به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، همه ما مي‌توانيم از اين فرصت در وجوه مختلف زندگي بهره بگيريم و به يقين يكي از اين موارد كه بر آن تاكيد هم شده، توجه به سلامت جسم است. ديابتي‌ها نيز يكي از گروه‌هايي هستند كه بايد به اين مساله توجه داشته باشند. پس لازم است پيش از آغاز ماه رمضان و روزه‌داري ضمن مشورت با پزشك خود، نكات خاصي را نيز رعايت كنند.
دكتر اسدالله رجب، رئيس انجمن ديابت ايران با اشاره به اين كه ديابتي‌هايي كه مي‌خواهند روزه بگيرند بايد با برنامه و آمادگي اين كار را انجام دهند، به جام‌جم مي‌گويد: «بهتر است افراد مبتلا به ديابت قبل از روزه‌داري، آمادگي لازم براي اين كار را كسب كرده و پيش از شروع ماه رمضان، قند خونشان را در محدوده طبيعي كنترل كنند، چراكه اگر قند خون در حد طبيعي كنترل نشده باشد، فرد ديابتي هم نمي‌تواند روزه بگيرد.»
دكتر رجب مي‌افزايد: «مقدار قند خون در حد طبيعي 60 تا 140 ميلي‌گرم درصد است و توصيه مي‌شود ميزان قند خون ناشتاي فرد ديابتي بين 90 تا 130 بوده و دو ساعت پس از صرف غذا نيز قندشان بيش از 180 نباشد. با اين توضيح اگر قند خون فرد در اين محدوده قرار نداشته باشد، نمي‌تواند روزه بگيرد و ابتدا بايد اين مشكل را برطرف كند.»
به گفته وي، افراد مبتلا به ديابت كه قند خونشان بيشتر از حد طبيعي است، بيماراني كه دچار عوارض ديررس ديابت مانند مشكلات چشمي يا قلبي و عروقي هستند و همچنين كساني كه در كنار ديابت، فشار خون بالايي نيز دارند بهتر است روزه نگيرند.
دكتر رجب ضمن بيان اين‌كه افراد ديابتي كه از آموزش‌هاي لازم برخوردار شده‌اند بخوبي قادرند تشخيص دهند آيا مي‌توانند روزه بگيرند يا خير، مي‌گويد: «روزه‌داري براي بيماراني كه تحت درمان با انسولين هستند توصيه نمي‌شود، اما در صورتي كه چنين افرادي تمايل زيادي به روزه گرفتن داشته باشند، حتما بايد ابتدا با پزشك معالج مشورت كرده و در شرايطي خاص زير نظر پزشك مي‌توانند روزه بگيرند.»
روزه‌داري و درمان با داروهاي خوراكي
علاوه بر ديابتي‌هايي كه با انسولين درمان مي‌شوند، گروهي از بيمارن هم از داروهاي پايين‌آورنده قند خون استفاده مي‌كنند. بنابراين لازم است شرايط روزه‌داري براي اين گروه از بيماران نيز توضيح داده شود.
دكتر رجب در مورد اين بيماران به جام جم مي‌گويد: «لازم است اين افراد با پزشك معالج خود مشورت كنند؛ در واقع اگر قند خون آنها در حد طبيعي كنترل شده و همچنين دچار افزايش وزن نيز باشند، روزه‌داري حتي مي‌تواند به كنترل قند خونشان كمك كند.»
رئيس انجمن ديابت تاكيد مي‌كند: «بيماراني كه از داروهاي خوراكي استفاده مي‌كنند، بايد دقت داشته باشند در صورت روزه‌داري ميزان داروها هم تغيير مي‌يابد و به همين دليل توصيه مي‌شود حتما با مراجعه به پزشك و زير نظر او، مقدار مناسب دارو را مصرف كنند.»
