سونامی بیماری های پری- ایمپلنت در راه است

دکتر رضا پورعباس عضو هیات علمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران با بیان اینکه موفقیت درمانهای ایمپلنت در جایگزینی دندان های از دست رفته چنان انقلابی در طرح درمانهای دندانپزشکی بوجود آورده که نمیتوان آن را نادیده گرفت گفت: اما با گسترش رو به تزاید این درمانها گروهی از بیماریهای التهابی نوظهورتحت عنوان "بیماری های پری- ایمپلنت" بتدریج با مشی آرام اما پیشرونده خود را نشان میدهند.

وی تصریح کرد: اگر در نظر بگیریم که از هر 5 بیمار ایمپلنت چهار نفر مبتلا به گونه ای از بیماری های پری- ایمپلنت خواهد شد و از هر 2 ایمپلنت کار گذاشته شده یکی از آنها در آینده ای نه چندان دور علائم این بیماری را نشان خواهد داد در اینصورت باید گفت: " سونامی بیماری های پری- ایمپلنت در راه است!

استاد دانشگاه علوم پزشکی تبریز اظهار کرد: در برخورد با بیماری های پری- ایمپلنت دندانپزشکان با تصمیم گیری های دشواری مواجه میباشند که بسیاری از اوقات این تصمیمات سرشار از نوعی عدم اطمینان میباشد.

وی افزود: در این تصمیم گیری ها ملاک های اصلی دندانپزشکان مبتنی بر مقالات علمی ( شواهد) ، اطلاعات و تجربیات شخصی، مشورت با همکاران با تجربه و در نهایت خواست بیمار و هزینه ی درمان میباشد که بنظر میرسد در مقوله هایی اینچنینی، یک "راهنمای کلینیکی" بهترین کمک را به دندانپزشکان مینماید .

دکتر پورعباس تصریح کرد : راهنما های کلینیکی در واقع بر اساس شواهد علمی معتبر وضع گردیده و که باید آنها را نسخه ی عملیاتی شده ای از معتبر ترین شواهد، یعنی " مرور های سیستماتیک" دانست. وی با بیان اینکه بکارگیری این راهنما های کلینیکی میتوانند دندانپزشکان را در مورد ارزیابی "سود و زیان" برای درمانهای مختلف و جایگزین یاری نماید ادامه داد : از خصوصیات دیگر راهنما های کلینیکی انعطاف پذیربودن آنها ست که برخلاف" پروتکل ها"ی درمانی کاملاً غیر قابل عدول و تغییر بوده و درمانگر حق هیچگونه مداخله و تغییر در آن را ندارد که راهنما های کلینیکی میتوانند بر حسب عوامل مختلف توسط دندانپزشک "مناسب سازی" و یا حتی "بومی سازی" شوند.

تشخیص بیماریهای پری – ایمپلنت عمدتاً بر اساس یافته های کلینیکی صورت میگیرد

وی با اشاره به اینکه عواملی نظیر تجربه کلینیکی و مهارت های شخصی، میل و خواست بیمار و نیز هزینه درمان و امکانات درمانی یا تشخیصی در دسترس دندانپزشک میتواند از عوامل تاثیر گذار بر"مناسب سازی راهنما های کلینیکی " باشد یادآور شد : بیماریهای پری – ایمپلنت در واقع به التهاب بافتهای اطراف ایمپلنت گفته میشود که میتواند محدود به مخاط اطراف ایمپلنت باشد.

وی بیان داشت : درصورتیکه التهاب منجر به تحلیل استخوان نگهدارنده ی ایمپلنت گردد نام peri-implantitis را میتوان بر آن نهاد .

پور عباس بیان داشت : درحال حاضر تشخیص بیماریهای پری – ایمپلنت عمدتاً بر اساس یافته های کلینیکی نظیر افزایش عمق پروبینگ، خونریزی از سالکوس مخاطی ایمپلنت و یا ترشحات چرکی از بوده و تحلیل استخوان در رادیوگرافی ( پری آپیکال) از عوامل کمکی در تشخیص بیماری می باشد اما استفاده از آنالیز مایع شیار مخاطی ایمپلنت (چندان مفید گزارش نشده است.

