دکتر سعید آقاصادقی در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک با بیان اینکه هیچ دستگاه دولتی حق اجرا نکردن مصوبات دولت را ندارد از بانوان شاغل در دستگاه‌های دولتی که متقاضی استفاده از مصوبه جدید دولت در مورد مادران شاغل دارای فرزندان زیر هفت سال هستند خواست تا در صورت عدم همکاری دستگاه مورد نظر در این زمینه، به دفتر منابع انسانی استانداری یا به اداره ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات استانداری مراجعه کرده و اعتراض خود را ارایه دهند.
وي افزود: مبحث دورکاری مبحثی مدیریتی است که در سال‌های اخیر با وسعت‌های متفاوت در حوزه‌های دولتی و خصوصی در بسیاری کشورها دنبال می‌شود.
وی با تأکید براینکه منطق اقتضا می‌کند ما از روش‌های رایجی که در دنیا استفاده شده و منافعی برای کشور و مردم در آن دیده می‌شود در کشورمان استفاده کنیم تصریح کرد: امروزه بسیاری از اقدامات بزرگ صنعتی و تولیدی با رویکرد تسریع و تسهیل در امور و همچنین دستیابی به صرفه در حوزه‌های مختلف بویژه در حوزه اقتصادی، با بهره‌گیری از فضای الکترونیک و اینترنت انجام می‌شود.
آقاصادقی پرهزینه بودن، زمانبر بودن و بسیاری از معضلات فیزیکی و روانی که به دنبال گسترش فعالیت‌های اجتماعی بویژه در شهرهای بزرگ برای افراد ایجاد می‌شود را از دلایل روی آوردن مدیران ارشد کشور به استقرار نظام دورکاری در دستگاه‌ها و ادارات دولتی عنوان کرد و گفت: این موارد، مشکلاتی است که کارکنان دولت در حوزه فعالیتی خود، و مدیران بویژه در هم‌ِاندیشی‌ها و گردهمایی‌ها با آن مواجه می‌شدند ولی امروز با استفاده از ابزارهای الکترونیک بسیاری از جابجایی‌ها محدود شده و علاوه براینکه افراد در محل کار خود می‌توانند در کنفرانس‌ها، همایش‌ها یا جلسات تخصصی شرکت کنند، انجام وظایف اداری و برخی مسوولیت‌ها در منزل نیز از طریق استفاده از روش‌های نوین و تکنولوژی روز ممکن شده است و البته صرفه‌های اقتصادی این روش نیز واضح و مبرهن است.
وی تصریح کرد: دولت با همین رویکرد، دورکاری را ابتدا به صورت آزمایشی در یکی از وزارتخانه‌ها آغاز کرد و پس از اعلام نتیجه اجرای این طرح به هیئت دولت، درنهایت آیین نامه دورکاری تدوین و ابلاغ شد.
آقاصادقی افزود: بسیاری از هزینه‌هایی که در جامعه فراهم می‌شود با دور کار کردن فیزیکی بخشی از کارکنان دولت از محیط کار کاهش می‌یابد.
معاون استاندار به ایجاد کمیته‌های دورکاری در دستگاه‌های دولتی اشاره کرد و به خبرنگار ایسنا گفت: دستگاه‌های مرکزی اجرایی یعنی وزارتخانه‌ها موظف شده‌اند از زمان آغاز اجرای طرح با تشکیل کمیته‌های دورکاری، براساس مقررات آیین‌نامه، مشاغلی را که قابل دورکاری هستند احصا کنند.
وی با بیان اینکه برخی مشاغل مشمول دورکاری نمی‌شوند، بر لزوم فراهم کردن بسترهای مناسب و الزامات لازم برای اجرای این طرح در استان‌ها تأکید و خاطرنشان کرد: با اعلام وزارتخانه‌ها به استان‌ها، دستگاه‌های استانی نیز ملزم به تشکیل کمیته‌های دورکاری شدند و وظیفه این کمیته‌های استانی بررسی تقاضای کارکنان برای دورکار شدن است. این کمیته‌ها باید شرایط متقاضی را بررسی کرده و واجد شرایط بودن یا نبودن وی را برای دورکاری احصا کنند.
