به گزارش خبرنگار
باشگاه خبرنگاران از کرمان:
جیرفت كلمه ای مركب از دو واژه « جیر»
به معنای پست و پایین و « افت » به معنی « افتاده» تشكیل شده و به طور كلی جیرفت
به معنای (جلگه پست آبرفتی) است.
شهرستان جیرفت با وسعت حدود 8600
كیلومتر مربع در استان كرمان و جنوب شرق ایران واقع شده كه از شرق به استان سیستان
و بلوچستان، از غرب به شهرستانهای بافت و سیرجان، از شمال و شمال شرق به جبالبارز
و ساردوئیه و شهرستان بم و از جنوب به استان هرمزگان محدود می شود.
این منطقه كه به لحاظ تنوع شرایط اقلیمی
و پوشش گیاهی به سرزمین هند ایران ملقب شده است با میانگین ارتفاعی حدود 600 متر
از سطح دریا و در فاصله حدود 240 كیلومتری از مركز استان كرمان، قرار دارد.
از سوی دیگر با توجه به كاوش های
باستانشناسی كه در این شهرستان به وقوع پیوسته، جیرفت مفتخر به آن است كه مهد
تاریخ و تمدن كشور ایران نام گرفته است.
مورخین و جهانگردان بسیاری عقیده دارند
كه شهر قدیمی جیرفت در اثر سیل بنیان كنی نابود گردیده و خرابه‌های آن شهر قدیمی،
هم اكنون در یك كیلومتری جیرفت فعلی كاملا ملموس و قابل مشاهده است.
لازم به ذكر است كه آثار و شواهد تاریخی
بدست آمده خرابه‌های شهر قدیم جیرفت، این منطقه را به عهد دقیانوس نسبت داده است
و دلیل این ادعا كشف سكه‌ها و آثار عتیقه بسیاری است كه امروزه در موزه های مختلف
ایران و دنیا وجود دارد.
به استناد گفته مورخ نامی « یاقوت حموی»،
جیرفت در گذشته های دور (جرودس) نام داشته و این شهر قبل از حمله مغولها یكی از شهرهای
آباد و ثروتمند جهان اسلام بوده كه ماركوپولو تاجر و سیاح ونیزی نیز از این شهر به
نام شهر ثروتمند (كامادای) یاد كرده است.
در بیان آب و هوای خوش این شهرستان
همین بس كه در تابستان كه برخی مردم آن در دمای بیش از 50 درجه سانتیگراد روزگار
را سپری می كنند، در بخش های جبالبارز و ساردوئیه این شهرستان طبیعت چشم نوازی با
هوایی معتدل و خنك روح هر گردشگر و رهگذری را جلا می بخشد.
قله های سر به فلك كشیده این شهرستان
از مهمترین ارتفاعات منطقه به شمار می‌روند كه با شكوهی خاص مناطق گرمسیر و سردسیر
جیرفت را مجزا كرده است.
وجود آب و هوای و شرایط اقلیمی متنوع
موجب شده دهها نوع محصولات گرمسیری و سردسیری در این منطقه كشت و تولید شود و
امروز آوازه جیرفت به عنوان قطب تولید محصولات كشاورزی كشور بر همگان روشن است.
هلیل رود را كه همه می شناسند، آری
همان رود تاریخی كه خاطره هایی بس دراز به قدمت تاریخ را در شریانهای خود به تصویر
كشیده با طول 400 كیلومتر جیرفت را غنایی از موهبت الهی بخشیده است.
این رود از كوههای بافت، هزار، لاله
زار و بهرآسمان سرچشمه می‌گیرد و پس از سیراب نمودن بخشی از اراضی دشت جیرفت و
رودبار و پیمودن راهی دراز به باتلاق جازموریان می‌ریزد.
رودخانه هلیل رود كه خشكسالی های چند
سال اخیر رمق و خروش را از آن گرفته است، عامل اصلی شكل گیری فرهنگها و تمدنهای
كهن در طول تاریخ در این منطقه بوده است.
ویژگیهای خاص اقلیمی و زیست محیطی در
این خطه از جمله كوههای بلند و دشتهای حاصلخیز بویژه از اوایل هزاره سوم قبل از
میلاد به بعد باعث شكل گیری یكی از مهمترین حوزه های فرهنگی و كانونهای مهم
اقتصادی، صنعتی در شرق باستان شده است.
از سوی دیگر جیرفت با ارتباط مستمر با
فرهنگها و تمدنهای بین النهرین، عیلام و مناطق شرقی فلات ایران دستاوردهای فرهنگی
و اقتصادی مهمی را به فرهنگ و تمدن دنیای باستان ارائه كرده است.
