به گزارش گروه استان هاي باشگاه خبرنگاران ، از فهرج، توفان شن هر سال صدها تن شن بر سر مردم شهرستان فهرج می‌نشاند و حرکت شن‌های روان به علت قرار گرفتن فهرج در همجواری با کویر لوت همچنان ادامه دارد.
شهرستان فهرج با وسعت 495 هزار هکتار در جنوب شرقی استان کرمان و در همجواری با استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و اقتصاد این شهرستان عمدتا کشاورزی و متکی بر منابع آب زیر‌زمینی با محصولات باغی خرما، مرکبات، محصولات زراعی، غلات و علوفه نقش به‌سزایی در تولید کشاورزی استان کرمان دارد.
فهرج به‌دلیل همجواری با کویر مخوف لوت که بزرگ‌ترین کویر ایران است و با اقلیم خشک و فرا‌خشک در معرض پدیده بیابان‌زایی و مشکلات عدیده ناشی از بیابان، فرسایش بادی، حرکت شن‌های روان و توفان‌های شن است.
خسارت سالانه 2.5 میلیارد تومان ناشی از فرسایش بادی
کشاورزان و ساکنان روستاهای شهرستان فهرج از پدیده فرسایش بادی سالانه خسارات زیادی متحمل می‌شوند، براساس طرح مطالعات کانون‌های بحران فرسایش بادی سطحی بالغ بر 300 هزار هکتار آن دارای شدت زیاد است که خسارت سالانه ناشی از این کانون بحرانی بالغ بر 2.5 میلیارد تومان است.
شهرستان فهرج به علت دارا بودن سفره‌های غنی آب‌های زیر‌زمینی و خاک مناسب قابلیت ویژه‌ای از نظر توسعه فعالیت‌های کشاورزی و اشتغالزایی دارد که با وجود این قابلیت‌ها وقوع توفان شن و هجوم ماسه‌های روان مهم‌ترین عامل بازدارنده توسعه این منطقه به‌شمار می‌رود.
توفان شن 170 مسافر قطار را گرفتار کرد
آن چه توفان‌های شن و کانون‌های شن‌خیز شهرستان فهرج را بر سر زبان انداخت، خبر خارج شدن قطار تهران زاهدان از ریل بود که 170 مسافر این قطار را در منطقه شورگز شهرستان فهرج گرفتار کرد.
خط ریلی کرمان زاهدان که چند سالی است به بهره‌برداری رسیده، از کانون‌های بحرانی توفان شن در منطقه شورگز و زاهدان می‌گذرد.
حادثه اسفند ماه سال گذشته قطار زاهدان تهران که منجر به خروج قطار به‌دلیل آب‌گرفتگی شدید خط ریل و توفان شدید شن شده بود و 170 مسافر قطاری را که از تهران به سمت زاهدان حرکت کرده بود در منطقه شورگز در مرز استان سیستان و بلوچستان و کرمان زمین‌گیر کرد.
همچنین توفان شن مسافران نوروزی را در روز‌های نخستین سال 91 در فهرج گرفتار کرد و مسافران به‌دلیل شرایط سخت جوی و توفان شن در منطقه شورگز در مدارس این شهر اسکان داده شدند.
علی دریجانی رئیس جهاد کشاورزی شهرستان فهرج درباره خسارات توفان شن در اسفند ماه سال 90 در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار داشت: توفان شن به 30 رشته قنات این شهرستان آسیب جدی رسانده و سبب کاهش و انسداد آب قنات‌ها شده است.
وی تصریح کرد: توفان بیش از 150 میلیون تومان خسارت به قنات‌های و 500 میلیون تومان خسارت به 500 هکتار مزارع جو و گندم و باغ‌های فهرج وارد کرده است.
دریجانی از آسیب جدی به 50 کیلومتر کانال‌های سنتی و بتنی انتقال آب در فهرج خبر داد و گفت: به کانال‌های انتقال آب 200 میلیون تومان خسارت وارد شده است.
