تقویم روز/ از اولتیماتوم "محمدعلی شاه" تا نخستین پیوند کلیه

اولتیماتوم «محمدعلی شاه» به مجلس برای تبعید چند تن از رهبران مشروطه (1287 ش)

پس از آن که محمدعلی شاه قاجار خود را برای وارد ساختن ضربه نهایی بر پیکر مشروطه آماده ساخت و برای حمله به مجلس تدارک دید، با اولتیماتومی به مجلس شورای ملی، خواستار دستگیری فوری هشت تن از رهبران و سخنوران مشروطه شد.

ملک المتکلّمین که از خطبای مشهور بود و به هر مناسبتی در سخنان خود به سرزنش محمدعلی شاه و اقدامات وی می‌پرداخت؛ میرزا جهانگیر خان شیرازی که با انتشار روزنامه صور اسرافیل با شاه در افتاده بود؛ و چند نفر دیگر، از جمله افرادی بودند که محمدعلی شاه خواهان دستگیری و تبعید آنان شده بود.

مجلس از پذیرفتن اخطار شاه سرباز زد و بدین ترتیب، شاه که بهانه لازم را برای انهدام کامل مجلس و مشروطه به دست آورده بود، دستور تهیه مقدمات انهدام ساختمان مجلس را که نماد آزادی و حکومت مشروطه بود صادر کرد و این ماجرا پنج روز بعد، در دوم تیر 1287 اتفاق افتاد.

تعطیلی بازار و اجتماع در بهارستان

27 خرداد سال 1287 هجری خورشیدی بازار تهران به نام مخالفت با استبداد محمدعلی شاه قاجار تعطیل کرد و مردم در بهارستان جمع شدند. این وضعیت تا تیرماه و به توپ بسته شدن عمارت مجلس هر روز به چشم می‌خورد.

ثبت مسجد جامع اردبیل در فهرست آثار ملی ایران

مسجد جامع اردبیل از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین مساجد اسلامی ایران و آذربایجان است. ساخت آن مربوط به دوره سلجوقیان و ایلخانی می‌باشد. در بدنه مناره مسجد فرمان اوزون حسن آق قویونلو و کتیبه‌ای است که تاریخ ۸۷۸ هجری را دارد و ابعاد آن ۸۰/۹ × ۵۰/۱۲ متر می‌باشد. سازه اصلی مسجد آجری است. این بنا به شماره 248 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

شهادت آيت الله حاج شيخ ميرزا علي غروي تبريزي(1377 هجری شمسی)

آيت الله حاج شيخ ميرزا علي غروي تبريزي از مراجع عالي قدر شيعيان عراق هنگام بازگشت از زيارت حرم سيدالشهداء(علیه السلام) به نجف در ميان راه مورد حمله واقع شد و به شهادت رسيد. دشمنان اسلام و آزادي بارديگر با اين جنايت چهره پليد و غيرانساني خويش را آشكار ساختند. آيت الله غروي تحصيلات خود را از 6 سالگي آغاز كرد وتا اخذ درجه اجتهاد به آن ادامه داد. از آثار آن بزرگوار كه سالها در نجف خارج فقه واصول را تدريس مي كرد مي توان التنقيحُ في شرح العروةِ الوثقي را نام برد .

آغامحمدخان قاجار فرزند بزرگ محمدحسن خان قاجار قوانلو از اهالی استرآبادِ گرگان در مازندران بود. وی در کودکی پس از جنگی که بین قبیله‌اش با خانِ افشار روی داد مقطوع النسل گردید و پس از دربدری فراوان با اکرام کریم خان زند، به مدت شانزده سال زندگی خوشی داشت. آغامحمدخان به محض اطلاع از بیماری شدید وکیل الرُّعایا زند، از شیراز گریخت و برای تشکیل حکومت و کسب قدرت، وارد جنگ و مبارزه شد.

وی به زحمت لطفعلی خان زند را شکست داد و سرزمین‌های قلمرو ایران را به تصرف خود درآورد. وی در راه ایجاد حکومتِ مرکزی مقتدر، از هیچ جنایتی فروگذار نکرد و حتی برادرانش را نیز به قتل رساند. لشکرکشی‌های آغامحمدخان قاجار به مناطق گوناگون و قتل عام‌های کرمان، تفلیس و دیگر نقاط، اوج سفاکی و بی رحمی او را به نمایش گذاشت.