به گفته وي، روزه‌داري نه‌تنها موجب كاهش كالري دريافتي مي‌شود، بلكه حتي شيوه زندگي افراد را نيز تغيير خواهد داد؛ به طوري كه افراد در روزهاي معمول سه تا پنج وعده غذا مصرف مي‌كنند و در ماه رمضان طي روز اصلا غذايي نمي‌خورند. بنابراين كاملا طبيعي است كه ميزان داروي مصرفي هم بايد تغيير كند.
كنترل بهتر قند خون با روزه
گروهي از بيماران ديابتي بدون دارو و با استفاده از رژيم غذايي مناسب و فعاليت جسمي قند خونشان را كنترل مي‌كنند كه طبق نظر متخصصان روزه‌داري زير نظر پزشك معالج براي اين گروه از افراد مناسب است.
دكتر رجب نيز با اشاره به بيماراني كه از دارو استفاده نمي‌كنند، توضيح مي‌دهد: «روزه‌داري براي افرادي كه با تغذيه مناسب و فعاليت جسمي، قند خونشان را كنترل مي‌كنند مي‌تواند به كنترل بهتر قند خون كمك كرده و در اين زمينه موثر باشد. در واقع پس از گذشت هشت ساعت كه فرد روزه‌دار غذايي مصرف نمي‌كند، بدن براي تامين گلوكز مورد نياز از ذخايرش استفاده مي‌كند؛ به طوري كه ابتدا از ذخاير قندي كمك مي‌گيرد سپس از ذخاير چربي و به همين دليل ممكن است وزن فرد كاهش يابد.»
به گفته وي، كاهش وزن عامل موثري براي كنترل بهتر قند و همچنين فشار خون به حساب مي‌آيد و مي‌توان گفت روزه گرفتن براي اين گروه از بيماران ديابتي مناسب است.
مراقب تغذيه خود باشيد
با اين‌كه در ماه رمضان معمولا تعداد وعده‌هاي غذايي كاهش مي‌يابد، ولي متأسفانه در ايام روزه‌داري، به علت كاهش فعاليت جسمي و همچنين پرخوري، افراد زيادي با مشكل افزايش وزن روبه‌رو مي‌شوند. بنابراين متخصصان توصيه مي‌كنند هر دو تا سه روز يك بار وزن خود را اندازه‌گيري كنيد تا بموقع از بروز اين مساله پيشگيري شود.
دكتر رجب درباره انتخاب مواد غذايي مناسب در ماه رمضان به بيماران ديابتي توصيه مي‌كند: «هنگام سحر بهتر است از غذاهايي استفاده كنيد كه بيشتر حاوي مواد غذايي ديرجذب و كربوهيدرات‌ها باشد؛ به عنوان نمونه نان، برنج و... انتخاب مناسبي است. علاوه بر اين، مصرف مقدار كافي ميوه و سبزيجات را نيز فراموش نكنيد، چون اين خوراكي‌ها فيبر زيادي داشته و به همين دليل موجب مي‌شود قند خون ديرتر افزايش يابد.»
رئيس انجمن ديابت با تاكيد بر اهميت مصرف مايعات، توضيح مي‌دهد: «ميوه‌ها و سبزيجات نيز حاوي مقداري آب است، ولي مصرف مقدار كافي مايعات را نيز نبايد ناديده بگيريد.»
وي با تاكيد بر اين كه پرخوري هنگام افطار كار اشتباهي است، توصيه مي‌كند: «بهتر است هنگام افطار از مواد غذايي شيرين و شيريني‌هايي مانند زولبيا، باميه، حلوا و... كمتر استفاده شده يا اصلا آنها را مصرف نكنيد. همچنين خوب است هنگام افطار، ناگهان مقدار زيادي غذا نخورده و افطار را در دو يا سه نوبت ميل كنيد. در طول اين ماه مصرف غذاهاي پرچرب را نيز كاهش دهيد و فعاليت جسمي را فراموش نكنيد.»
رئيس انجمن ديابت ايران تاكيد مي‌كند: «هنگام روزه‌داري هم حتما بايد قند خونتان را كنترل كنيد و بويژه به ياد داشته باشيد حدود ساعت 13 تا 15 قند خون نبايد كمتر از 70 ميلي‌گرم درصد باشد.»