آقاصادقی وظیفه معاونت توسعه منابع انسانی استانداری در این بخش را نظارت بر اجرای آیین‌نامه عنوان کرد و گفت: اینکه ما مستقیما به این حوزه ورود پیدا کنیم یا دستگاهی را در این بخش اجبار کنیم در حوزه کاری ما تعریف نشده است.
وی از تشکیل جلسات توجیهی و آموزشی با حضور مدیران دستگاه‌ها توسط این معاونت خبر داد و گفت: در این جلسات ابعاد مختلف طرح و ویژگی‌ها و امتیازات و همچنین چگونگی اجرای آن برای مدیران تشریح شده است تا، زمانی که آیین‌نامه دورکاری به آنها ابلاغ شد با درک درستی از آن در راستای اجرای این آیین‌نامه اقدام کرده و متقاضیان دورکاری را بپذیرند.
*کمیته‌های دورکاری در اکثر دستگاه‌های دولتی تشکیل شده است*
معاون استاندار اظهار کرد: در تمام دستگاه‌های استان به جز چند دستگاهی که دورکاری در آنها مصداق ندارد کمیته‌های یاد شده تشکیل شده است و براساس آخرین آمار، تا پایان سال 90 تعداد دستگاه‌هایی که این آیین‌نامه را اجرایی کرده‌اند، 20 دستگاه از مجموع دستگاه‌های استان و تعداد نفرات دورکار شده از مجموع کارکنان دولت در استان 160 نفر بوده است.
وی عدم ابلاغ مشاغل شامل این طرح از طرف سازمان مرکزی را یکی از عوامل عدم اجرای دورکاری در برخی دستگاه‌ها عنوان کرد و گفت: به دلیل کمبود نیرو در برخی دستگاه‌ها ممکن است چند وظیفه به یک فرد واگذار شده باشد که ممکن است یکی از این وظایف شامل دورکاری شود ولی از آنجا که فرد مورد نظر در صورت دورکار شدن از انجام سایر وظایف بازمی‌ماند، مدیر در این حوزه‌ها حق دارد که مانع از اجرای دورکاری شود.
آقاصادقی در ادامه با بیان اینکه گاهی برخی طرح‌ها در کشور ما مظلوم واقع می‌شوند تصریح کرد: دورکاری باید در واقع به کارمندی تعلق بگیرد که شایستگی‌های خود را در نزدیک‌کاری نشان داده باشد، یعنی در محل فیزیکی کار، خوب انجام وظیفه کرده، منظم و دقیق بوده است و در نتیجه می‌توان دورکاری را به عنوان یک امتیاز و در راستای تشویق وی به او پیشنهاد کرد.
*فضاهای منفی ایجاد شده درخصوص دورکاری نشانگر رفتار متناقض برخی افراد دربرخورد با برنامه‌های دولت است*
آقاصادقی با ابراز تأسف از فضاهای منفی ایجاد شده در کشور درخصوص طرح دورکاری گفت: از زمان مطرح شدن دورکاری در کشور، فضاهایی مبنی براینکه دولت قصد اخراج تدریجی افراد و تعدیل آنان را در برنامه دارد در جامعه ایجاد شده است.
وی مدعی وجود تناقض نسبت به اقدامات دولت در رفتار کسانی که اینگونه ذهنیت‌ها را در کشور ایجاد می‌کنند شد و گفت: این افراد از طرفی اجرای طرح دورکاری را ناشی از تصمیم دولت برای تعدیل نیرو تعبیر می‌کنند و از طرفی وقتی نیروهای شرکتی به نیروی قرارداد کار معین تبدیل می‌شوند این افراد دولت را متهم به اقدام برای افزایش نیرو می‌کنند و این تناقضی آشکار در رویکرد آنان نسبت به اقدامات دولت است.
