1325 هجری قمری به صورت هفتگي ترا آقا ميرزا محمد حسيني همداني متخلص به غمام همداني منتشر شد. روش آن ادبي، اجتماعي و خبري بود و جريده «انجمن اتحاد همدان» محسوب مي‌شد. از اين نشريه تا شماره 16 آن در كتابخانه مركزي و مركز اسناد دانشگاه تهران موجود است.
همه‌دان
نشريه «همه‌دان» را حاجي حسين كمپاني از تجار شهر در 10 ربيع‌الاول 1325 هجری قمری در همدان منتشر کرد. اين نشريه به صورت هفتگي در 4 صفحه در چاپخانه صفایيه اكباتان منتشر مي‌شد. محل نشريه در محله كبابيان يكي از محلات قديمي همدان بود.
مندرجات اين روزنامه حاوي اخبار و حوادث كشور و حوادث همدان و روش آن خبري و اجتماعي بود.
سعادت
اين نشريه خبري و اجتماعي در 10 ربيع‌الثاني 1325 هجری قمری توسط محمدنقي نراقي در همدان منتشر گرديد. روزنامه «سعادت» در 4 صفحه و به صورت هفتگي با چاپ سربي انتشار مي‌يافت.
اين نشريه تا سال 1338 هجری قمری منتشر مي‌گرديد. ادوارد براون در كتاب «تاريخ مطبوعات و ادبيات ايران» ذيل «سعادت» مي‌نويسد: (من نمره 43 و 46 و 47 اين روزنامه را در دست دارم ...)
اثر انقلاب
نشريه «اثر انقلاب» به صاحب امتيازي ميرزا حسين خان مدني مترجم نظام و مديريت حاج محمدحسن اصفهاني در روز 13 جمادي‌الثاني 1327 هجری قمری در همدان منتشر گرديد. «اثر انقلاب» در 4 صفحه و به صورت هفتگي در روزهاي جمعه در چاپخانه صفایيه چاپ مي‌شد.
جماليه
روزنامه «جماليه» به نام و احترام سيد جمال واعظ اصفهاني (همداني) همانگونه كه در صفحه اول آن ذكر شده است «يادگار آقا سيد جمال‌الدين شهيد راه حريت» نام‌گذاري شده بود. صاحب امتياز آن ميرزا سيد حسين خان مدني مترجم نظام و مدير آن حاجي محمدحسن اصفهاني بود.
روزنامه «جماليه» در روز 21 ربيع‌الثاني 1328 هجری قمری در همدان در ابتدا به طور هفتگي تا شماره 19 و بعد همانگونه كه در صفحه اول برخي از شماره‌هاي آن ذكر شده است هفته‌اي دو بار يكشنبه‌ها و چهارشنبه‌ها در چاپخانه صفایيه منتشر گرديد.
اشتراك ساليانه در همدان 16 قران در ساير بلاد 18 قران در ممالك خارجه 20 قران، قيمت تك شماره آن 100 دينار بود. اين نشريه معمولا در 4 يا 8 صفحه چاپ مي‌شد. آخرين شماره‌اي كه از اين نشريه تاكنون به دست آمده است شماره 41 است كه تاريخ يكشنبه 19 صفر 1329 هجری قمری را نشان مي‌دهد./س