بودجه ملی برای تثبیت شن‌های روان
حجت‌الاسلام خیرالله ابراهیمی امام جمعه شهرستان فهرج نیز اظهار داشت: حرکت شن‌های روان برای ساکنان این شهرستان مشکل‌ساز شده است و خسارات زیادی به بخش‌های کشاورزی این شهرستان وارد می‌کند.
وی ابراز داشت: مسئولان باید اقدام جدی به اجرای پروژه‌های بیابان‌زدایی کنند، وزش توفان‌های شن عبور و مرور مردم را با مشکل روبه‌رو می‌کند.
ابراهیمی عنوان کرد: برای تثبیت و مهار شن‌های روان نیاز به اعتبارات استانی و ملی است و نیاز دارد که هرچه سریع‌تر مسئولان در این زمینه چاره‌ای داشته باشند.
کاهش تولید خرما در فهرج
حسین خورشیدی عضو شورای اسلامی بخش مرکزی شهرستان فهرج و یکی از کشاورزان نخیل‌کار هم در این زمینه گفت: وزش توفان شن محصول کشاورزان را به شدت کاهش داده و حرکت شن‌های روان سالانه خسارات زیادی به قنات‌ها و کانال‌های کشاورزی این شهرستان وارد می‌کند.
وی مهم‌ترین مشکل کشاورزان را خشکسالی و حرکت شن‌های روان می‌داند که مسئولان باید هرچه سریع‌تر برای رفع مشکل کشاورزان اقدام به اجرایی طرح‌های بیابان‌زدایی کنند.
خورشیدی افزود: نقش خشکسالی در شدت توفان‌های شن یکی از علل مهم بیابان‌زایی و حرکت شن‌های روان در بروز خشکسالی پی‌درپی و تغییر شاخص‌های اقلیمی است که شدت یافته است.
وی خاطرنشان کرد: طی دو دهه اخیر این تغییرات شدت گرفته و بر شدت توفان‌های شن افزوده است و این امر سبب شده که در مناطق بیابانی و شن‌زار‌ها به هر سو حرکت کنند و در هر حرکت توفان، شن‌ها از محلی به محلی منتقل کرده و با ورود به شهر و روستا بارانی از شن بر سر مردم فهرج ببارد.
شناسایی 300 هزار هکتار کانون بحرانی فرسایش بادی در فهرج
علیرضا ترحمی رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیز‌داری شهرستان فهرج در این‌باره گفت: شهرستان فهرج به‌شدت تحت تأثیر بیابان‌زدایی بوده و با نظر گرفتن 404 هزار هکتار بیابان مرز مشترک با کویر لوت و نزولات اندک آسمانی سبب شده شهرستان فهرج را خشک و بیابانی بشناسند.
وی بیان داشت: بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که این شهرستان تحت تأثیر شدید فرسایش بادی قرار داشته که دارای بالاترین درجه آسیب‌پذیری است.
ترحمی ابراز داشت: براساس مطالعات کانون‌های بحرانی فرسایش بادی در سال 81 دارای چند کانون بحرانی فرسایش بادی با مساحت 300 هزار هکتار در سطح شهرستان شناسایی شده است.
وی تصریح کرد: در حال حاضر سطح وسیعی از اراضی کشاورزی، جاده‌های مواصلاتی و ارتباطی و با جمعیت روستایی 30 هزار نفر و بسیاری از تأسیسات شهرستان در این کانون‌های بحرانی واقع شده‌اند.
ترحمی افزود: برای تثبیت شن‌های روان و رفع معضل بیابان‌زایی تهیه 9 طرح مطالعاتی در سطح 135 هکتار، ایجاد یک واحد کمپ بیابان‌زایی چهار هکتاری، انجام عملیات نهالکاری در سطح 5 هزار هکتار، انجام عملیات آبیاری و مراقبت در 12 هزار هکتار، انجام عملیات مالچ‌پاشی در سطح 7 هزار هکتار، انجام عملیات احداث تله رسوب‌گیر در سطح 400 هکتار، انجام عملیات بیولوژیک حاشیه مزارع به طول 2 هزار کیلومتر و حفاظت و قرق سطح 130 هزار نیازمند اعتبارات استانی و ملی است./ج1