*هدف از اجرای این طرح تعدیل نیرو نیست*
آقاصادقی با تأکید براینکه دولت با اجرای این طرح به دنبال تعدیل نیرو یا اخراج تدریجی افراد نیست افزود: دورکاری یک سیستم تشویقی است که می‌بایست به افرادی که شایستگی دریافت آن را دارند تعلق بگیرد ولی دولت این امتیاز را به تمامی کارمندانی که واجد شرایط دورکاری هستند اعطا کرده است.
وی تعهد، دقت و مسوولیت‌پذیری را از الزامات اجرای درست و کامل این طرح دانست و گفت: وظیفه دولت آنست که مکانیزم‌های ارزیابی در این حوزه داشته و نتیجه فرایندی را که افراد دورکار به دست می‌دهند از نظر کمی و کیفی ارزیابی کند.
*براساس قانون، اولویت دورکاری در دستگاه‌ها با بانوان و معلولان است*
این مقام مسوول در ادامه، با بیان اینکه همه کارمندان به شرط اینکه شغل آنها قابل دورکاری باشد می‌توانند از این مزیت استفاده کنند اضافه کرد: اگر در دستگاهی متقاضیان دورکاری زیاد باشند به گونه‌ای که دستگاه در صورت دورکار شدن آنها با کمبود نیرو روبرو شود، با توجه به اصل قانون اساسی مبنی بر لزوم توجه اساسی به تحکیم بنیان خانواده، اولویت اعطای این مزیت با بانوان خواهد بود.
وی افزود: با توجه به اینکه در فرهنگ ایرانی و اسلامی ما بر حضور و تأثیر مادر در خانه و در جمع خانواده و ارتباط نزدیک و مستمر وی با همسر و فرزندان تأکید شده است و مادران شاغل براساس این اصل مهم، همواره با دغدغه در خانه ماندن و ترک شغل جهت رسیدگی به خانواده دست به گریبان هستند، در آیین‌نامه دورکاری به دورکاری مادران شاغل در دستگاه‌های دولتی توجه ویژه شده است.
آقاصادقی افزود: بانوان شاغل با معضلات خاصی در بخش اشتغال مواجه هستند و شاید این طرح بتواند به بانوان شاغلی که احساس می‌کنند می‌توانند با حضور در منزل هم به وظایف همسری و مادری بپردازند و هم از دانش و توان خود برای پیشبرد اهداف اجتماعی استفاده کنند، موثر واقع شود.
وی درخصوص اولویت استفاده معلولان از این طرح نیز گفت: از آنجا که افراد معلول در تردد نسبت به انسان‌هایی که نقصی ندارند با دشواری‌هایی روبرو هستند در اجرای طرح مورد نظر در اولویت قرار گرفته‌اند.
*رواج شایعه حذف بانوان از سیستم دولتی با اجرای دورکاری، ناشی از نوعی کج‌فهمی درخصوص اعطای اولویت دورکاری به بانوان است*
آقاصادقی همچنین درخصوص نگرانی‌هایی که در میان بانوان شاغل مبنی بر قرار گرفتن در لیست تعدیل نیرو، نسبت به اجرای این طرح ایجاد شده است، این ذهینت را نوعی کج‌فهمی درخصوص اعطای اولویت دورکاری به بانوان دانست و گفت: بانوان دارای امتیازاتی همچون صبر، دقت و تمرکز در اجرای وظایف خود هستند و ما عقیده داریم که عدم حضور بانوان در برخی مشاغل سیستم را با مشکلات و کمبودهایی روبرو خواهد کرد و آنان در برخی حوزه‌ها بسیار بهتر از مردان انجام وظیفه می‌کنند.
