از كجا بدانم كودكم بيش فعال است؟

به گزارش سرويس علمي پزشكي باشگاه خبرنگاران، كودكاني كه دچار بيش فعالي از نوع پرتحركي هستند بچه هايي بيقرار و ناآرام هستند كه هيچگاه در يك جا به شكل ثابت نمي نشينند و دائم در حال راه رفتن هستند كه اين مشكلات در مدرسه نمود بيشتري پيدا مي كند چرا كه با رفتارهاي خود موجب برهم زدن نظم كلاس شده و يا اگر بتوانند خود را كنترل كنند دائما بر روي صندلي خود در حال تحرك هستند و اصطلاحي كه معمولا در مورد اين گروه از بچه ها به كار مي برند اين است كه گويا موتوري به پاي اين كودكان وصل شده كه از ابتداي روز تا اواخر شب دائم روشن بوده و خاموشي ندارد.اين كودكان از انجام رفتارهاي پرخطر لذت مي برند و پرحرفي مشخصه ديگر اين گروه از كودكان بيش فعال است.

علائم كودكان بيش فعال از نوع كم توجه كودكاني هستند كه دائما در حال رويا پردازي بوده و اين موجب عدم تمركز در اين كودكان مي شود كه اين مشكل هم در مدرسه بيشتر خود را نشان مي دهد.
اين كودكان علاقه اي به انجام تكاليفي كه نياز به دقت زيادي دارد، نداشته و براي درس خواندن مشكل دارند به عنوان مثال زماني كه در كلاس درس معلم در حال ديكته به بچه ها است كودك بيش فعال در اكثر مواقع ممكن است به دليل عدم تمركز و توجه كلماتي را كه نوشتن آن را هم بلد است جا بيندازد در حالي كه در منزل زماني كه مادر وي به او متني را ديكته مي كند به دليل توجه مادر بر روي وي و اينكه كودك تنها است و كسي در اطراف وي نيست به خوبي ديكته را نوشته و نمره خوبي هم كسب مي كند.

اين كودكان در نوشتن تكاليف در منزل مشكل دارند و با گوشزدهاي مكرر والدين و با تاخير زياد تكاليف خود را انجام مي دهند.مشخصه ديگر كودكان بيش فعال نوع كم توجه، فراموشكاري آنان است به طوري كه ممكن است دائما وسايل خود را در مكاني گم كرده و يا جا بگذارند همچنين اين كودكان در برنامه ريزي براي كارهاي خود مشكل دارند به عنوان مثال اگر قرار باشد سه تا كار را در روز انجام دهد نمي داند اول كدام يك را در اولويت قرار دهد و نمي تواند از پس آن برآيد و معمولا والدين وي برايش برنامه ريزي مي كنند و هميشه بايد كسي وي را در برنامه ريزي براي كارهايش كمك كند.

نوع ديگر بيش فعالي، رفتارهاي تكانه اي كودك است و مشخصه بارز كودكان بيش فعال با رفتارهاي تكانه‌اي اين است كه صبر و تحمل كمي دارند و ميان صحبت هاي ديگران مي پرند و نمي توانند صبر كنند كه صحبت هاي طرف مقابل تمام شود و يا حوصله ايستادن داخل صف در حياط مدرسه ندارند.

ممكن است كه كودكان بيش فعال تمام معيارها و علائم ذكر شده را نداشته باشند اما اين كودكان بايستي حداقل معيارها را داشته باشند و چنين نيست كه هر كودكي كه شيطنت دارد را جزء كودكان بيش فعال به حساب آوريم بلكه بايد در نظر داشت كه بيش فعالي باعث مي شود عملكرد كودك افت واضحي پيدا مي كند و يا در ارتباط با دوستان ناموفق باشد و با تشخيص روانپزشك كودك است كه مشخص مي شود كودكي طبيعت پرتحركي دارد و يا دچار بيش فعالي است.

بيش فعالي معمولا در پسران شيوع بيشتري دارد اما اتفاق نظري در اين مورد وجود ندارد چرا كه گفته مي شود ميزان ارجاع كودكان بيش فعال پسر بيشتر است و به همين دليل گمان مي شود بيش فعالي در پسران شيوع بيشتري دارد.

** علل بروز بيش فعالي كودكان

بيش فعالي در بيشتر موارد علت واضحي ندارد اما نكته مهم در اين ميان ژنتيك و عوامل بيولوژيك است كه نقش مهمي در بروز اين اختلالات در كودك دارد.

نقش تغذيه در بروز بيش فعالي و يا بهبود آن مسئله اي است كه هنوز ثابت نشده است و در برخي مطالعات گفته شده مصرف اسيدهاي چرب و برخي ويتامين ها موجب بهبود بيش فعالي مي شود اما مطالعات فعلي هنوز آن را اثبات نكرده است و مي توان در كنار مصرف داروها براي درمان بيش فعالي از مصرف اسيدهاي چرب و امگا3 نيز استفاده كرد و ضرري هم براي كودك ندارد اما نمي توان صرفا از آن براي درمان بيش فعالي كودك استفاده كرد.

درمان هاي دارويي و به كارگيري روش هاي شناخت درماني و آموزش فرزند پروري به والدين از جمله روش هاي درمان بيش فعالي كودك و نوجوان است./عط