حجت الاسلام 'مهدی ولایی برحق' در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران رودهن با اشاره به بحث های مختلف در زمینه مشروطیت در تاریخ معاصر ایران اذعان داشت: تحریم تنباكو و افزایش نقش علماء در برهه ای از تاریخ ایران مقدمات تحركات ملی و مذهبی را فراهم كرد و منجر به آغاز قیام مشروطه گردید.
وی با بیان اینكه كلمه مشروطه به معنای مقید به شرط است، گفت: افزایش استبداد و پادشاهی در برهه ای از زمان سبب شد تا مردم خواستار ایجاد مشروطه و خارج شدن از استبداد مطلق شوند.
مدیر حوزه علمیه امام حسن مجتبی (ع) سربندان تصریح كرد: شیخ فضل الله نوری از جمله افرادی بود، كه مشروطه مشروعه را پیشنهاد كرد و با پافشاری فراوان بعد از مدتی این تلاش به ثمر رسید.
حجت الاسلام ولایی برحق با اشاره به وجود دو تفكر در دوران مشروطیت افزود: تفكر روحانیت مبارز نشأت گرفته از آیت الله خراسانی، شیخ فضل الله نوری، و بزرگانی همچون آیت الله مازندرانی كه معتقد به تبعیت نظام قانونی كشور از دین بودند.
وی در ادامه خاطر نشان كرد: تفكر دیگر بر جدایی دین از عرصه سیاست تأكید داشت، كه حسن تقی زاده از سردمداران این گروه، مصر بر ایجاد قوانین منطبق با قوانین غربی در ایران بود، این اختلاف از ابتدا و بعد از جلسه های اول قیام بین سران مشروطه به وجود آمد.
مدیر حوزه علمیه امام حسن مجتبی (ع) سربندان اظهار داشت: عوامل زمینه ساز قیام مشروطه تحریم تنباكو، نقاط ضعف حكومت حاكم در آن زمان، عدالت خواهی مردم، افزایش فساد بود كه دخالت های كشورهای همسایه نیز به نوعی به این جریان دامن زد.
توهین بعضی از سران به مراجع و روحانیت به دلیل افزایش عرق و تعصب مذهبی با یك جریان سازی به تشكیل مجلس شورای ملی رسید.
حجت الاسلام ولایی برحق با بیان اینكه یكی از متمم های قانون ملی، تأیید مصوبه های مجلس توسط پنج نفر از علمای طراز اول بود،افزود: بعد از تصویب این قانون، منافع دولت های غربی به خطر افتاد و با بكار گیری ترفندها و وجود افراطیون زمینه ساز انحرافات مسیر مشروطه شد.
وی گفت: بعد از تصویب قانون مشروطیت، گروه های افراطی و دشمن با ترور نافرجام محمد علی شاه قاجار منجر به گلوله بستن مجلس شورای اسلامی به دستور شاه قاجار شد.
مدیر حوزه علمیه امام حسن مجتبی (ع) سربندان تأكید كرد: به ثمر رسیدن قیام توسط ستارخان و باقرخان به فتوای علماء به نوعی باعث انحراف مشروطه گردید و بعد از گذشت مدتی، مشروطه از اسلام و روحانیت فاصله گرفت و عده ای از كارگزاران غربی الگوی آنان شد.
حجت الاسلام ولایی برحق اذعان داشت: فاصله از آرمان های مشروطه سبب اختلاف بین سردمداران قیام گردید و به دلیل نفوذ برخی از فرصت طلب ها در آن فضا منجر به ابتر ماندن این حركت گردید، با اینكه مشروطه زمینه بسیار خوبی برای به نتیجه رساندن حكومت دینی بود اما بعد از انحرافات مجلس ملی مشروطه رنگ و بوی خود را از دست داد.
وی اظهار داشت: از عوامل كمرنگ شدن مجلس ملی مشروطه دخالت گروه های مرتبط با سفارت های خارجی، دامن زدن مطبوعات به جریانات و كشیده شدن الگوهای دینی به سمت الگوهای غربی به شمار می رود.
مدیر حوزه علمیه امام حسن مجتبی (ع) تصریح كرد: كشورهای نوپای اسلامی اعم از مصر... با بررسی عوامل شكست مشروطه و نقش دول غربی در انحراف آن می توانند در راستای دستیابی به پیروزی بهتر عمل كنند./س