وی اظهار کرد: یکی از امیتازاتی که دولت برای بانوان شاغل در دستگاه‌ها در نظر گرفته درخصوص افرادی است که دارای فرزند زیر 7 سال هستند. براساس مصوبه دولت این افراد می‌توانند روزهای پنجشنبه در محل کار حاضر نشوند. این افراد باید عدم حضور یکروزه خود را در قالب دورکاری پنجشنبه‌ها جبران کرده و یا ساعت کاری پنجشنبه را به ساعات کاری دیگر روزهای هفته اضافه کنند.
آقاصادقی با بیان اینکه بسیاری از بانوان از این طرح استقبال کرده و متقاضی دورکاری هستند خواستار اجرای این مصوبه توسط دستگاه‌های استان شد و تأکید کرد: ما بر اجرای این مصوبه نظارت می‌کنیم. از آنجایی که تمامی دستگاه‌های دولتی موظف به اجرای مصوبات دولت هستند هیچ دستگاهی حق ندارد به هیچ دلیلی این مصوبه را اجرا نکند.
وی مشخص کردن چگونگی اجرای این مصوبه در هر دستگاه را بر عهده کمیته دورکاری دستگاه مورد نظر دانست و گفت: از آنجاکه رویکرد اصلی این مصوبه کمک به بانوان شاغل است ترجیحا دورکاری برای جبران ساعات کاری یاد شده مناسب‌تر است.
معاون استاندار از بانوان شاغل در دستگاه‌های دولتی که متقاضی استفاده از این مصوبه هستند خواست تا در صورت عدم هکاری دستگاه مورد نظر در این زمینه، به دفتر منابع انسانی استانداری یا به اداره ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات استانداری مراجعه کرده و اعتراض خود را ارایه دهند.
آقاصادقی گفت: ما درصورت دریافت گزارشی مبنی بر عدم همکاری دستگاه‌ها با بانوان در این بخش، حتما ورود پیدا کرده و دلیل را بررسی می‌کنیم چراکه مصوبات دولت باید اجرایی شود.
*آموزش مبانی دورکاری امسال نیز در سرفصل آموزش کارکنان دولت قرار گرفته است*
آقاصادقی همچنین به ارایه آموزش‌های کلی با محوریت سرفصل‌های آموزش دورکاری کارکنان دولت که به مبانی دورکاری مربوط می‌شود اشاره کرد و افزود: آموزش مبانی و توجیهات دورکاری امسال نیز در سرفصل آموزش کارکنان دولت قرار گرفته، امتیاز به آن تعلق گرفته و جزء دوره‌های رسمی محسوب می‌شود اما قطعا کسانی که متقاضی دورکاری هستند در صورت نیاز موظف به گذراندن آموزش‌های خاص بویژه در حوزه الکترونیک و رایانه هستند که باید توسط دستگاه اجرایی ارایه شود تا کارکنان دورکار بتوانند وظایف خود را در شرایط جدید به خوبی انجام دهند.
وی همچنین، به امضای تفاهم‌نامه‌ای میان کارمند متقاضی دورکاری و دستگاه مربوطه اشاره کرد و گفت: این تفاهم‌نامه شامل چگونگی اجرایی شدن دورکاری توسط کارمند، تعهدات وی در قبال دستگاه و همچنین تعهدات دستگاه در قبال اوست و بسیاری از این موارد در تفاهم‌نامه مذکور ذکر شده است.
آقاصادقی با تأکید براینکه دورکار شدن افراد به معنای جدا شدن کامل آنها از دستگاه نبوده و دورکاری به صورت مقطعی صورت گرفته و ممکن است فرد تنها برخی روزهای هفته را در قالب یاد شده به انجام وظیفه بپردازد تصریح کرد: گاهی اوقات کارهای تحقیقاتی را می‌توان در قالب دورکاری انجام داد و البته دراینصورت با بازده بیشتری در این حوزه نیز روبرو خواهیم بود.