آغامحمدخان پس از گذشت سال‌ها از کسب قدرت، در سال 1174 ش به طور رسمی در تهران تاجگذاری کرد و با اعلام تاسیس سلسله پادشاهی قاجار خود را پادشاه ایران نامید. هنوز مدتی از سلطنت رسمی وی نگذشته بود که به قفقاز و گرجستان لشگر کشید اما در بین راه توسط دو تن از خدمتکارانش در 63 سالگی به قتل رسید.

وفات «ابوطالب» عموی پیامبر (ص) در سال «عامُ الحزن» (10 بعثت)

ابوطالب بن عبدالمطب پدر حضرت علی(ع) مردی تاجر بود و پس از درگذشت پدرش، عبدالمطلب، سرپرستی پیامبر (ص) را از هشت سالگی بر عهده گرفت. بشارت پیامبری آن حضرت را در سفری به شام، از راهبی به نام بُحیرا شنید و در حراست از پیامبر تلاش بیشتری از خود نشان داد.

پس از بعثت نیز، یاور و پشتیبان پیامبر بود و در حمایت از ایشان دریغ نمی‌کرد. ابوطالب در حالی که با دیگر مسلمانان در شِعْب ابوطالب در محاصره مشرکان مکه بود، در گذشت. در همان سال حضرت خدیجه (س) همسر با وفای پیامبر نیز وفات کرد. رسول خدا (ص) بر اثر شدت غم و اندوه، آن سال را «عامُ الحزن» یعنی سال حزن و اندوه نامیدند.

• وفات «ابن خلکان» مورخ مشهور عرب (681 ق)

ابوالعباس شمس‏الدين احمد بن ابراهيم در سال 608 ه.ق در عراق به دنيا آمد. پس از تحصيل مقدمات در زادگاهش، راهي شام و مصر گرديد و به تعليم و تعلم و تأليف پرداخت. ابن خلكان سال‌ها قاضي القضات مصر و دمشق بود. بسياري از نويسندگان، ابن خلكان را از نظر اخلاقي ستوده ‏اند و او را مردي نيك نَفْس، خوش خوي، سخاوتمند و پاكدامن دانسته ‏اند.

كتاب نفيس او موسوم به وَفَياتُ الاَعيان و اَبناءُ الزَّمان يكي از بزرگ‏ترين و سودمندترين كتاب‏هاي فن رجال است كه در سال 654 ق در قاهره آن را آغاز كرده و هجده سال به نوشتن آن مشغول بود. ابن خلکان در اين كتاب كه به تاريخ ابن خلكان معروف است، شرح حال 806 نفر از مشاهير علماي اسلامي در علوم مختلف را آورده است. ابن خلكان در سال 681 ه.ق در 73 سالگي در دمشق وفات يافت و در دامنه‏ كوه قاسيون كه مدفن بسياري از دانشمندان بود به خاك سپرده شد.

امضای قرارداد منع استفاده از سلاح‌های میکروبی و شیمیایی در جنگ‌ها (1925 م)

بر اساس معاهده منع استفاده از سلاح‌های میکروبی و شیمیایی که هفدهم ژوئن 1925 م در ژنو به امضا رسید، استفاده از هرگونه سلاح میکروبی، گازهای کشنده، سموم شیمیایی و نظایر آن‌ها در جنگ ممنوع شد. امضا کنندگان این معاهده 29 کشور بودند که بعدها تعدادشان افزایش یافت.

از دلایل مهم انعقاد پیمان منع استفاده از سلاح‌های میکروبی و شیمیایی، استفاده گسترده آلمان از سلاح‌های شیمیایی در جریان جنگ جهانی اول بود. با این حال این پیمان تاکنون توسط بسیاری از کشورها نقض شده است. از جمله امریکا در جریان جنگ ویتنام و رژیم بعث عراق در ایام تجاوز نظامی به ایران، این معاهده را به شدت نقض کردند.

