نگاهي به تاريخچه "هندبال در ايران و جهان"

تاريخچه هندبال در جهان

طبيعي است که انسان مهارتهاي دست را بيشتر از مهارتهاي پا به نمايش مي گذارد .

گروهي هندبال را مثل ورزشهايي چون بوکس- کشتي و دو از رشته ها ي سنتي المپيک مي دانند. «هومر» شاعر و مورخ يوناني در اثر خود«اوديسه» از ورزش هندبال بنام «اورانيا » يادکرده است . درمقبره اي مربوط به سال 600 ق. م در شهرک تاريخي «ديپلون» نزديک به آتن جملاتي درمورد توپ بازي با دست به چشم مي خورد. در کاوش هاي باستانشناسي در تمدن هاي اوليه که در کرانه هاي رود نيل انجام گرفته نشان مي دهد بازيهاي توپي منحصراً با دست انجام مي شده .

در قرن سيزدهم ميلادي اين بازي بنام « کچ بال » شهرت داشته و مسابقات آن بين شواليه ها متداول بوده است اما به نظر مي رسد که اين بازيها که با توپ و توسط دست انجام مي شده با هندبال کنوني متفاوت بوده.

بطور کلي درتوسعه و تعميم هندبال بشکل کنوني سه کشور آلمان- دانمارک- چکسلواکي نقش مهمي داشته اند. درکشور دانمارک آقاي «هولگرنيلسن» که يک معلم ورزش بود هندبال ابتکاري خود را به جامعه معرفي کرد بطوريکه توسعه اين ورزش درکشور دانمارک باعث شد در سال 1954 پنجاهمين سالگرد تشکيل فدراسيون خود را جشن بگيرند. اين ورزش بصورت بگيرند. اين و رزش بصورت 7 نفره بازي مي شد ولي طبق اطلاعات موجود اين بازي شبيه هندبال کنوني نبوده است. نفره بازي مي شد ولي طبق اطلاعات موجود اين بازي شبيه هندبال کنوني نبوده است.

در کشور آلمان يک معلم ورزش زن بنام «ماکس هايزر» در شهر برلين تيم هندبال دختران را تشکيل داد. دو سال بعد آقاي « دکتر کارل شلنز» هندبال ديگري را ابداع کرد و مقررات ويژه اي براي آن نوشت . او که در دانشسراي عالي تربيت بدني برلين تدريس مي کرد هندبال ابداعي خود را به دانشجويان آموزش مي داد . دانشجويان وي پس از فراغت از تحصيل وسيله گستر ش اين رشته را در آلمان و در برخي از کشورهاي اروپائي فراهم آوردند . اين بازي در زمين فوتبال انجام مي شد و به همين روال برخي از مقررات فوتبال بر روي اين بازي اثر گذاشته است . اولين مسابقه بين المللي هندبال در شهر «هال-سال» بين تيمهاي اتريش و آلمان برگزار شد که اتريش 3 بر صفر برنده شد.

درکشور چکسلواکي يک بازي محلي بنام «هازنا » متداول بود که شبيه هندبال 11 نفره در آلمان بود.

فدراسيون بين المللي هندبال در ماه اوت سال 1928 با حضور 11 کشور ( آمريکا – کانادا –دانمارک- فنلاند- فرانسه- يونان- ايرلند- اتريش – سوئد –چکسلواکي – آلمان) در آمستردام تشکيل گرديد. سرانجام اولين بازيهاي بزرگ و رسمي هندبال د رسال 1936 المپيک برلين در رشته هندبال 11 نفره مردان انجام شد که تيمها ي آلمان- اتريش و سوئيس اول تا سوم شدند. در سال 1946 به دعوت برخي از کشورهاي اروپائي فدراسيون بين المللي هندبال IHF) ) تأسيس شد.

در همان زماني که هندبال در زمين روباز انجام مي شد. در اروپاي شمالي به علت سردي هوا و نامساعد بودن شرايط جوي در بيشتر فصول سال اين ورزش را بداخل سالن کشانده در اين زمينه دانمارکي ها و سوئدي ها موفق تر از ديگران بودند زيرا نبود ( باد و باران- سردي و گرمي – تابش تند آفتاب – رطوبت و لغزندگي توپ ) در فضاي محدود سالن باعث کم شدن تعداد بازيکنان در زمين شد و امکان هر تحول و تغييري را در تکنيکها و تاکتيکهاي هندبال بوجود آورد اين تغييرات و تحولات موجب پيدايش بازي جديدي بنام «هندبال سالني» شد. مدتها هندبال سالني و هندبال در فضاي باز دربيشتر کشورهاي اروپايي متداول بود تا اينکه هندبال سالني جزو بازيهاي المپيک بيستم 1972 (مونيخ ) قرار گرفت.

در اگوست سال 1993 نوزاد ديگر اين ورزش بنام «هندبال ساحلي» کارائي و ويژگيهاي بيشتر اين ورزش را حتي در کنار ساحل و درميان شن و ماسه نشان داد.

هندبال که به مادر ورزش هاي توپي شهرت دارد به اشکال زير بازي مي شود:

1. هندبال هفت نفره

2. ميني هندبال

3. هندبال نشسته

4. هندبال با ويلچر

5. هندبال ساحلي

تاريخچه هندبال درايران
هندبال سالني با تدريس آقاي دکتر علي محمد امير تاش در سال44 -1343در دانشسراي عالي بصورت کلاسيک آغاز شد. گويا در کنار اين فعاليت در ارتش هم گروهي هندبال 11 نفره را مي شناخته اند . که آن را بصورت تفريحي و براي آمادگي جسماني سربازان انجام مي داده اند . در اواخر سال 1347 و اوايل سال 1348 با تلاش و جديت دکتر علي محمد امير تاش تاسيس اين رشته در ورزش آموزشگاهها توسط شوراي عالي تربيت بدني آموزشگاهها در وزارت آموزش و پرورش به تصويب رسيد و آقاي جعفر گل بابائي رياست فدراسيون هندبال آموزشگاهها گرديد و آقاي دکتر امير تاش بعنوان مشاور فني اين فدراسيون برگزيده شد.

در دهه دوم اسفند 47 دو کلاس فشرده مربيگري و داوري جهت مربيان استان تهران ودهه سوم اسفند 47 براي مربيان ساير استانها تشکيل شد و اولين مسابقات آن د ردهه اول تيرماه سال 1348 درتهران برگزار شد که تيمهاي ( تهران – اهواز- مشهد- اصفهان- شيراز-کرمان) بترتيب اول تا ششم شدند. اولين مدرس خارجي براي هندبال آقاي «ميشل پائوليني» فارغ التحصيل دانشسراي عالي تربيت بدني و ورزش فرانسه ومربي تيم قهرمان هندبال فرانسه و عضو کميته فني هندبال آن کشور بود که درمدت 2 ماه اقامت درايران دو کلاس در تهران و اصفهان برگزار کرد که اکثر معلمين ورزش آن زمان در اين کلاسها شرکت کردند و با ورزش هندبال آشنا شدند. در مسابقات آموزشگاهي سال 1349 براي نخستين بار تيمهاي دختران دانش آموز شرکت کردند. اولين مسابقه خارجي تيم ايران ازتيم منتخب آموزشگاههاي تهران با تيم منتخب دانش آموزان کويت که نتيجه آن 14 بر 18 به نفع تيم کويت بود .

فدراسيون هندبال درسال 1354 تأسيس گرديد و شخصي بنام مهندس هارون مهدوي بعنوان رئيس آن معرفي شد. از سال 1355 تا سا ل 1361 مسابقات قهرماني کشور بطور مرتب انجام گرفته درسالهاي 69-68-67 مسابقات برگزار نشد و مجدداً اين بازيها از سال 1370 دوباره از سر گرفته شد . مسابقات جوانان کشور در دسته مردان از سال 63 آغاز شد اما سالهاي 64 و 67 برگزار نشد. ازسال 67 اين مسابقات بصورت جشنواره فرهنگي ورزشي هندبال جوانان شهرها برگزار مي گردد. هندبال در آموزشگاهها از سال 48 تا کنون انجام گرفته البته بعضي از سالها در آن وقفه داشته است.

- دومين مسابقات قهرماني کشور مردان 1355 درمشهد

- اولين مسابقات قهرماني زنان 1370درتهران

- اولين دوره مسابقات دانشجويان (پسر) 1367 در زاهدان

- اولين دوره مسابقات هندبال ساحلي (مردان) 1380بندرعباس

- بهترين نتيجه تيم ملي مسابقت آسيايي بانکوک (مردان) مقام چهارم 1998

- بهترين نتيجه تيم باشگاهي مردان در مسابقات آسيايي مقام سوم تيم ذوب آهن

- اولين حضور تيم هندبال دانش آموزان پسر ايران درمسابقات جهاني هندبال دانش آموزان درکشور يونان درسال 2002 در ارديبهشت ماه 1381 و با کسب مقام ششم

تاثيرات هندبال

هندبال مي‌تواند روي سيستم‌هاي مختلف بدن تاثيرات مثبتي داشته باشد.

آمادگي جسماني: هندبال باعث افزايش سرعت، قدرت، استقامت، چابكي و انعطاف‌پذيري در فرد ورزشكار مي‌شود.

آمادگي رواني: خلا‌قيت و قدرت تصميم‌گيري در ورزشكاران اين رشته افزايش مي‌يابد.

 افزايش سرعت عكس‌العمل: ورزشكاران اين رشته نسبت به افراد عادي با سرعت بيشتري به تحريكات محيطي پاسخ مي‌دهند.

آمادگي فكري:افزايش قدرت تمركز، اعتماد به نفس و توجه در اين ورزشكاران بيشتر است.

شادابي: كسب مهارت و بازي در اين رشته باعث شادابي در بازكنان هندبال مي‌شود./م