وی به اعطای اضافه حقوق تا سقف 5 درصد حداقل حقوق ماهیانه به افراد دورکار اشاره کرد و گفت: با این اقدام هزینه‌هایی که در منزل جهت انجام امور اداری به فرد تحمیل می‌شود جبران خواهد شد و این اقدام نیز نشان از رویکرد مثبت دولت در اجرای طرح مذکور دارد.
*چالش‌های فرهنگی در حوزه دورکاری باید برطرف شود*
آقاصادقی در ادامه، مهمترین چالش در حوزه اجرایی شدن کامل این طرح را علاوه بر مباحث زیرساخت و نبود بسترهای الکترونیکی لازم در برخی استان‌ها، مسایل فرهنگی این حوزه دانست و با تأکید براینکه نیاز به فرهنگ‌سازی و همدلی کسانی که در جامعه می‌توانند به جا افتادن طرح‌ها و برنامه‌ها کمک کنند در این بخش احساس می‌شود گفت: کارمند و مدیر هر دو باید در این حوزه بدرستی عمل کنند چراکه عدم اجرای درست این طرح توسط یکی از آنها و یا توجیه و قانع نشدن آنها درخصوص اجرای این طرح مشکلاتی را در راستای اجرای آن ایجاد خواهند کرد.
وی گذر مدیران از تفکر سنتی مدیریت را خواستار شد و با بیان اینکه گاهی باید از پوسته‌ای که درون آن هستیم بیرون بیاییم گفت: ما در دنیای جدیدی زندگی می‌کنیم و باید از رفتارها و مدل‌های مدرن مدیریت در این دنیا بهره ببریم.
آقاصادقی فعالیت رسانه‌ها در حوزه توسعه فرهنگ دورکاری در جامعه را خواستار شد و افزود: رسانه‌ها می‌توانند با کالبدشکافی این موضوع و تحلیل آن ابعاد مختلف طرح را برای مردم تبیین کرده و نگرانی‌های موجود را از بین ببرند.
وی افزود: با گسترش فرهنگ دورکاری در جامعه، قدم بعدی در راستای گسترش طرح در کل کشور و کل سازمان‌ها، انجام بسترسازی‌های لازم برای اجراست.
آقاصادقی بر لزوم توجیه مردم درخصوص این طرح نیز تأکید کرد و گفت: ذهینت سنتی مردم نیز در خصوص مراجعه به ادارات و دستگاه‌ها و دریافت حضوری خدمات باید تغییر یابد. عامه مردم، مخاطبان دورکاری و مدیران باید در اجرای این طرح هماهنگ بوده و اقناع شویم که این کار به نفع ما و کشور ماست.
وی متولی این امر را معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور دانست و گفت: کتاب‌هایی در زمینه آموزش و توسعه فرهنگ دورکاری توسط این معاونت تهیه و در استان‌ها توزیع شده است اما، امروز نباید انتظار داشته باشیم فقط این معاونت در این حوزه کار کند همه سازمان‌ها و مدیران دستگاه‌ها با اطلاع از منافع طرح یاد شده باید در سازمان‌های خود همت ویژه‌ای برای اجرای آیین نامه لحاظ کرده و کمیته‌های دستگاهی برای فرهنگ‌سازی این طرح اقدام کنند.
معاون استاندار در پایان خاطرنشان کرد: همه ما در شروع یک پروژه جدید باید صبور باشیم چراکه وقتی یک طرح جدید قرار است اجرا شود ممکن است مشکلاتی در اجرای آن دیده شود. هم کارکنان و هم مدیران دستگاه‌ها باید در اجرای طرح صبور باشند و به این نکته توجه کنند که عدم تحمل نقد و نقص می‌تواند به این سیستم صدمه بزند.
گفتنی است، علاقه‌مندان به مطالعه متن آیین‌نامه دورکاری می‌توانند به http://mdhc.ir پورتال معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور مراجعه کنند./س