شهادت عالم لغوی «ابن‌سِکّیت» به دستور متوکل عباسی (244 ق)

ابویوسف یعقوب بن اسحاق خوزی معروف به ابن‌سکّیت اهوازی، عالم، شاعر، لغوی، راوی و ادیب مشهور ایرانی و شیعی مذهب، در سال 186 ه.ق در خوزستان به دنیا آمد. ابن‌سکّیت از خواص اصحاب امام جواد و حضرت امام هادی (علیهما السَّلام) بود. وی عشق و علاقه وافری به آل‌علی (علیه السلام) داشت و در اظهار عقایدش بی‌پروا بود.

ابن سکّیت، معلّم فرزندان متوکل، خلیفه ستمکار عباسی بود و در ابراز شیعی‌گری خود، زبانی بی‌باک داشت، چندان که جانِ خود را نیز به خاطر آن از دست داد. ابن‌سکّیت متخصص لغت و شعرِ عرب بود و بیش از بیست اثر از خود بر جای گذاشته است که اصلاحُ المنطق و الالفاظ و الاضداد از آن جمله‌اند.

درگذشت «ابن بَنّاء» دانشمند علوم قرآنی (470 ق)

ابوعلی عبداللَّه بن بَنّاء دانشمند علوم قرآنی، محدث و فقیه مسلمان، از محققان در زمینه‌های تاریخ، اخلاق، حدیث، کلام و لغت بود که تالیفات متعددی از خود به جای گذاشته است. تعداد تالیفات وی را تا 150 جلد ذکر کرده‌اند که البته تنها سه اثر او به صورت نسخه خطی در کتابخانه‌های بزرگ دمشق نگهداری می‌شود. وفات ابن بناء در 85 سالگی واقع شد.

روز جهانی بیابان‌زدایی

17 ژوئن به عنوان روز جهانی بیابان زدایی نام گذاری شده است. پیشروی بیابان‌ها، فروسائی زمین در نواحی خشک، نیمه خشک و مناطق نیمه مرطوب را در بر می‌گیرد و عوامل دخیل در پیدایش آن در وهله اول فعالیتهای انسانی و تغییرات آب و هوا می‌باشد. این فرآیند در حقیقت به این دلیل رخ می‌دهد که اکوسیستمهای نواحی خشک که بیش از یک سوم کره زمین را در بر می‌گیرند در معرض استفاده بیش از حد و بهره برداری ناصحیح قرار دارند. پیشروی و توسعه بیابان‌ها زندگی بیش از 250 میلیون نفر را در سراسر جهان مستقیماً تحت تاثیر قرار داده است.

پرواز نخستین خلبان زن بر فراز اقیانوس اطلس (1928)

امیلیا ارهارت «Amelia Earhart » پس از 20 ساعت و 40 دقیقه پرواز و پیمودن عرض اقیانوس اطلس 17 ژوئن سال 1928 در ساوت ویلز انگلستان فرود آمد. وی این پرواز را با یک هواپیمای دریایی (هواپیمایی که قادر به نشستن و برخاستن از روی آب است) پیمود. او از کانادا (نیو فاوند لند) به پرواز درآمده بود. امیلیا که ساکن بوستون آمریکا بود نخستین خلبان زن است که عرض اقیانوس اطلس را با پرواز پیمود.

28 خرداد در دفاع مقدس

مانور مسلحانه نیروهای اعزامی جمهوری اسلامی ایران در خیابان‌های دمشق در سال 61

طرح پیشنهادی شوروی برای صلح در جنگ ایران و عراق در سال 66

برخی رویدادهای 17 ژوئن

1885: مجسمه فرشته آزادی هدیه فرانسه به آمریکا با کشتی وارد نیویورک شد.

1939: بکار بردن گیوتین برای اعدام، پس از یک قرن و نیم ممنوع شد. این وسیله برای اعدام سریع و بدون درد در جریان انقلاب فرانسه ساخته شده بود.

1945: نخستین عمل پیوند کلیه درشهر شیکاگو آمریکا انجام گرفت و به تدریج عمومیت یافت.

1963: دیوان عالی آمریکا در این روز در سال 1963 با صدور حکمی، قرائت انجیل و خواندن دعا در مدارس عمومی این کشور را عملی مغایر قانون اساسی آن کشور اعلام و آن را ممنوع کرد.

1968 : حزب بعث عراق به رهبری احمد حَسن البَکر قدرت را در این کشور بدست گرفت و عبد الرحمن عارف رئیس جمهور عراق از کار برکنار شد.

برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید