به گزارش سرويس علمي، پزشكي باشگاه خبر نگاران؛ لیزر یک نوع نور برانگیخته شده و پرانرژی است که در شرایط عادی در طبیعت دیده نمی شود ولی با تکنولوژی و وسایل خاص می‌توان آن را ایجاد کرد. لیزر با نور معمولی تفاوت‌هایی دارد که این ویژگی‌ها باعث توانایی و کاربردهای خاص لیزر می شود.کاربرد لیزر در پزشکی و از جمله بیماریهای پوستی از حدود ۴۰ سال پیش به صورت تحقیقاتی شروع شده و با آمدن دستگاههای جدیدتر که مؤثرتر و کم عارضه‌تر هستند جایگاه ویژه و وسیعی در درمان بیماریها، پیدا کرده است.
*مکانیسم اثر
مکانیسم اثر لیزر جذب انرژی نورانی توسط مولکول‌های بافتی است. همانطوری که در اثر تابش نور خورشید اشیاء به تدریج گرم می‌شوند، تابش لیزر نیز باعث گرم شدن، داغ شدن و نهایتاً تخریب بعضی مولکول‌های حساس بافتی می شود.از آنجایی که لیزر تک طول موج است، فقط باعث داغ شدن و تخریب ساختمان‌های خاصی می شود. در حالی که افزایش حرارت در ساختمان‌های مجاور که حساس نیستند زیاد قابل توجه نیست. لذا با انتخاب لیزر مناسب و با دانستن ویژگی‌های بافتی می‌توان ضایعه مورد نظر را تخریب کرد در حالی که کمترین صدمه ممکن به ساختمان‌های مجاور آن وارد شود. به طور مثال لیزری که طول موج حدود ۵۸۵ نانومتر می باشد (Pulse dye Laser) بیشتر روی ساختمان عروقی اثر می‌کند لذا در مورد عروق واریسی پوست، ضایعات همانژیومی و لکه‌ها و خال‌های عروقی به کار می‌رود.
*کاربرد لیزر در بیماریهای پوستی و زیبایی
به طور کلی کاربردهای لیزر را به شکل زیر می‌توان دسته‌بندی کرد: درمان ضایعات و خال‌های عروقی که معمولاً رنگ این ضایعات قرمز روشن یا تیره است. درمان انواع ضایعات رنگی و رنگدانه‌ای پوست که شامل خال‌های رنگی پوست و خالکوبی ها می شود، درمان و کاهش موهای زائد و ناخواسته بدن، کاهش چین و چروک، فرورفتگی ها و جای زخم‌های ناشی از بعضی بیماریهای پوستی از قبیل آکنه.درمان بعضی از انواع بیماریهای پوستی از قبیل زگیل، جای زخم های برجسته و خارش دار (کلوئید)، ترک‌های پوستی ناشی از حاملگی و چاقی (Striae) و ترمیم زخم و همچنین استفاده از آن به عنوان وسیله‌ای برای برش بافت از کارایی‌های مهم این پدیده است.
*انواع لیزر
انواع دستگاههای لیزر و کاربرد آنهابرای درمان ضایعات عروقی که شامل رگ‌های واریسی پوست (درصورت، اندام ها و بدن)، لکه های قرمز عروقی و خال‌های عروقی (ماه گرفتگی های قرمز) و بعضی تومورهای عروقی (گرانولوم پیوژنیکوم) است، لیزرهای (Pulse dye laser)P.D.L، Nd-YAG، آرگون قابل استفاده هستند که P.D.L مناسب تر است.برای درمان خال‌ها و لکه‌های تیره پوستی (ماه گرفتگی آبی و یا قهوه‌ای)، خالکوبی ها (آبی، سیاه، گاهی قرمز) از انواع این لیزرها می‌توان استفاده کرد:Q- Switch Ruby, Q- Switch Alexandrite, Q- Switch Nd-YAGبرای درمان و کاهش موهای ناخواسته نیز از انواع لیزرهایRuby laser، Alexandrite، Diode Nd-YAG می توان استفاده نمود. همچنین یک سیستم جدید به نام (I.P.L Intense Pulse Light 0 ) که نور پرانرژی معمولی است و از جنس لیزر نیست در کاهش موهای ناخواسته مؤثر است اما تأثیر لیزر در کاستن موهای زائد، دائمی نمی باشد.
*کاهش چین و چروک و فرورفتگی های جای زخم آکنه
برای کاهش چین و چروک و فرورفتگی های جای زخم آکنه و سایر بیماریها می توان از لیزرهای CO۲ و Erbium YAG استفاده کرد.لیزر CO۲ پوست را عمیق تر می‌تراشد و در کاهش چین و چروک مؤثرتر است ولی عوارض آن از جمله ایجاد جای زخم و لکه های تیره شایع تر است، لذا برای کاهش عوارض ناخواسته، Erbium YAG مناسب تر است. نتیجه این لیزرها هیچ کدام صددرصد نیست، ولی در کاهش عمق چین و چروک و زخم ها مؤثر هستند.انواع مختلف لیزر در درمان بیماریهای مختلف پوستی کاربرد دارند ولی باید توجه داشت که برای این بیماریها، درمان‌ها و روش‌های دیگر و ارزان‌تر نیز وجود دارند، لذا در صورت عدم موفقیت سایر روشها می توان نتایج لیزر را نیز امتحان کرد./ح