وقتی که میراث اجدادی جای خود را به خاطرات می دهد

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران؛ كهگیلویه و بویراحمد كه در گرد و غبار تاریخ می توان نشانی از آن را در لحظه های خوش و ناخوش سرزمین ایران یافت داستان های گوناگونی از تاریخ شكل گیری و ریشه اقوام آن روایت شده است.
اما بنا بر آنچه حمد الله مستوفی در تاریخ گزیده آورده است: كهگیلویه در زمان حمله عرب جزء قلمرو پارس بوده و یكی از مناطقی بوده كه زمیگان نامیده می‌شدند.
ریاست مردم كهگیلویه در اواخر سده دوم و آغاز سده سوم هجری به عهده فردی به نام روزبه بوده‌است و پس از او فرزندش مهرگان و پس از مهرگان برادرش سلمه فرمانروای مردم كهگیلویه شدند.
در آن زمان شخصی به نام گیلویه از جایی به نام خمایگاه پائین نزد سلمه آمد و در دستگاه او پایگاه و جایگاهی پیدا كرد و پس از مرگ سلمه توانست زمام امور را بدست بگیرد و آن چنان بزرگی و ارج یافت كه منطقه را به نام او كوه گیلویه (كُهگیلویه) خواندند و خاندان او دست كم تا سال 346 هجری بر نواحی كهگیلویه فرمانروایی كردند.
بنا بر اسناد تاریخی مردم این دیار دوره های گوناگونی از زندگی شهری، روستایی و عشایری را سپری كرده اند اما بخش اعظم آنچه هم اكنون به عنوان صنایع دستی از این مردم به یادگار مانده است ابزارهایی برای زندگی بهتر یك خانواده عشایری بوده است.
اگر سیاه چادر بافی تا 30 سال پیش در این استان رونق داشت به دلیل سبك غالب زندگی آنان بوده است؛ 'هوربافی'، وریس بافی و دیگر صنایع ویژه نیز مربوط به همین سبك زندگی است.
یكی از كارشناسان صنایع دستی در این باره می گوید: سبك گذشته زندگی مردم این استان باعث خلق ابزارهایی شده است كه امروز دیگر كمتر از آنان به عنوان ابزار زندگی استفاده می شود.
سید ولی الله امیری بیان می كند: صنایع دستی شاخص این استان شامل 'گلیم مشته '،'جاجیم'، 'سیاه چادر'، 'هور'، 'وریس ' و 'گچمه ' است كه سابقه طولانی در گذشته دارند.
به گفته وی، این صنایع از نظر نقش های به كار رفته، طرح ها و مواد اولیه تفاوتهای اساسی با تولیدات سایر استان ها دارند.
امیری عنوان می كند: صنایع دستی تولید شده در محدوده جغرافیایی كهگیلویه و بویراحمد هم از نظر تكنیك بافت و هم از نظر مواد اولیه، گونه خاصی در ایران به شمار می روند.
وی اعتقاد دارد هم اكنون افراد كمی برای فروش به سراغ تولید این ابزارهای قدیمی می روند چون كارآمدی گذشته را برای زندگی از دست داده اند.
اما این كارشناس صنایع دستی می گوید: این هنرها امروزه كاركردهای قبلی خود را از دست داده اند اما می توان از آنان با كاركردهای جدیدی استفاده كرد.
به گفته امیری، امروزه هنرهای بومی و صنایع دستی كشورها منابع خوبی برای ارزآوری و ایجاد اشتغال شده است به گونه ای كه صنایع دستی چین بازارهای بسیاری كشورها از جمله ایران را تسخیر كرده اند.
رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كهگیلویه و بویراحمد معتقد است: بزرگترین مشكل صنایع دستی استان نداشتن برند است كه باعث شده تولیدات این استان بدون شناسنامه با قیمتهای ناچیز در ایران و جهان فروخته شود.
علیرضا ایزدی می افزاد: برند كه نشان دهنده و شناسا گر تولیدات كشورها در جهان است حلقه مفقوده صنایع دستی كهگیلویه و بویراحمد است.
به گفته وی، در كنار نبودن برند مشخص، بی توجهی هنرمندان به بحث بسته بندی موجب شده حق صنایع دستی این استان به خوبی ادا نشود.
ایزدی بیان می كند: در دنیای تجارت امروز نداشتن یك برند در كنار بسته بندی مناسب به معنای ضایع شدن حقوق تولیدكنندگان و از دست دادن بازارهاست.
وی عنوان می كند: یكی از مشكلات صنایع دستی، ضعف در بازاریابی و نداشتن جامعه هدف است كه باعث شده برخی دیگر از كشورهای رقیب از این مساله به نفع خود استفاده كنند.
ایزدی می گوید: گلیم، گبه و جاجیم این استان با برند دیگر كشورها در جهان به فروش می رسد كه سود اصلی آن نصیب واسطه ها می شود كه تنها فرایند بسته بندی و فروش را بر عهده دارند./س