این حوزه فرهنگی بعنوان یكی از مراكز اصلی
تمدن شرق باستان، از اوایل هزاره سوم قبل از میلاد بخش مهمی از نیازهای كارگاههای
صنعتی، كشاورزی و غیره را عهده دار بوده است.
قرار گیری سرزمین هزار گوهر جیرفت در
مسیر ارتباطات تجاری و فرهنگی و وجود دشتها و جلگه های حاصلخیز و منابع آب منجر به
توسعه و گسترش فرهنگ و تمدن باستانی در این منطقه گردیده است.
تپه ها و محوطه های بسیار زیادی كه از
ادوار پیش از تاریخ تا دوره های اسلامی در جیرفت به جای مانده هر كدام از آنها
باقی مانده ای از تمدن و فرهنگ گذشته ما هستند.
تپه های كنار صندل شامل دو تپه عظیم
باستانی به نامهای تپه شمالی و تپه جنوبی می باشند كه این دو دارای اهمیت خاصی
بوده و كارهای علمی، مطالعاتی و تحقیقاتی زیادی بر روی آنها انجام شده است.
این تپه ها باقی مانده از یك بنای بیاد
ماندنی و باشكوه است كه طبق نظر باستان شناسان این بنا بیش از چند هزار سال قدمت
دارد.
این بنای عظیم یك بنای مذهبی بوده و
برای ساخت آن از خشت خام و ملات گل و كاهگل استفاده شده است كه تمامی خشت های به
كار رفته در ساخت این بنا دارای ابعاد مشخصی هستند.
شكوه و عظمت تپه های باستانی كنار صندل
چشم هر بیننده ای را به خود خیره كرده و گوشه ای از فرهنگ و هنر نیاكان ما را
نمایش می دهد.
مقبره میر حیدر به عنوان یادگاری از
دوران صفویه از دیگر مكانهای گردشگری شهرستان جیرفت است كه در روستای اسفندقه در
فاصله 70 كیلومتری جیرفت قرار دارد.
این مقبره در باغی بسیار زیبا و محصور
از درختان مختلف بنا شده كه نقشه گنبد آن از داخل چهارضلعی و در مراحل بعد به هشت
طاق نما تبدیل و گنبد مدوری بر روی آن احداث شده است.
قلعه سموران از دیگر بناهای تاریخی
جیرفت است كه از سنگ‌های مرمر متمایل به قرمز ساخته شده و در فاصله 3 كیلومتری
شمال‌غربی روستای رود فرق و در60 كیلومتری شرق شهر جیرفت بر بلندای كوهی قرار دارد.
چاه نسبتا عمیق قلعه با گذشت قرون
متمادی و آسیب‌های فراوان هنوز عمق خود را حفظ كرده و طریقه سنگ چینی كناره‌های آن
بسیار جالب توجه می‌باشد.
ساختمان این قلعه به قرون قبل از اسلام
تعلق دارد، اما در قرون اولیه اسلامی بازسازی شده و در دوران حكومت سلجوقیان قلعه
مشهوری بوده است.
مناظر زیبای ییلاق بخش ساردوئیه كه در
فاصله 80 كیلومتری شهر جیرفت و در مسیر جاده راین به جیرفت و بافت قرار دارد با چشم
اندازهای زیبا و كوههای سر به فلك كشیده چشم نواز مسافران و رهگذران می باشد.
گنبد مدور امام زاده سلطان سید احمد كه
زیبایی خاصی را به شهر درب بهشت مركز بخش ساردوئیه داده آرام بخش قلب مسافران و
گردشگران است.
موزه اشیاء باستانی مركز شهر جیرفت،
باغ های زیبای مركبات كشت و صنعت و سد عظیم جیرفت از دیگر مكانهای گردشگری و دیدنی
این شهرستان به شمار می روند.
جبالبارز از دیگر مناطق گردشگری
شهرستان جیرفت به شمار می رود كه شهر محمدآباد مركز این بخش در مشرق شهرستان واقع
شده است.
این بخش از شمال به بخش ساردوئیه
جیرفت، از شمال شرقی و مشرق به بخش مركزی شهرستان بم، از جنوب به بخش عنبرآباد
جیرفت و از مغرب به بخش مركزی آن محدود می شود.
دهستانهای این بخش با سرسبزی و آب و
هوای منحصر به فرد خود بخشی از جاذبه های گردشگری شهرستان جیرفت به شمار می روند./س