درخواست سازمان‌های مردم نهاد اصفهان برای نجات تالاب گاوخونی
سازمان‌های مردم نهاد منابع طبیعی و محیط زیست استان اصفهان، نجات تالاب گاوخونی از خشکی و پیامدهای ناشی از آن در ایجاد کانون گرد و خاک برای فلات مرکزی ایران را خواستار شدند.
شورای هماهنگی سازمان‌های مردم نهاد و منابع طبیعی اصفهان در نامه‌ای خطاب به استاندار این استان بر ضرورت تداوم جریان زاینده‌رود و نجات تالاب بین‌المللی گاوخونی تاکید کردند.
در این نامه آمده است: «با جریان موقت آب برای تامین بخشی از مطالبه کشاورزان حقابه‌دار و نیز با توجه به بارندگی‌های مناسب اردیبهشت در سرشاخه‌های زاینده‌رود انتظار می‌رود اولویت‌دارترین بخش حقابه‌دار که همانا خود رودخانه و نیز تالاب بین‌المللی گاوخونی و میلیاردها زیستمند بستر و حاشیه رودخانه است، از حق حیات خود بهره‌مند شوند.»
در این نامه اضافه شده است: این مهم از طریق تداوم جریان آب حتی به شکل حداقلی در این تالاب که هم‌کنون میزبان هزاران پرنده مهاجر است، میسر خواهد بود تا از این طریق آثار زیان‌بار ناشی از خشکی آن کاسته شود.
در این نامه تاکید شده است: «مردم اصفهان، این شهر منحصر به فرد جهان اسلام و تمام ساکنان حوضه زاینده‌رود، این حق را دارند که به آنها حداقل به اندازه صنعت و کشاورزی اهمیت داده شود و حقابه قانونی و طبیعی آنها لحاظ شود.»
در نامه سازمان‌های مردم نهاد محیط زیستی اصفهان با اشاره به وابستگی پیدایش اصفهان به زاییده جریان دائمی زاینده‌رود هشدار داده شده است:«بی‌شک افول ستاره شکوه این شهر با خشک شدن زاینده‌رود، شاهرگ حیاتی شهر و کل حوضه آبریز اتفاق می‌افتد، چنان که متخصصان حوزه فرونشست زمین بارها در این خصوص هشدار داده‌اند.»
زاینده‌رود به طول بیش از ۴۰۰ کیلومتر در دهه‌های اخیر بدلیل برداشت‌های غیرقانونی، بارگذاری‌های خارج از توان این رودخانه در زمینه کشاورزی و صنعت، انتقال آب آن به حوضه‌های دیگر و تراکم جمعیت به یک رودخانه با جریان دوره‌ای تبدیل و در پایین دست و پایاب رود یعنی تالاب گاوخونی با خشکی ۹۸ درصدی مواجه شده است.
خشکی زاینده‌رود در سال‌های اخیر اصفهان را در بحران فرونشست قرار داده است و به گفته کارشناسان ساختارهای شهری، خطوط انتقال انرژی، بناها و البته آثار تاریخی جهانی این خطه به دلیل فرونشست در معرض تخریب قرار دارند.
این بحران اما در درجه اول جمعیت دو و نیم میلیون نفری اصفهان را تهدید می‌کند.
خشکی زاینده‌رود علاوه بر بحران فرونشست، آلودگی هوا و خشکی تالاب گاوخونی را هم رقم زده که به این واسطه کانون‌های گرد و غبار تالاب در اثر خشکی فعال شده و تا شعاع ۵۰۰ کیلومتری این تالاب را تحت تاثیر آثار سوء قرار خواهد داد.
تالاب بین‌المللی گاوخونی واقع در شرق اصفهان، یکی از بزرگترین و مهمترین تالاب‌های ایران محسوب می‌شود که در ۲ دهه اخیر بدلیل تحقق نیافتن حقابه محیط زیستی آن، تقریبا بطور کامل خشک شده است.
این تالاب به وسعت ۴۷۶ کیلومترمربع در ۱۶۷ کیلومتری جنوب شرق اصفهان و در کنار شهر ورزنه قرار دارد.
۱۹ آبان ۱۴۰۱ مصادف با دهم نوامبر سال ۲۰۲۲، شهر ورزنه بطور رسمی به مجموعه شهرهای تالابی جهان (کنوانسیون رامسر) پیوست و یکی از ۴۳ شهر تالابی جهان شد.
منبع: ایرنا