وی اظهار داشت : عوامل مستعد کننده ی ابتلا به بیماریهای پری – ایمپلنت را می توان شامل نامطلوب بودن بهداشت دهان ( با نسبت خطر 3/14) ، وجود سابقه ی بیماری پریودنتال و همچنین مصرف سیگار ( که این موارد توسط چندین مطالعه اصیل و مرور سیستماتیکتایید شده است) دانست که در مورد نقش عوامل جانبی مانند دیابت ، زمینه ژنتتیک و ویژگی های سطحی ایمپلنت هرچند شواهد متعددی بر تاثیر ان موجود است اما هنوز داوری ِ جزمی در مورد آنها وجود ندارد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز با بیان اینکه اخیراً الگوریتم درمانی با تاکید بر جنبه های پرگنوستیک بیماریهای پری – ایمپلنت ارائه گردیده است افزود: بر اساس این الگوریتم، دندانپزشکان قادرند تا براساس یافته های تشخیصی ، پروگنوز بیماران ِ خود و طرح درمان مربوطه را انتخاب نمایند که در الگوریتم ارائه شده هر چند موارد مثبتی نظیر شفافیت در تصمیم گیری و در عین حال انعطاف پذیری بچشم میخورد اما بنظر میرسد چنین الگوریتمی باید جهت استفاده توسط دندانپزشکان ایرانی مناسب سازی شود.

توجه به لزوم بررسی های دوره ای در بیماران ایمپلت از اهمیت ویژه ای برخوردار است

وی گفت :بکار گیری روشهای آزمایشگاهی برای بررسی تغییرات سیستمیک بر روی بیو مارکرهای آماسی و یا استفاده از شاخص های درد هر چند در مطالعاتی دارای ارزش در تشخیص و یا پروگنوز بیماری ذکر گردیده اند ولی به لحاظ عدم دسترسی عمومی و یا وقت گیر بودن آنها برای دندان پزشکان ایرانی وبعضاً عدم پذیرش توسط بیماران چندان در طبابت روزمره این بیماران نمیتواند مفید واقع شود.

پور عباس اظهار داشت : دراستفاده از درمانهای گرانقیمت نظیر گرافتهای استخوانی بهمراه انواع غشا ها باید به "هزینه اثر بخش" بودن این درمانها و نتایج مثبت احتمالی آنها در مقابل عدم موفقیت درمان و بازگشت به درمان های کاهشی توجه نموده و بیماران را از نتایج احتمالاً کم اثرِ آنها آگاه ساخت.

وی با تاکید به اینکه در این الگوریتم عمق پاکتهای اطراف ایمپلنت اهمیتی نداشته بلکه بیشتر به وجود خونریزی و درد در حین پروبینگ توجه شده است تصریح کرد : چنین رویکردی به بیماریهای پری – ایمپلنت گرچه ممکن است متکی به مبانی بیولوژیک خاصی بوده باشد ولی میتواند منجر به بروز اشکالاتی در تشخیص ودرمان بیماریهای پری – ایمپلنت گردد.

وی یادآور شد: اصولاً مقوله پروبینگ در ایمپلنت های دندانی با دندان های طبیعی متفاوت بوده و صرفاً تکیه بر مقدار نیروی مجاز 25 نیوتنی برای پروبینگ نمی تواند ملاک عمل دندانپزشک قرار گیرد.بلکه با توجه به ویژگی های مورفولوژیک ایمپلنتهای دندانی و سوپر استرکچر نصب شده بر آن تکنیک پروبینگ در ایمپلنتها با دندان های طبیعی یکسان نیست که در این عرصه از نکات قابل توجه دیگر در الگوریتم پیشنهاد شده برای درمان بیماریهای پری – ایمپلنت توجه به مسئله ی هالیتوزیس ناشی از بیماریهای پری – ایمپلنت میباشد که اگرچه بطور نظری وجود هالیتوزیس در بیماریهای پری – ایمپلنت دور از انتظار نیست اما عملاً تشخیص افتراقی هالیتوزیس و نسبت دادن اتیولوژی آن به بیماریهای پری – ایمپلنت چندان آسان نیست.

عضو هیات علمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز ادامه داد : نکته ی دیگری که در مورد درمان بیماریهای پری – ایمپلنت حائز اهمیت است توجه به لزوم بررسی های دوره ای و مستمر در بیماران جهت تعیین وضعیت کلینیکی و مشخص نمودن نیاز های درمانی آنها میباشد که چنین فرایندی یکی از ارکان پروتکل های درمانی در" فاز نگهداری" درمان های ایمپلنت محسوب میگردد./ع